O aborto é un tema moi delicado que, a pesar das trabas que algúns procuran impor, recibiu bastante atención por parte da ciencia médica. Con todo, apenas sabemos nada sobre os abortos que non tiveron lugar, é dicir, sobre as consecuencias do parto para unha muller que quixo interromper o seu embarazo e non puido. Co obxectivo de cubrir este baleiro, un grupo de investigadoras da Universidade de California en San Francisco (UCSF) leva oito anos estudando a mulleres que non lograron abortar aínda que querían e finalmente tiveron que dar a luz. Este traballo, que segue en marcha e se denomina Turnaway Study (estudo do rexeitamento), ofrece un duro retrato sobre a realidade destas nais: unha das conclusións máis impactantes é que as mulleres que quixeron abortar e non puideron multiplican notablemente o risco de pasar penurias económicas.
"As probabilidades de caer na pobreza multiplícanse por tres ao cabo de dous anos", concreta para Materia a principal investigadora do proxecto Turnaway, Diana Greene Foster. "As mulleres ás que se lles nega un aborto desexado son moito máis propensas a vivir baixo os límites da pobreza dous anos despois. Curiosamente, mostran un gran aumento do uso da asistencia pública, como cupóns de alimentos e outros apoios financeiros, pero non son suficientes para compensar a chegada dun membro adicional da unidade familiar", explica Foster.
Esencialmente, o que ocorre é que a principal razón pola que as mulleres acoden a unha clínica a interromper o seu embarazo nos EUA é o diñeiro, porque carecen de recursos económicos suficientes para manter a un fillo. "Elas sabían que non podían permitirse un neno e resulta que estaban no certo", resumía nunha entrevista recente en Propublica Tracy Weitz, que até agora dirixía o grupo de saúde reprodutiva da USCF. Só o 9% destas mulleres deu en adopción o seu vástago. Ter un fillo é caro e son moitas as nais que, ademais, ao contar con esa carga teñen problemas para manter un traballo mentres coidan dun bebé.
As mulleres que abortan non sofren máis problemas mentais que as que non o fan, segundo o estudo
"As nosas principais conclusións son que levar a termo un embarazo non desexado asóciase cun maior risco de complicacións na saúde física, maior probabilidade de caer na pobreza, menos posibilidades de conseguir un traballo e un gran aumento da dependencia de axudas públicas, así como ningunha diferenza en canto á saúde mental en comparación con ter un aborto", resume Foster. Segundo explica esta investigadora, as complicacións de saúde foron moito máis numerosas entre as nais que entre as que lograron abortar. Estas últimas, por certo, non só non teñen problemas físicos senón que ademais tampouco sofren ningún tipo de problema de saúde mental tras o aborto.
"O risco físico de dar a luz é maior que o de abortar tanto en España como nos EUA. As mulleres do noso estudo sufriron complicacións máis graves no parto que cun aborto, e a maior incidencia dáse en enfermidades crónicas como hipertensión e dor pélvico crónico?" indica Foster, cuxo traballo ten que ser financiado por organizacións privadas porque a lei federal dos EUA prohibe expresamente financiar estudos sobre o aborto.
"Cando o Estado impide abortar cárgase a si mesmo co peso económico do coidado da saúde da muller e coas axudas para alimentar unha boca máis"
Deste xeito, cando o Estado impide abortar a unha muller cárgase a si mesmo co peso económico do coidado da saúde desta e coas axudas e subsidios que lle terá que proporcionar para que poida vivir alimentando a unha boca máis e sen poder traballar. Preguntada pola situación que vivirán as mulleres españolas se se aproba o anteproxecto de reforma da Lei do Aborto que formula o Goberno de Mariano Rajoy, Foster ataca directamente o asunto económico: "Se a asistencia social fose máis xenerosa que nos EUA, as mulleres non deberían sufrir moito, aínda que o gasto público polas prestacións será alto. Se as axudas do Goberno son pouco xenerosas, a carga financeira descansará máis nas mulleres e as súas familias", advirte.
Máis vulnerables á violencia machista
No caso de que o acabado de nacer conte con malformacións, como pretende o ministro de Xustiza, Alberto Ruiz-Gallardón, a carga económica para as nais será moitísimo maior. "As leis de aborto restritivas propóñenas políticos que non teñen en conta as consecuencias que sufrirán as mulleres e as súas familias", zanxa. Por exemplo, as mulleres obrigadas a parir son máis vulnerables á violencia de xénero: un ano despois de negárselles o aborto, o risco de sufrir malos tratos por parte das súas parellas dóbrase fronte ás mulleres que si abortaron.
O risco de sufrir malos tratos duplícase nas mulleres que quixeron abortar e non puideron
Na mostra coa que traballan comparan a mulleres (1.000 voluntarias) que lograron interromper o seu embarazo, a aquelas que tiveron que parir e ás que foron rexeitadas para o aborto nun clínica pero conseguiron abortar noutro lugar. Os motivos polos que puideron rexeitalas son diversos, desde a falta de seguro médico á obesidade, pero o eixo son as mulleres que foron á clínica cando o embarazo xa estaba demasiado avanzado (máis aló das 20 ou 22 semanas de xestación). Ademais, nos EUA o custo dun aborto vai desde os 543 dólares (400 euros) na semana 10 de xestación até os 1.562 (1.140 euros) que custa na semana 20.
Segundo Foster, en Europa non hai literatura científica relativa a este asunto, salvo o "avó" do seu estudo, realizado en Checoslovaquia en 1961-62 con nais ás que se lles negou abortos, realizado por Henry David e que se centraba na situación dos nenos "non desexados" e non tanto o das súas nais. Actualmente, o estudo Turnaway está a traballar para obter conclusións máis aló do caso estadounidense, e xa están a recompilar información de Bangladés, Colombia, Nepal, Sudáfrica e Tunisia para pescudar o que ocorre coas mulleres ás que lles negaron abortos nestes países.
