Cancións para que Nova Escola Galega siga camiñando

Faixa de Nova Escola Galega CC-BY-SA Merixo

Nova Escola Galega (NEG) celebrou recentemente o seu 30 aniversario, tres décadas nas que este movemento de renovación pedagóxica e de defensa do ensino público e en galego realizou un intenso traballo de análise e debate do sistema educativo, de formulación de alternativas e de formación do profesorado. A pesar do seu prestixio e dos centos de persoas que nun ou noutro momento colaboraron coa entidade, a crise e os recortes golpean á súa base económica, como eles mesmos salientan: "As difíciles condicións actuais esixen desenvolvermos accións alternativas para poder sustentar economicamente o noso proxecto asociativo". 

Por este motivo Nova Escola Galega organiza este sábado unha gala para recadar fondos, na que participarán Agustín Fernández Paz, Os D’Abaixo, Odaiko, Cis Frambá e o espectáculo A miña primeira Rosalía (Mª Manuela, Mero, Mini e Xiana Lastra). Será a partir das 19 horas no Auditorio de Galicia, presentado por Alberto Mancebo, e con entradas a 15 euros. Tamén se ofrece a posibilidade, no caso de non poder asistir, de mercar unha localidade na fila 0. Na presentación desta gala, Para Seguirmos Camiñando, destácase a importancia que neste momento teñen entidades como NEG, "precisamente nun momento no que sufrimos o maior ataque á educación pública e á lingua, que desde o noso nacemento podemos recordar". 

Mariló Candedo, presidenta de NEG, destaca que “os movementos asociativos téñeno complicado para manter o seu proxecto, porque non hai liñas de subvención e a xente retráese de participar en actividades” e engade "amigos que temos no mundo da música ofrecéronos a posibilidade de facer este concerto, como algo balsámico, para coller azos, porque consideramos que no actual momento é interesante manter un proxecto coma o noso, de defensa da educación pública, da normalización lingüística, da renovación pedagóxica no ensino”. Candedo sinala, ademais, que “a vitalidade dunha sociedade está en que teña movementos alternativos, que plantexen discursos distintos ao dominante. Queremos seguir mantendo unha voz diferente, profesionalizada, a favor da educación pública”.

Candedo sinala, ademais, que “a vitalidade dunha sociedade está en que teña movementos alternativos, que plantexen discursos distintos ao dominante. Queremos seguir mantendo unha voz diferente, profesionalizada, a favor da educación pública”

Candedo subliña que “unha das características de NEG é a nosa pluralidade e independencia, e posiblemente esa independencia estea tamén detrás de certos momentos de febleza económica do noso proxecto". "O feito de non depender de ningún sindicato ou partido e de ter unha base moi plural, e manter esa independencia durante trinta anos, creo que é meritorio”, destaca e engade que “sempre fomos moi capaces de traballar en rede, con outras organizacións”.

 

30 anos loitando polo ensino público

O pasado ano Nova Escola Galega recibiu o Pedrón de Ouro á súa traxectoria. O premio recoñecía "a vontade continuada no tempo a prol da renovación pedagóxica, da galeguización lingüística e da galeguización curricular, tanto desde as aulas de educación infantil como das universitarias" e salientaba que "vén promovendo unha educación alicerzada nas ideas da xustiza, da liberdade e da solidariedade, para formaren cidadáns e cidadás conscientes do País que habitan, conscientes da nosa lingua e cultura". Naquel momento, os responsables da entidade destacron que o galardón era "un recoñecemento non á NEG como organización, senón aos centos e milleiros de mestres que neste anos traballaron ou participaron nas actividades organizadas por Nova Escola Galega".

“Avanzouse moito, pero deixáronse forzas no camiño. Non parece un bo momento para o activismo. Estámolo vendo: coa cantidade de medidas e recortes, non hai unha resposta social potente”

Xosé Lastra, vicepresidente de NEG, fai balance das tres décadas de actividade da organización: “avanzouse moito, pero deixáronse forzas no camiño. Non parece un bo momento para o activismo. Estámolo vendo: coa cantidade de medidas e recortes, non hai unha resposta social potente”. "Ten que haber un recambio xeracional", conclúe. Lastra lembra que “ao comezo a xente acudía ás nosas actividades formativas e cursos por militancia e por un grande interese no tema; despois a maior parte dos asistentes facíano porque estes cursos se esixían para acadar determinados méritos en concursos. E agora, que xa a administración conta coa súa propia oferta formativa que cobre esa necesidade de acadar puntos, nós quedamos con actividades que nos interesan especialmente: xogos populares, sobre as tics, recursos educativos...”

