Os fondos oportunistas están quentado o verán financeiro español. Os coñecidos como fondos voitre levaban detrás dos activos da banca desde o estalido da crise e é agora cando, por fin, están a fincarlle o dente ás carteiras crediticias das maltreitas entidades financeiras españolas. Os seus nomes son dabondo coñecidos no mundo das finanzas. Entre outros, están: Corsair Capital, Cerberus, Carlyle Group, Blackstone, Apollo, York Capital Management, Guggenheim Investment, Oak Hill ou TPG. Compran créditos pero tamén carteiras de vivendas e calquera saldiño de activos debidamente empaquetado.
Unha das últimas vendas de carteiras crediticias estivo protagonizada por Bankia. O coloso financeiro nacionalizado polo Goberno vendeu recentemente tres carteiras con créditos valoradas en 1.354 millóns de euros a unha serie de fondos de investimento. Estes portfolios están integrados por 76.000 operacións, un 80% das cales son créditos ao consumo para particulares. O resto, é crédito ao consumo para autónomos e financiamento a pemes, como préstamos, contas de crédito e desconto comercial. Esta foi a súa terceira venda de paquetes crediticios, valorados en total nuns 2.300 millóns de euros.
Bankia desfaise así dos activos tóxicos que aínda quedan no seu balance, despois de librarse dos créditos ligados ao ladrillo ao traspasalos ao banco malo. Pero a falta de pagamentos non están asociados só á vivenda. Aínda quedan miles de millóns de euros que apoiaron a venda de coches e doutros produtos de consumo.
Bankia vendeu recentemente tres carteiras con créditos valoradas en 1.354 millóns de euros
Agora, a cuestión é que pasa cos créditos traspasados. En principio, o que ten contraído o préstamo non terá que devolverlle o financiamento a Bankia senón ao fondo voitre que adquirise o seu préstamo. Segundo os expertos, a partir dese momento, a cuestión adquire un cariz máis xurídico que económico. "Este tipo de fondos adoitan contratar un bufette de avogados e un xestor de crédito que se encargan de realizar os trámites necesarios para cobrar os préstamos, posto que en xeral son firmas estranxeiras que apenas teñen presenza e infraestrutura en España", asegura José Carlos Díez, profesor de Icade e autor do libro Hai Vida Despois da Crise?.
Díez explica que este tipo de fondos consegue os seus beneficios grazas aos baixos prezos aos que adquiren os paquetes crediticios. Fontes financeiras aseguran que este tipo de operacións adoitan levar un desconto do 95%, polo que, de aplicarse á operación de Bankia, a entidade presidida por Ignacio Goirigolzarri ingresaría uns 68 millóns de euros. "Pagan tan pouco por estes paquetes de débeda, que o mínimo recobro dos préstamos a través da negociación co cliente suponlles unha rendibilidade inmediata", asegura Díez.
Así as cousas, os voitres non negocian porque fan negocio da execución do préstamo sen moito problema. Para un banco tradicional, por exemplo, executar un crédito apoiado por un coche convértese en realidade para un problema. Pero os voitres logran con acordos ad hoc xestionar este tipo de activos e sacarlles proveito, grazas a que os compraron practicamente de balde.
Outra fonte de beneficio rápido é a execución dos avais, que, en principio, é máis agresiva que a realizada polos bancos
Neste sentido, outra fonte de beneficio rápido é a execución dos avais, que, en principio, é máis agresiva que a realizada polos bancos, segundo Díez. Un acredor, ante un préstamo impagado, vese ante a disxuntiva de negociar o pago do importe debido ou executar a garantía pactada co cliente para asegurarse o cobro do crédito. Este aval, no caso dun crédito ao consumo, adoita ser a nómina do titular ou dun familiar, pero se ningún pode facer fronte ao pago, o acredor pode embargar o ben adquirido co crédito para facer caixa coa súa venda. A estas alturas da crise, a banca non está interesada en executar as garantías materiais, porque non ten infraestrutura suficiente para vender, por exemplo, unha gran cantidade de coches embargados. Os fondos voitre, pola súa flexibilidade, poden contratar servizos que lles permitan obter ingresos coa venda dun ben material.
Javier Díaz-Giménez, profesor de Economía do IESE, discrepa en parte desta teoría e cre que este tipo de fondos de capital risco -rexeita o nome de fondos voitre- negocian máis que os bancos, xa que, grazas á súa flexibilidade, contan cunha maior capacidade para xestionar cobros de forma individualizada. "Os bancos teñen unha gran rixidez e non poden solucionar este tipo de problemas. Deste xeito, estes fondos dan liquidez a un paquete de créditos impagados", asegura Díaz-Giménez. O profesor explica que a forma de actuar destes investidores é moi sinxela: xestionan os cobros de forma individualizada despois de pagar por eles un prezo moi baixo, "lóxico, tendo en conta que levan o peor". Eses paquetes adoitan incluír débedas de todo tipo, polo que sacan máis marxe dos créditos "mellores". Doutra banda, Díaz-Giménez desvela que estes investimentos non sempre son exitosas, pois en ocasións, estes fondos "poden chegar a perder cartos".
