O Goberno de Mariano Rajoy admite que na comisión que estuda a futura reforma constitucional no Congreso pode promover a devolución de competencias autonómicas ao Estado. Varios ministros do Executivo e dirixentes do Partido Popular expuxeron unha regresión autonómica como unha opción viable que tamén debe ser estudada na modificación da Carta Magna.
Varios ministros do Executivo e dirixentes do PP expuxeron unha regresión autonómica como unha opción viable
Durante un almorzo informativo do Forum Europa en Bilbao o ministro de Xustiza, Rafael Catalá, explicou que o camiño da reforma da Constitución non ten que discorrer unicamente na dirección de ampliar competencias das autonomías, de maneira que a dirección contraria tamén é unha posibilidade que debe poñerse sobre a mesa. "Non sei se estamos no momento de ampliar competencias ou de fortalecer os instrumentos de colaboración e cooperación ou de que o Goberno central volva asumir políticas públicas esenciais", comentou Catalá.
O desafío secesionista en Catalunya abriu unha nova etapa que a, xuízo do titular da carteira de Xustiza, supón que "algunhas políticas que tiveron sentido quizais nun momento inicial de consolidación do Estado das autonomías, puxeron agora de manifesto disfuncionalidades e algún resultado disonante".
"Non sei se estamos no momento de ampliar competencias ou de fortalecer os instrumentos de colaboración e cooperación ou de que o Goberno central volva asumir políticas públicas esenciais", advirte Catalá
Foron numerosas as voces -dentro e fóra do PP- que aproveitaron a pulsión independentista en Catalunya para promover un cambio de rumbo na descentralización do Estado, especialmente en competencias básicas como a Educación, coa escusa do suposto adoutrinamento de menores, ou Interior, polo papel dos Mossos durante o referendo do 1 de outubro.
Numerosas voces dentro e fóra do PP aproveitaron a crise catalá para promover a regresión autonómica, coa escusa do "adoutrinamento" ou do papel dos Mossos
Outros partidos sinalaron que a crise foi o punto de saída dun proceso de recentralización que se iniciou coa aprobación en 2012 da Lei de Estabilidade Orzamentaria e a regra de gasto. Estas medidas obrigan a seguir unhas limitacións financeiras que a Federación Española de Municipios e Provincias (FEMP) criticou por inflexibles.
As palabras de Catalá chegaron ata a rolda de prensa tras o consello de ministros deste venres. O ministro de Educación e portavoz do Goberno, Íñigo Méndez de Vigo, non quixo desmentir a posibilidade de que na futura reforma constitucional se avanzase cara a unha centralización.
"Nesa comisión os representantes dos partidos deben ir cunha mirada aberta. Hai que analizar os 40 anos da Constitución en España. Hai que ir ver que funcionou ben e que funcionou mal sempre co obxectivo de mellorar e garantir máis dereitos e liberdades. Non se pode ir con ideas preconcibidas. Eu mesmo expúxeno na comisión de Educación, se tiñamos que reformular as transferencias de competencias, analizar como funcionaron", explicaba Méndez de Vigo ao ser preguntado se o Executivo compartía a proposta que expuxo o ministro de Xustiza.
"Principio de lealdade constitucional"
O ministro portavoz do Goberno foi máis aló na súa seguinte declaración. Méndez de Vigo engadiu -co aviso de que era "a título persoal"- que na futura Carta Magna "habería que incorporar un principio que está recollido noutras constitucións como é o da lealdade constitucional, a Bundestreue no caso da Constitución de Alemaña, de maneira que é moi importante que todos asumamos competencias, pero tamén que as institucións cumpran coas súas obrigas".
Méndez de Vigo aposta por incluír na Constitución "o principio de lealdade constitucional"
Estea posicionamento persoal de Méndez de Vigo xa fora lanzado por outros membros da ala máis dura do Partido Popular. O vicesecretario de Comunicación do PP, Pablo Casado, e o presidente do PP catalán, Xavier García Albiol, coincidiron en propor a "limitación de proxectos rupturistas e ruinosos para a nación e para as comunidades autónomas en España".
Daquela, tanto o Goberno como a dirección PP desmarcáronse da liña dos dous dirixentes, o que levou a Casado e Albiol a atrasar a posible inclusión dunha prohibición de determinados postulados independentistas nos programas electorais dos partidos políticos á futura reforma da Constitución.
Albiol ou Pablo Casado avogaron pola ilegalización dos partidos que defendan a independencia
Nese momento, a idea de ilegalización de partidos independentistas foi máis que unha declaración dun dirixente ou un rumor que corría polos corredores do Parlamento. Un deputado do PSC no Congreso apuntaba poucos días antes da implantación do artigo 155 que esperaba que non houbese moito tempo ata a convocatoria de eleccións en Catalunya para que non se impuxesen as teses sobre a prohibición de determinados partidos.
Sen chegar tan lonxe, pero consciente de que o pulso independentista provocou unha marea recentralizadora en determinados sectores da sociedade española, a ministra de Defensa, María Dolores de Cospedal, defendeu que "se pode formular todo o que teña unha maioría de acollida e seguimento. Pódese reformar nun sentido ou noutro, pero é necesario un gran grao de consenso".
Ao que non está disposto o Goberno é que a comisión da reforma constitucional se tome como unha opción para compensar os independentistas cataláns. Por este motivo, o ministro portavoz do Goberno desautorizou o ministro de Exteriores, Alfonso Dastis que declarou nunha entrevista na BBC que a reforma da Carta Magna serviría "para poder amoldarla mellor ás aspiracións dalgúns cataláns", o que se interpretou como a admisión por parte do Estado español dun posible referendo.
Cospedal advirte de que a Constitución "pódese reformar nun sentido ou noutro"
Méndez de Vigo reiterou que o Executivo "sempre sinalou que o diálogo sobre unha posible reforma constitucional débese residenciar no Congreso dos deputados" e pediu a participación de todos os partidos sen apoiar as palabras do titular de Exteriores.
A comisión territorial é parte do acordo entre o PSOE e o PP. O secretario xeral dos socialistas, Pedro Sánchez, arrincou a Rajoy un pacto para iniciar unha reforma da Constitución na Cámara Baixa a cambio da súa adhesión á aplicación do artigo 155 que permitía a intervención da autonomía catalá para frear o desafío independentista.
A comisión bota a andar o próximo 15 de novembro aínda que o mecanismo constitucional que supuxo a destitución dos responsables do Govern catalán provocou que tanto Unidos Podemos como ERC, PDeCAT, Bildu e PNV anunciasen que non participarían nos debates da comisión.