Mirado cara o futuro, Lastra centra os tres grandes obxectivos de Nova Escola Galega: "A primeira tarefa é a análise de formulacións que emanan da administración, unha análise crítica acompañada de alternativas, e facer chegalas ao conxunto do profesorado. En segundo lugar, transformar esas alternativas propostas en actividades concretas, actividades formativas. E o terceiro pé sería a actividade que facemos a través da Revista Galega de Educación e NEG Opina”.

 

A LOMCE

A entidade denunciou en varias ocasións que o proxecto do ministro Wert pretende "lexitimar con carácter estrutural unha política de recortes inicialmente conxuntural"

A batalla contra a LOMCE e a política educativa do Partido Popular centrou boa parte da acción de NEG nos últimos dous anos. A entidade denunciou en varias ocasións que o proxecto do ministro Wert pretende "lexitimar con carácter estrutural unha política de recortes inicialmente conxuntural". Para NEG, Wert e o goberno do PP "pretenden dar por sentado, para que así o acepte a opinión pública, que a educación é un “gasto” que cómpre reducir na presente conxuntura económica mediante un simple exercicio contable, e non un “investimento” irrenunciable". 

A este respecto, Mariló Candedo destaca que o ataque á suposta menor calidade do ensino público “é un discurso claramente interesado. Ti dis que a escola pública está mal e ofreces como solución a privada en virtude dunha suposta calidade. Pero entendendo por calidade algunhas cuestións moi debatibles, mesmo a idea de excelencia, que tira por fóra as oportunidades de moita xente e a posibilidade de chegar a uns obxectivos comúns". De igual xeito, sinala que a LOMCE "emprega uns criterios que esquecen ratios fundamentais, coma a de estudantes por mestre, facendo ver que quitando recursos podes ofrecer o mesmo". Para NEG "destaca poderosamente a formulación da medida da calidade do sistema: en función do “output” (resultados dos estudantes) e non do “input” (niveis de investimento, número de profesores, de centros etc)".

A LOMCE "emprega uns criterios que esquecen ratios fundamentais, coma a de estudantes por mestre, facendo ver que quitando recursos podes ofrecer o mesmo"

NEG criticou igualmente "a perda de peso, tanto do profesorado no seu conxunto como dos órganos colexiados do centro, claustro e consello escolar -convidado de pedra ao quedar relegado a funcións puramente consultivas-" que apunta "a un reforzamento do modelo xerencialista e empresarial" nos centros. Denunciaban tamén que relega a Formación Profesional á "unha vía de segunda categoría", despois de anos en que se estaba "logrando superar ese estigma".

Faixa de Nova Escola Galega Dominio Público Praza Pública
Cartaz da gala organizada por Nova Escola Galega Dominio Público Praza Pública

Despece

  • 30 anos de traballo

    Hai 30 anos, no verán de 1983, nacía en Santiago Nova Escola Galega (NEG). Remataba así un curto proceso de confluencia organizativa de diversos colectivos que foran agromando nos finais dos anos setenta co fin de promover a renovación pedagóxica e a galeguización do ensino en Galicia (Albe-Galicia, Avantar, Escola Aberta, Escola Dramática Galega, Lubricán, Movemento Cooperativo de Escola Popular Galega, Preescolar na casa, Sociedade Galega de Xeografía e Xilbarbeira), aos que se engadiron un importante número de profesores e profesoras de toda Galicia.

    A finalidade de NEG, recollida nos seus estatutos, era e mais é a de impulsar o traballo de renovación pedagóxica e de galeguización lingüística e curricular do sistema educativo de Galicia

    A finalidade de NEG, recollida nos seus estatutos, era e mais é a de impulsar o traballo de renovación pedagóxica e de galeguización lingüística e curricular do sistema educativo de Galicia, por medio da agrupación e cooperación de todas as persoas socias e colaboradoras que pretenden contribuír coa súa acción e reflexión á construción dun sistema educativo galego, público e democrático.

    A Asociación conta hoxe cun número superior aos trescentos asociados e asociadas. Se xa no seu nacemento incorporaba todo o conxunto de iniciativas emprendidas previamente (experiencias pedagóxicas, publicacións, encontros, materiais didácticos elaborados...), ao longo destes anos veu amosando unha continua actividade de promoción de iniciativas enmarcadas pola defensa e construción do modelo de Escola Pública, como sinal de identidade dos movementos de renovación pedagóxica.

    Moi notable é a implicación de NEG, como tal organización ou a través de moitos dos seus asociados e asociadas, no impulso á galeguización lingüística e curricular no ensino, con froitos tanto na didáctica da lingua como nas estratexias de galeguización, nas obras de literatura infantil e xuvenil, nos traballos en campos científicos como o das ciencias sociais e o seu tratamento escolar, ou o das ciencias naturais entre outros. De maneira salientable, igualmente, coa participación activa en todos os movementos sociais en defensa da lingua.

