"Os valores obxecto de reclamación (bonos subordinados obrigatoriamente convertibles II/2012) son un tipo de activo que polas súas especiais características deben ser considerados como produtos complexos". Esa afirmación, que fora pronunciada por múltiples avogados e expertos financeiros ao referirse aos bonos convertibles do Banco Popular, foi agora corroborada pola Comisión Nacional do Mercado de Valores (CNMV).

Os bonos obrigatoriamente convertibles de Banco Popular son un produto financeiro que emitiu a entidade en 2009 para captar capital entre os seus clientes

Así consta nun informe sobre ese produto que o organismo presidido por Elvira Rodríguez emitiu o 17 de febreiro como resposta a unha denuncia presentada por dúas irmás galegas, xa xubiladas, que contrataron ese produto en 2009 e renovárono en 2012.

Como xa explicamos, os bonos obrigatoriamente convertibles de Banco Popular son un produto financeiro que emitiu a entidade en 2009 para captar capital entre os seus clientes. A emisión tivo un importe de 700 millóns de euros e eran títulos de débeda privada do banco que se convertían en accións públicas en outubro de 2013. Case un ano antes, en maio 2012, a situación financeira da entidade era tan complicada que provocaba perdas cuantiosas para os subscritores do produto, polo que se ofreceu aos propietarios un troco para atrasar esa conversión ata o 25 de novembro de 2015.

A solución, que foi unha patada cara a adiante, rematou o ano pasado cunha conversión obrigatoria que supuxo unhas perdas de preto do 80% para todos os afectados, cuxo perfil era moi parecido ao dos aforradores que contrataron participacións preferentes noutras entidades financeiras. É dicir, aforradores sen formación financeira e clientes de confianza da entidade.

Ese era o caso das dúas irmás galegas, que prefiren manter o anonimato. O seu perfil encaixa no típico de cliente tradicional que sempre confiou no depósito a prazo fixo como destino dos seus aforros. Elas contrataron os bonos en 2009 como alternativa a un prazo fixo. Pero non foi ata 2015 que se decidiron a denunciar o caso. A ausencia de denuncia anterior impídelle ao organismo regulador pronunciarse ao prescribir o caso, polo que a súa decisión só afecta o troco de 2012.

Neste caso, a CNMV recoñece que o produto que ofreceu Banco Popular a estas clientas era un "produto complexo". Isto significa que para poder vendelo entre os seus clientes comerciantes polo miúdo a entidade debe aplicar un protocolo de seguridade marcado pola normativa MIFID que implica, entre outras cousas, aplicar o test de conveniencia do mesmo e verificar que o comprador cumpre o perfil de risco adecuado.

"O perfil investidor destas dúas irmás, sen estudos, está moi lonxe de superar os niveis de risco que serían necesarios para a correcta subscrición do produto. Ata ese momento, todos os seus aforros sempre estiveron en depósitos a prazo fixo"

"O perfil investidor destas dúas irmás, sen estudos, está moi lonxe de superar os niveis de risco que serían necesarios para a correcta subscrición do produto. Ata ese momento, todos os seus aforros sempre estiveron en depósitos a prazo fixo", asegura o seu avogado, Ignacio Bonsoms, do despacho Ferrer Bonsoms.

A CNMV sinala que, a pesar de que Banco Popular asegura entregarlles ás afectadas toda a información relativa á natureza dos bonos subordinados e os seus riscos, "ningunha das partes achegou copia da devandita información", polo que "non é posible asegurar a non omisión de información relevante. En calquera caso, non se acredita que a entidade informase os termos e condicións da emisión (resumo ou tríptico rexistrado na CNMV), información esta, que resulta esencial para a toma dunha decisión fundada".

Análise non vinculante

"O máis curioso deste recoñecemento é que a CNMV apenas tardou dúas semanas en pronunciarse desde que o despacho o solicitase, cando este tipo de procesos adoita demorarse máis de dous ou tres meses", comenta o avogado do caso. Nos procedementos contra entidades financeiras, unha proba desta contundencia adoita ser moi relevante para a valoración dos feitos que deben realizar os xuíces. Pero tamén hai que lembrar que os informes que emite o organismo regulador dos mercados só teñen carácter consultivo e non vinculan de ningunha maneira nin á entidade financeira nin aos maxistrados que xulguen o caso.

O Banco Santander foi sancionado cunha multa de 16,9 millóns de euros pola incorrecta comercialización dun produto semellante

Só cando os casos se multiplican, a CNMV pode actuar e multar a entidade. Iso foi o que ocorreu con Valores Santander, un produto financeiro moi similar aos bonos convertibles de Banco Popular, e polo que o banco agora presidido por Ana Botín foi sancionado cunha multa de 16,9 millóns de euros pola súa incorrecta comercialización.

A situación podería repetirse agora con Banco Popular se, tras esta constatación do perigo do produto e a neglixencia da entidade no proceso de comercialización, se comproba que non é un caso illado e afecta tamén ao resto dos compradores que aceptaron a conversión en 2012.

1.500 galegos/as atrapados/as

Calcúlase que ao redor de 1.500 galegos e galegas quedaron atrapados e atrapadas nesta operación, cun investimento total de 40 millóns de euros

Calcúlase que ao redor de 1.500 galegos e galegas quedaron atrapados e atrapadas nesta operación, cun investimento total de 40 millóns de euros. Son os cálculos realizados polo despacho de avogados Caruncho, Tomé & Judel. "O perfil do investidor é moi semellante ao dos preferentistas, persoas maiores, sen ningún tipo de formación e información respecto ao que asinaban ou investían. Trátase dun produto complexo que se contratou pola confianza e porque se vendeu como un investimento seguro", sinalaba para Praza o avogado Carlos Tomé.