A Deputación da Coruña vén de restaurar Un viaje por Galicia, a primeira longametraxe documental do cinema mudo rodada no país, encargada en 1929 co gallo da Exposición Iberoamericana de Sevilla
En 1929 as deputacións provinciais galegas encargaron a realización dunha película documental que amosase o territorio, as paisaxes e os monumentos do país co obxectivo de proxectala con motivo da Exposición Iberoamericana de Sevilla, celebrada ese ano. O palentino Luis R. Alonso foi o encargado de realizar un filme de máis dunha hora e media de duración que se converteu na primeira longametraxe documental do cinema mudo rodada en Galicia, Un viaje por Galicia.
A obra vén de ser restaurada pola Deputación da Coruña a partir da copia en celuloide custodiada durante décadas polo Arquivo da Deputación e enviada posteriormente á Filmoteca Nacional para o seu tratamento e preservación. A versión recuperada foi presentada este martes no Museo do Pobo Galego. O proceso permitiu recuperar a textura e a montaxe orixinal e incorporar unha nova banda sonora, creada e dirixida por Maximino Zumalave baseándose en obras de compositores contemporáneos ao filme como Rodríguez Losada ou Andrés Gaos, que foi interpretada en vivo polo Cuarteto Novecento no acto de presentación.
O Museo do Pobo acolleu a presentación da versión recuperada, que incorpora unha nova banda sonora, creada e dirixida por Maximino Zumalave
No acto interviu presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso, e participaron tamén a presidenta do Museo do Pobo Galego, Concha Losada, e o experto e catedrático da USC José Luis Castro de Paz, que foi o encargado de contextualizar históricamente o filme e subliñar a súa importancia. Entre outros aspectos, destacou a polémica que nese momento se xerou en Galicia por ser Alonso o encargado de realizar o traballo e non, por exemplo, o nevense José Gil, un dos pioneiros do cine no país.
O filme, rodado polo palentino Luis R. Alonso, percorre boa parte do país, amosando paisaxes rurais e cidades en transformación
O filme percorre boa parte do país, amosando paisaxes rurais e cidades, escenas de traballo agrícola e mariñeiro pero tamén a crecente industria de construción naval de Ferrol, festas populares, monumentos, arquitecturas desparecidas, embarcacións tradicionais nas rías galegas, a vida nos balnearios e unhas urbes que se atopaban en plena transformación.
O Cebreiro, Palas de Rei, O Barqueiro, Betanzos, Camariñas, A Pobra do Caramiñal, Monforte de Lemos ou Oseira son algunhas das localidades que aparecen na película, ademais das sete cidades, retratadas en profundidade.
Na presentación, Valentín González Formoso destacou que o filme constitúe “unha parte fundamental da nosa memoria colectiva” e sinalou que “recuperar esta película é recuperar parte da alma dun país”
No acto de presentación, Valentín González Formoso destacou que esta película constitúe “unha parte fundamental da nosa memoria colectiva” e subliñou o valor histórico e emocional dunha obra que permite revivir a Galicia de hai case cen anos. “Recuperar esta película é recuperar parte da alma dun país”, afirmou.
Formoso contextualizou a rodaxe da película nun 1929 marcado internacionalmente polo crack da Bolsa de Nova York, que puxo fin aos felices anos vinte; en España polo esgotamento da ditadura de Primo de Rivera; e en Galicia por un proceso de transición entre unha sociedade rural e unha modernidade incipiente. “É o mundo no que nace esta obra, unha Galicia que quería mostrarse ao exterior e afirmarse como unha terra diversa, fermosa e viva”, explicou.
Na rede pódense atopar varias versións dixitalizadas -como a que se inclúe ao final deste texto- pero que presentan numerosas eivas, que agora busca corrixir esta nova versión recuperada.