    Canto ás actividades, NEG promoveu a creación de Grupos de Traballo internos (territoriais ou sectoriais) e a celebración de Escolas de Verán, Congresos, Encontros, Xornadas, Conferencias e Mesas redondas de diferentes temáticas para o profesorado. Como mostra de tal dinamismo podemos sinalar a referencia de máis de cento cincuenta encontros e xornadas convocados nestes anos ao logo da xeografía do País. Así mesmo, a organización de certames e premios pedagóxicos, coma os Educacompostela, en colaboración co Concello de Santiago.

    No campo editorial, moitos asociados e asociadas de NEG editaron un importante número de libros de texto e outros de carácter didáctico en diversas editoriais

    A Asociación prestoulle e préstalle particular atención a campos e cuestións como as didácticas da lingua, das ciencias sociais, das ciencias naturais, das matemáticas, a educación física e a psicomotricidade, os medios audiovisuais, a didáctica e o tratamento da educación infantil, a orientación escolar, a escola rural, a normalización lingüística, a historia da educación en Galicia, a educación plástica, a incorporación das novas tecnoloxías da información, a literatura infantil e xuvenil e a educación para a paz, o patrimonio cultural (lúdico, museos...), educación social e escola, o proxectoterra... ademais de propiciar a xeración de actividades desta orientación por parte de diversas institucións e instancias de toda Galicia.

    No campo editorial, moitos asociados e asociadas de NEG editaron un importante número de libros de texto e outros de carácter didáctico en diversas editoriais. Tamén noutras iniciativas editoriais ao servizo da comunicación pedagóxica como foi o caso d’A Pizarra no Faro de Vigo, ou de Na Escola en La Región de Ourense; sen esquecer tampouco a implicación nas publicacións pedagóxicas Adaxe, Sarmiento, Anuario Galego da Historia da Educación, ou en publicacións que como Encrucillada ou Cuadernos de Pedagogía, lle prestaron unha atención informativa á realidade educativa de Galicia.

    Como publicacións da asociación cómpre destacar a existencia no pasado dunha colección editorial (Cadernos de Nova Escola Galega) con seis títulos editados e a publicación ata  a actualidade da Revista Galega de Educación, da que dentro dun mes verá a luz o número 53. Neste tempo tamén se editaron 55 números do seu Boletín Interno; o Boletín Novapaz, e o actual NEG Opina, de envío xeneralizado a todos os centros públicos educativos de Galicia (na actualidade en formato dixital), con análises, reflexións e formulacións da asociación a respecto dos asuntos máis actuais da política educativa.

    Da mesma maneira, existen colaboracións máis ou menos conxunturais con medios, como o caso do Vieiros da escola. O sitio web www.novaescolagalega.org e a presenza nas redes sociais completan o panorama do coñecemento público da asociación.

    Na procura de ser un instrumento ao servizo da reforma pedagóxica débense salientar mesmo as súas contribucións ao desenvolvemento do movemento de pais e nais nos centros de ensino público de Galicia

    NEG pertence á Confederación Estatal de Movementos  de Renovación Pedagóxica, cunha constante participación desde o momento da súa constitución, e tamén á Federación Internacional de Movementos de Escola Moderna (FIMEM), recollendo así unha das tradicións que formaron o acervo inicial da asociación, a da pedagoxía da Escola Moderna ou Freinet.

    Débese sinalar que, como asociación democrática e plural tamén a ela pertenceron e pertencen ensinantes con implicación sindical en varios dos sindicatos de traballadores e traballadoras do ensino de Galicia. Na procura de ser un instrumento ao servizo da reforma pedagóxica débense salientar mesmo as súas contribucións ao desenvolvemento do movemento de pais e nais nos centros de ensino público de Galicia.

    Ademais da implicación docente dos seus asociados e asociadas nas diferentes etapas do ensino (educación infantil, primaria, secundaria e universitaria), hai que destacar a presenza de membros no desaparecido Preescolar na Casa, no noutrora existente Gabinete da Reforma, nos Servizos Municipais de Educación de varios Concellos e en moitos Consellos escolares municipais, ademais de no propio Consello Escolar de Galicia.

  • Marcos Pérez Pena

    Marcos Pérez Pena

    Marcos Pérez Pena (Montevideo, 1980). Tras ter traballado en Vieiros.com e outros medios, en 2012 formou parte do equipo que puxo en marcha Praza. Doutor en Xornalismo pola USC, analizou na súa investigación o papel da prensa en Galicia durante a Transición.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.
Quero ser de Praza