Cando Castelao plaxiou a Manuel Pardo

Outra das páxinas da obra © Dib-buks

Condicionado polas redes sociais e por certa incredibilidade nas formas e feitos de presuntos plaxios na sombra do seu autor, O inferno do debuxante (dib-buks) empeza a adquirir un enigmático halo antes da súa propia lectura. Un cómic copiado doutro autor que ademais recibe o Premio Castelao de Cómic 2014, unha presentación que acaba co roubo do trofeo e unhas declaracións do plaxiado sobre o plaxiador (e viceversa) xerou tal confusión mental que fixo que o espírito do esperpento se solidificara e non chegase a distinguir quen dos dous protagonistas era máis cabrón.

Ao principio seguía absorto esta folletinesca historia, pero xa estaba demasiado coartado como para sinalar (case) ao verdadeiro culpable que desenchufei a trama e só quería ter entre as miñas mans o álbum para ler e despois tratar de dixerir a surrealista historia que comeza cun diario asinado polo historietista lucense Manuel Pardo. Unhas memorias esquecidas nun autobús e atopadas polo debuxante pontevedrés Kiko da Silva cando asistía á Semana Negra de Xixón. Con esta astuta manobra iníciase esta recambolesca crónica que alcanza dimensións francamente esferoides.

Unhas memorias esquecidas nun autobús e atopadas polo debuxante pontevedrés Kiko da Silva cando asistía á Semana Negra de Xixón. Con esta astuta manobra iníciase esta recambolesca crónica

Foron primeiro varias cartas bancarias as recibidas antes de suxeitar O inferno do debuxante. Abrino con tal impaciencia que ao ver o seu exterior supuxen que a libraría me enviou por erro o Engurras de Paco Roca. Ao ollar rapidamente as súas páxinas cheguei a ver o xardín das delicias do debuxante: imitacións malintencionadas, adaptacións respectuosas sen permiso, copiado descarado, pastiches de dubidoso gusto narrativo e mesmo certa incoherencia visual con cartas a toda páxina. A visión foi tan dantesca e os recordos tan profundos que pechei o cómic para que descansase uns días na comiteca.

Desposuído dos meus demos interiores e aínda cos medos adxuntos dunha presunta manipulación gráfica, inicio o ritual de lectura no sofá. Tras cheirar as súas páxinas (que por certo, transportáronme a unha afastada aula de E.X.B. na hora de traballos manuais pola súa fragrancia a plastilina recentemente amasada) e sentilo sensorialmente coas mans o ríxido cartoné das súas pastas exteriores, tento acabar con esta tortura. Exorcizar os dantescos pensamentos dunha vez por todas.

A súa primeira páxina non axudou. O trazado acuarelado e a fluidez lineal do señor Prado está aí pero asinada por Manuel Pardo e debuxado por Kiko da Silva. Liquida dita estética o propio Miguelanxo Prado nunha misiva aclaratoria e tranquilizadora para un lector desorientado e enclaustrado en xuízos insáns sinalando que así  “poida valorar de mellor forma o libro que está a piques de comezar”. A linguaxe recobra co diario de Pardo o seu papel semántico na imposición da hexemonía narrativa, impoñendo un esbozo de identificación moral máis que de asimilación perspectiva.

 

A maldición plaxiadora

Un solitario Manuel Pardo, con 72 primaveras no corpo pasea polas rúas madrileñas cun sobre, admite a súa perspicacia como debuxante de cómics pero enigmáticas eventualidades fan que nada da súa obra acceda a imprenta. Envía o seu traballo por Correos coa esperanza de gañar o Premio Castelao de Cómic, establecendo co lector a singularidade de obter unha análise persoal do protagonista. Móstranos a súa última bala.

