Hai quen sostén que as últimas grandes innovacións narrativas e estéticas da Historia do cinema están na Nouvelle Vague. Se cadra esaxeran, pero é ben claro que o cinema francés de autor -para quen isto escribe, aínda hoxe o mellor do mundo- está claramente marcado polo movemento capitaneado por Jean-Luc Godard e François Truffaut hai pouco máis de cincuenta anos.
Todos temos os nosos cineastas favoritos. No meu caso, este último é como un deses deuses intocables do que non se pode falar mal, con perigo físico para quen se atreva a manchar o seu nome. Por que? Pois porque, coma o propio Truffaut dicía, “o cinema é vida”, un concepto que levou a todos os seus filmes. A mellor maneira de entendelo é seguindo o personaxe de Antoine Doinel, interpretado soberbiamente por Jean-Pierre Léaud en seis ocasións, nunha serie de cintas que cobren dende a infancia do personaxe ata a súa idade adulta. Non o vimos facerse vello e morrer porque o propio Truffaut faleceu antes do debido, levado por un tumor cerebral aos 52 anos, en 1984. De non ser así, posiblemente tería habido máis entregas, ata completar o ciclo vital de Doinel.
Nestas películas están presentes temas como a busca da personalidade na xuventude, o impacto sentimental do primeiro amor, a aceptación de facerse adulto, a dificultade de manter viva a sensualidade na parella, as aventuras extra-matrimoniais, a vida conxugal, o paso á paternidade... E todo está tratado cunha precisa palabra: paixón. Truffaut era un romántico, e o seu cinema era simplemente marabilloso. Era vida. Ver un novo filme seu era como namorarse sempre da mesma muller, pero diferente cada volta; se cadra mudada polo paso do tempo, da experiencia, dos erros cometidos. Non sempre facía filmes perfectos, mais todos eran vitalistas, honestos e, en definitiva, encantadores.
Un amour de jeunesse, de Mia Hansen-Løve, é como unha entrega da saga Doinel, mais con sensibilidade feminina
Os cinéfilos francófilos quedamos orfos coa súa perda, máis aos 27 anos... resucitou. Un amour de jeunesse, de Mia Hansen-Løve, é como unha entrega da saga Doinel, mais con sensibilidade feminina. Ningunha outra realizadora en case tres décadas lograra embriagarnos tanto a un bo feixe de seguidores fieis. Cumpridos hai nada os 30 anos, e con tres cintas na súa filmografía, Hansen- Løve é xa toda unha referencia nos circuítos festivaleiros.
No seu último filme, conta a historia do primeiro amor de Camille -soberbiamente interpretada por Lola Créton, un descubrimento!-, e de como este deixa unha marca indeleble na súa alma, que a acompañará toda a vida. Se a película é tan sentida, seguramente sexa porque inclúe moitos elementos autobiográficos, que a directora integra con inusitada soltura na trama. Camille, Sylvia ou Pamela. Non importa tanto o nome que a autora lle dea ás súas protagonistas, como a intención, que é sempre a de escribir dende a honestidade, dende o corazón.
Ténselle reprochado ser unha cursi e unha clásica, e como ela claramente reivindica, “a verdadeira modernidade é clásica”
Ténselle reprochado ser unha cursi e unha clásica, e como ela claramente reivindica, “a verdadeira modernidade é clásica”. Que quere dicir isto? Cando un ve as súas películas, semella que todo sexa lineal e sinxelo, mais non é porque a construción narrativa sexa simplista, senón porque flúe tan ben, que a impresión é de total naturalidade. Se nos paramos a analizar de verdade o guión, comprobamos que a autora traballa con bloques de significado independentes -entre eles, grandes elipses- que procuran unha mesma sensación, unha unidade dende a forma e o espírito do filme. A cadencia é cíclica e poética.
Un amour de jeunesse é especialmente salientable neste aspecto. A presentación do romance dura 35 minutos. Despois hai unha elipse e Camille é adulta. Ten que superar a ausencia e o desencanto desa primeira relación. Vaise recuperando do mal de amores progresivamente, en distintas etapas da súa vida. A duración destes bloques é: 5-10-20 e, por último, 35 de novo no desenlace, coa resolución do conflito. Hai no fondo dous filmes na película, e o segundo constrúese de maneira progresiva e sumando acordes a unha mesma sinfonía. Eterno retorno. Melancolía. Música. Poesía.
Súmense as soberbias interpretacións, cuns diálogos estupendos e un bo uso dos tempos mortos. Queden coa magnífica música de Violeta Parra, tan ben integrada na narración, se o prefiren...
Como se pode criticar algo tan perfecto e belo? Queren máis motivos para ir vela? Engádase a isto a traballada imaxe, cun simbolismo dos obxectos e do espazo arquitectónico maxistral e sutil. Súmense as soberbias interpretacións, cuns diálogos estupendos e un bo uso dos tempos mortos. Queden coa magnífica música de Violeta Parra, tan ben integrada na narración, se o prefiren... En fin, que máis se pode engadir? Fagan un acto de fe e non crean aos que a tachan de cursi e simple. Digan en troques emotiva e sutil. Hansen- Løve é o maior agasallo do cinema francés recente. Aceptémolo con gozo, porque estamos ante unha cineasta irrepetible.
Que sentimento provocan os seus filmes? Paixón. A deste cinéfilo que escribe coma un groupie, non como un crítico, pero é que ás veces a lóxica estraga a beleza da vida. Entréguense a Hansen-Løve. Non se resistan a namorarse. Hano agradecer.
