David Lombao

Unha ducia de festas galegas

O solsticio ou San Xoán é o sinal de saída para o verán, unha estación que trae consigo unha fervenza de festas por todo o país. Urbanas ou rurais, de costa ou de interior, todas coinciden en poñer a proba a capacidade festeira, gastronómica e musical da concorrencia. Velaquí unha ducia de exemplos.

  1. 01

    Cacharelas de San Xoán na Coruña

    O 23 de xuño é día de carretar leña e todo tipo de enseres polas rúas da Coruña, especialmente para a xente máis nova. Mozos e mozas elaboran as súas propias cacharelas nas principais praias da cidade pero tamén en barrios tradicionais coma o dos Mariñeiros, no que a enorme lumeirada se acompaña coa regulamentaria sardiñada. Ao longo de todo o país, sexa costa ou interior, esta é unha das festas con máis seguimento do ano, un inicio do verán que en 2013 terá a recompensa do carácter festivo do día 24. Moitos piden que esa excepción se transforme en norma.

  2. 02

    Arde Lucus

    Comezou no inicio da década pasada como un experimento do Concello lugués e agora non son poucos os que ven o Arde Lucus como un segundo San Froilán. Desta volta co reto engadido de cadrar co San Xoán a festa que recrea o pasado castrexo da cidade da Muralla, o Arde Lucus ten como ingrediente fundamental o altísimo grao de participación da veciñanza luguesa, tanto na confección e lucimento de atuendos de época como na asistencia ao importante número de actos programados. 

  3. 03

    Festa da Dorna de Ribeira

    En 1948 a Comandancia de Mariña de Vilagarcía organizou, co gallo das Festas do Carme, a rifa dunha dorna. Os premiados resultaron ser moitos e a embarcación resultou ser unha maqueta duns cincuenta centímetros, que foi bautizada o 24 de xullo cunha botelliña de auga destilada, acto que derivou en festa e baile. O que resultou unha anécdota tornou en tradición auspiciada pola Real Confraría da Dorna e, tras un período de decadencia nos 80, a Festa da Dorna volveu renovada a finais desa década. Ribeirenses e foráneos organízanse en peñas e, como cantaron Os Diplomáticos de Monte Alto, "non se sabe no mundo doutra festa máis rachada".

  4. 04

    Rapa das bestas en Sabucedo

    Unha das tradicións máis antigas da Terra de Montes é a rapa das bestas. Nada cunha vocación práctica, marcar os cabalos que viven en liberdade no monte, derivou nunha festa que xa ten dimensión internacional e que, ademais da propia baixada dos animais ao curro, inclúe programa musical e gastronómico para a primeira fin de semana de xullo. 

  5. 05

    Carrilanas de Esteiro... o caso é non levar golpes

    Quen dixo medo, habendo hospitais? Esta é unha das filosofías de fondo das carrilanas de Esteiro, o encontro máis retranqueiro de vehículos sen motor que acolle Muros na terceira fin de semana de xullo. Cun pouco de imaxinación, algo de arte para comoñer a carrilana e un chisco de ousadía para non lle temer ás rabuñaduras, é unha das festas máis competidas do verán galego.

  6. 06

    "A festa maior de todos os galegos"

    O 25 de xullo é unha das xornadas con máis festas por metro cadrado no país. O Día Nacional de Galicia é o Día de Santiago en infinidade de parroquias e en Compostela é o día grande das Festas do Apóstolo, que na capital comparten protagonismo cos actos do Día da Patria. Vinculado a este celébrase o Festigal, que contribúe a que a cidade ferva de actividade e festa na que Castelao definiu como a "festa maior de todos os galegos". Na programación oficial ten especial protagonismo a montaxe audiovisual ao abeiro dos "fogos do Apóstolo".

  7. 07

    Feira e festa da música e da arte en Pardiñas

    Pardiñas é feira, é festa e é festival. A primeira fin de semana de agosto o entorno do coñecido como "balneario dos pobres", no concello chairego de Guitiriz, convértese nunha celebración da música, da artesanía e da gastronomía. Consolidado como un dos festivais ineludibles do verán galego conserva case intacto o carácter de festa popular, onde familias enteiras poden compartir as mellores viandas mentres ao carón os festivaleiros máis novos se recuperan da noite anterior. O mérito, da asociación Xermolos, que xa ten cartaz para 2012.

  8. 08

    Romaría viquinga de Catoira

    Nos primeiros días de agosto -este ano cadra o día 5- as hostes nórdicas remontan o Ulla e tentan desembarcar ao pé das Torres do Oeste. Escóitanse aturuxos e berros de loita, baten as espadas e corre o viño. A loita adoita remata sendo gastronómica e musical, e o que invade a ría de Arousa é a festa.

  9. 09

    A Maruxaina de San Cibrao

    O segundo sábado de agosto San Cibrao celebra o seu mar lembrando a mítica serea que, segundo a quen se lle pregunte, auxilia ou seduce e confunde os mariñeiros, os mesmos que a portan ata o xuízo na praia do Torno. Acompañada por unha comitiva de candeas e farois, é xulgada e indultada polos veciños da vila, que culminan a celebración con música tradicional e a imprescindible queimada.

  10. 10

    O Lugnasad de Bretoña

    Segundo a tradición celta o Lugnasad é a festa do deus Lugh e supuña o inicio do verán. Eran unhas grandes celebracións de máis de dúas semanas, que incluían dende feiras de gando ata gastronomía en abundancia. Pero o punto fundamental era a elección, por parte de mozos e mozas de cada vila, da parella coa que pasarían o inverno seguinte. Tratábase dun matrimonio con data de caducidade, xa que cada ano podían renovalo volvendo unir as mans a través dun penedo furado, ou non facelo. Nos primeiros días de agosto esta milenaria tradición lémbrase en Bretoña, na Pastoriza, onde aos desfiles e ás vodas se lle unen a música e a queimada.

  11. 11

    Romaría do Bo Xantar do Naseiro

    O cuarto domingo de agosto familias enteiras de Viveiro soben ao monte de San Roque. Ás beiras do río Naseiro mozos e maiores instalan durante a fin de semana verdadeiras vivendas nas que abonda o bo comer e o bo beber. Entre a música e o exceso gastronómico celébrase a que podería ser considerada versión acuática da festa das carrilanas de Esteiro, o descenso do río Landro.

  12. 12

    A Istoria de Ribadavia

    En tempos de superávit de feiras medievais a Festa da Istoria de Ribadavia segue a ser unha das celebracións de época máis documentadas e con maior tradición. O último sábado de agosto a capital do Ribeiro volve ás súas orixes, dende a roupa ata a moeda, cos maravedís circulando como diñeiro de curso legal. Dende señores ata irmandiños gozan dunha celebración que, como non podía ser doutro xeito, inclúe tamén o bo xantar.