Recordos da infancia de Pardo cando o cura D. Xusto descobre as súas imitacións das viñetas de Castelao (Cousas). Unha secreta obsesión que lle leva con 17 anos á Barcelona de 1958 en busca  da quimera de ser historietista da Editorial Bruguera. Vai presentar as páxinas paródicas de dous axentes secretos ibéricos: Mortalelo e Filetón (Mortadelo e Filemón de Francisco Ibáñez) coa aventura "Onde está Bin Laden?". Nun quiosco atópase cun cómic onde xa inclúen as súas propias historietas asinadas por un tal Ibañez. Este será o inicio do seu bucle persoal, o mesmo pasaralle con 13, Rue dos Parados (13, Rue do Percebe) e Rompetejos (Rompetechos).

Ao ano seguinte emigra a París e inventa a Asterrix O Vasco (Asterix, guión de René Goscinny e debuxo de Albert Uderzo) e a Lucky Stricke (Lucky Luke de Morris). Pero realmente non atopa o seu sitio, prosegue unha imposible asimilación perceptiva do seu traballo que sempre sae adiantado por outros autores. Esa infinita liña que separa o real do imaxinario rompe porque un desesperado Manuel Pardo, a pesar de ser un adiantado á súa época, non consegue difundir as súas creacións.

Esa infinita liña que separa o real do imaxinario, rompe porque un desesperado Manuel Pardo, a pesar de ser un adiantado á súa época non consegue difundir as súas creacións

En 1964, baixo a falsa percepción de cruzar o charco para probar nova fortuna, chega a Arxentina onde concibe a Malfalada (Mafalda de Quino). Pero o exposto xa corresponde a outro proxenitor. Trastornado, en novembro de 1985 se lle inflama a imaxinación con dous peculiares personaxes: Cauvin and Hoppes (Calvin and  Hobbes de Bill Watterson) utilizando como eixo central a gripe aviaria. Ninguén se anticipou ás súas viñetas, pero ao non ser comprendidas quedaron relegadas no escuro caixón do fracaso.

Deixa o debuxo radicalmente, ata que un día atópase no metro con Germán García, creador de Tess Tebras, que lle dará un consello que será vital (ou non) para a súa vida profesional. Ao Premio Castelao de Cómic aparecen dúas copias exactamente iguais co mesmo pseudónimo: Herman Melville. Realmente téñeno moi fodido os do xurado.

 

Universos paralelos

O inferno do debuxante creado (ou non) por Kiko da Silva leva ao lector a un só punto de fuga: a reflexión. As escenas das secuencias potencia a atención das incidencias e suxire un tempo cuasificticio, cheo de épicas e lendas nun período transitorio na vida dun debuxante de cómics. Un mundo case tanxible afectado pola existencia das casualidades, o remedo e a influencia onde admiramos o dobre sentido da historia contada.

O inferno do debuxante é o resultado entrañable da representación simbólica de repetir os nosos rituais de iniciación e os hábitos adquiridos na expresión creativa. Un pouso de café que tenta resolver as dúbidas entre o divino e o humano

A intención vagamente sospeitosa de Da Silva é a de ilusionar coa súa propia maxia, fusionando a mercadería tebeística sobre as costas de Manuel Pardo e derivando esta relación na súa propia. Un alter ego que fainos partícipes dunha trama estética moi similar ao cinema experimental dos 70. Un modelo interpretativo modernista e paradigmático cuxo compromiso artístico é a consecuencia dun estático sentimento de providencia.

A pegada do subconsciente colectivo no averno de Kiko da Silva, disfrazado dentro das súas propias viñetas para desentrañar o influxo e vinculación de creadores que seguramente tamén retiveron doutras enxeñosas mentes. O inferno do debuxante é o resultado entrañable da representación simbólica de repetir os nosos rituais de iniciación e os hábitos adquiridos na expresión creativa. Un pouso de café que tenta resolver as dúbidas entre o divino e o humano.

Capa do libro © Dib-buks
Unha das páxinas do libro © Dib-buks
Outra das páxinas da obra © Dib-buks
Debuxo dedicado por Kiko da Silva © Alfredo Pardo
Debuxo dedicado por Miguelanxo Prado © Alfredo Pardo

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.