A literatura non só serve para chamar ao sono antes de durmir. A palabra pode mobilizar, retar, falar do cotián e poñelo en cuestión. Asalto é un proceso de creación colectiva, un experimento de escrita colectiva "que actúe como punto de apoio ou panca na organización do descontento". Polo momento, o texto colectivo de Asalto contén achegas de Xiana Arias, Elena Cabrera, Natalia Carrero, Colectivo Todoazen, Roberto Enríquez, Belén Gopegui, Alberto Lema, Antonio Martín, Guillem Martínez, Elvira Navarro, Eider Rodríguez, Daniel Salgado, Gonzalo Torné ou Nacho Vegas.

Nace como facción de Robo, o proxecto musical promovido hai uns meses por Roberto Herreros (Grande-Marlaska, Ladinamo), Karlos Osinaga (Lisabö, Bidehuts) e Joseba Irazoki (Atom Rhumba) co obxectivo, igualmente, de realizar unha creación colectiva e afondar nos temas máis pegados ao real, aos temas urxentes e á crítica política, para "poner en común la frustración y convertirla en energía política". Á iniciativa sumáronse, entre outros, Nacho Vegas ou Tarántula, até un total de 14 temas, aos que se sumarán achegas de Grupo de Expertos Solynieve, Anari, Los Carradine, Albert Pla & Pascal Comelade, Fernando Alfaro ou Cohete.

Para os promotores de Asalto, "a literatura pode xogar un papel que non sexa dócil nin comercial. Se quere, pode intervir nesa relación individuo-sociedade, aínda que só sexa comezando por instar ao lector a preguntarse por algo tan normal coma as chaves da súa casa”. Para Asalto, a literatura "non constrúe espazos senón formas de enfrontarse aos espazos, pero a resistencia está na pel, por iso a resistencia non é abonda. Asalto espera dar pasos que vaian máis aló dos textos, ou ben que os textos inciten a outras persoas e colectivos a dar eses pasos".

Pedímoslle aos tres autores galegos que participan na acción -Alberto Lema, Xiana Arias e Daniel Salgado- que reflexionasen sobre a escrita política, a función social da literatura e a súa ligazón coa forma e o estilo.

Por que motivo segue resultando tan rechamante a inclusión da política nun texto literario -coma o 'pistoletazo no medio dun concerto' que citaba Belén Gopegui-?

Alberto Lema (A.L.): Non existe un discurso inocente e apolítico por unha parte, e outro consciente e político pola outra. Son todos igualmente impuros e politicamente marcados. O texto “político” o único que fai é amosar a mentira do “discurso non politico”. Isto non lle outorga ningún tipo de superioridade,simplemente o que non vai é de casto.

Xiana Arias (X.A.): Eu non sei se rechamante é a palabra. A min preocúpame escribir para hoxe. Ser quen de retratar estes tempos en que a violencia reina, que as palabras dean coa caída, coas contradicións, coa ferida e o pistoletazo. Que acusen á desclasada e atendan a obscenidade e o adormecemento do lecer capitalista do que tamén formo parte. Levo unha semana escoitando case todas as tardes o disco 69 love songs de The Magnetic Fields pero non me vou poñer a escribir unha fermosa e fantasiosa historia de amor na que ninguén se sinta atacada ou cuestionada e construírlle un discurso sobre a importancia de que todas soñemos en días sombríos. Para min é importante armarse, facer fronte, organizarse tamén literariamente.

Daniel Salgado (D.S.): A quen lle resulta rechamante? A literatura política existe: os artigos en La Voz de Xosé Carlos Caneiro e a súa a prosa campanuda empaquetada como novelas, a música de Einsturzende Neubauten, os poemas de exaltación do capitalismo serodio que compón Agustín Fernández Mallo, os textos que debaten os candidatos do PSdeG a ocupar San Caetano, o dúo cómico Méndez-Toxo, os Diarios de Traballo de Bertolt Brecht, a idea dun nacionalismo de dereitas, a oda Luz Pozo a Fraga Iribarne. A min non me chama a atención “a inclusión da política nun texto literario”. En absoluto.

A superación desa prohibición implícita (a creación de textos literarios políticos) vai máis aló da disxuntiva realismo/costumismo/naturalismo vs. outras tradicións menos apegadas en aparencia ao real? Ten que ver coa posta en cuestión duns determinados valores?

A.L.: Para min, a oposición entre realismo e vangarda non existe. Porén, si existe unha oposición entre realismo e costumismo e entre o vangardista e o canónico. Sobre a cuestión dos valores, é máis difícil atopar boa literatura pedagóxica que boa literatura antipedagóxica: aí están os exemplos de Nabokov, Celine ou Sade, por citar só tres casos.

X.A.: Non creo que en Galiza haxa hoxe esa prohibición implícita. É unha escolla, tanto por parte de quen escribe coma de quen le. Mesmo como se edita. Logo como constrúas a historia é outra cousa. En Asalto hai textos moi diferentes. Amais, e por recitar o obvio, de que estamos falando con “textos literarios políticos”? Porque tamén os escriben “os outros”.

D.S.: En relación coa primeira pregunta, non creo que houbese ningunha prohibición -nin implícita nin explícita- de “crear textos literarios políticos”. O que había era unha hexemonía brutal da reacción e da dereita –que só agora, de maneira tímida, contraditoria e precaria comeza a fender- e que, por suposto, aparecía tamén na literatura. Non ten nada que ver con procedementos estéticos.

A literatura constrúe espazos de resistencia. É iso abondo?

A.L.: A literatura como resistencia é un placebo coa que algúns escritores tratamos de aliviar a nosa irrelevancia. A literatura, nalgúns casos, pode apostar pola utopía, unha ficción na que se consolar do inferno realmente existente.

X.A: Abondo para que? Para resistir ao fascismo? Para soster a educación pública, a sanidade pública, o dereito a vivenda...? Para conversar coa traballadora do Inem cando che comenta que o mellor que podes facer é marchar da Galiza? Para parar a incineradora do Irixo? A literatura é literatura.

D.S.: Non sei exactamente que significa “construír espazos de resistencia”. A literatura tropeza coas ideas de quen a le. E non, non é abondo. Abondo, ou polo menos o comezo do abondo, sería unha folga xeral indefeinida en toda Europa. Iso tamén é literatura.

O sistema fai crac, e moitas persoas tamén fan crac por dentro. Que papel xoga a literatura nesa dialéctica exterior-interior, colectivo-individual?

A.L.: Como dicía Aristóteles, o home é un animal social, é dicir, non hai home sen sociedade. Xa que logo, non me interesan máis males que os esóxenos, os derivados de ser un animal social. Nin tan sequera estou seguro de que existan males interiores.

X.A.: Non sei. A min interésame a escrita colectiva polo que apunta a presentación desta facción literaria da fundación robo, para que “conten máis os textos que os nomes”, para xerar ruído, furia necesaria, para mobilizar as palabras, converter esa “frustración colectiva en enerxía política”. E aí está tamén o interior roto e rabioso de cada individua que decide apostar pola unión de forzas, por disolverse en Asalto.

D.S.: O sistema fai crac? Estamos seguros? Onde? Sempre podes arrebolar unha edición de A vida (instrucións de uso) contra os antidisturbios, agora que Perec está de moda.

• O proxecto Asalto
• Podes escoitar as cancións de Robo en esunrobo.bandcamp.com