Ataque Escampe veñen de asinar con Cabalgata o seu album máis complexo. Un rico catálogo de músicas contemporáneas que arroupan, máis unha vez, a máis prezada lírica da escena galega

Camiño de cumprir o cuarto de século como banda e tras uns interminables seis anos sen publicar a 33 R.P.M. as Ataque Escampe veñen de asinar con Cabalgata o seu album máis complexo. Un rico catálogo de músicas contemporáneas que arroupan, máis unha vez, a máis prezada lírica da escena galega.

“Os ollos de Miles Davies no In a Silent Way miraban o futuro dende alí”. Nunca esquencerei a primeira vez que escoitei as Ataque Escampe. Naquel Verbatim -ou era un minidisc?- estaban xoias hoxe esquecidas do peso de Tango do Sintasol, Ana e o caracol, Afganistán canto, Ourizo… Un jogo bonito ao que non estabamos afeitos os seareiros da -naquela altura cativa- escena galega. Ao escoitar aquelas músicas sentiaste coma un Lendoiro vendo os primeiros adestramentos en Riazor de Bebeto e Mauro Silva no verán do 92. Sendo plenamente consciente do seu enorme potencial pero sen poder imaxinar o que acontecería despois. Porque como ía chegar lonxe aquel grupo de poetas metidos a músicos accidentais se tiñan o peor nome de grupo da historia?

“Moitas perdas pequenas non fan un perdedor”. Clasificaba John Kennedy Toole en boca desa sorte de Miro Pereira que era Ignatius Reilly o mundo en dúas categorías: os que teñen sentido común e os artistas. E non se trabucaba, non. Con ese nome estaba claro que os heroes desta historia non tiñan sentidiño algún. Ergo só podían ser artistas. Por eliminación. Unha tese non refutada meses despois cando titularon o seu primeiro disco de estudo Galicia es una mierda. O sarcasmo levado á inmolación. Tal vocación autodestrutiva non podía enxergar nada bon. Ou si?

Ataque Escampe sempre xogaron na liga dos Gil Scott-Heron, Patti Smith e Leonard Cohen. Facendo parte desa estirpe de poetas no que as cancións son o necesario macguffin que lles permitía desenvolver a trama da súa escrita

“Estamos no futuro, e agora que? O anxo da historia mira atrás” Por fortuna, a profecía non se cumpriu. Cecais porque os ingredientes da masa estaban xa ben ligados cando a fiolleira comezou quentar: a altura dunhas letras que non adoitaban ouvirse na escena galega; un estilo musical ecléctico pero clásico e atemporal capaz de resistir o paso do tempo e as modas; unha pulsión creativa desbordante onde as carreiras artísticas individuais de cada un dos membros non trucaban entre sí, reforzando a colectiva; o desprezo pola propiedade privada e o individualismo -seguindo a tradición do común das institucións máis xenuinas do noso dereito foral- ao asinar todos os seus temas colectivamente, distribuindo a súa música gratuitamente e rexeitando calquera tentación comercial; un sentido do humor e un nivel de retranca que deixaba aos Resentidos -admirados avós de todos nós- coma un grupo vigués seriote e formal; e por último pero non menos importante, un inédito frontman de rouca voz que ben podería ser o noso Nick Cave. O noso Stuart Staples. O noso Shane MacGowan.

A lista de frases candidatas a pintada de porta de WC é, coma sempre, interminable. Porque ao final o poético é o fío invisible que une a cosedura do patchwork da súa obra musical, dando unha compacidade tal ao seu discurso que tanto dá que cante Charlón, Mosqueira, Solleiro coma Tenreiro ou que se metan nos lameiros máis mestos do rock, a electrónica ou o rap

“E se soñas comigo vai ser case como estar”. Ter asinado clásicos da nosa música popular da trascendencia xeracional de Segunda división, A vitoria ou Noites de agosto pode situalos noutras coordenadas pero o certo é que Ataque Escampe sempre xogaron na liga dos Gil Scott-Heron, Patti Smith e Leonard Cohen. Facendo parte desa estirpe de poetas no que as cancións son o necesario macguffin que lles permitía desenvolver a trama da súa escrita. E este Cabalgata non é excepción. A densidade de versos para ler e reler é tan elevada coma nos tiñan afeitos. A lista de frases candidatas a pintada de porta de WC é, coma sempre, interminable. Porque ao final o poético é o fío invisible que une a cosedura do patchwork da súa obra musical, dando unha compacidade tal ao seu discurso que tanto dá que cante Charlón, Mosqueira, Solleiro coma Tenreiro ou que se metan nos lameiros máis mestos do rock, a electrónica ou o rap: sempre soa aos Ataque Escampe losers, lúcidos e retranqueiros de sempre. A auténtica denominación de orixe. 

”Eu tamén fun unha estrela fugaz, dixéronme que así é como hai que chorar, coas lágrimas por dentro”. Non hai disco de Ataque Escampe sen polo menos un par de himnos xeracionais. En Cabalgata hai un feixe de candidatos pero segundo o número de escoitas en spoti o podio perténcelle por dereito propio a Lamborghini, unha incursión no techno-pop máis escuro dos 80s  que tanto podería estra incluido na banda sonora de Superdetective en Hollywood -ese arranxo de sinte e posterior redoble ao estilo do clásico Emergency de Rockie Robbins- coma soar unha noite de sábado de 1987 na mancuniana The Haçienda pinchada por Peter Hook dende a cabina. Unha sobredose de nostalxia en vea que abre un novo e prometedor rexistro para o quinteto e abre unha fenda para un novo universo de texturas sintéticas para os vindeiros traballos.

Non hai disco de Ataque Escampe sen polo menos un par de himnos xeracionais. En Cabalgata hai un feixe de candidatos pero segundo o número de escoitas en spoti o podio perténcelle por dereito propio a Lamborghini

“Ir morrer cos anos de Kurt Cobain non é posible xa”. Na mesma liña de saudade oitenteira sintetizada está a engaiolante Terras raras que abre o disco. Unha peza que comeza en modo krautrock para ser progresivamente invadida polo espirito de Quincy Jones aos mandos da produción zombi de Thriller. Unha pantasma, a do bon de Quincy na súa etapa de produtor de Donna Summer, que volta aparecer na modulación das liñas de baixo doutros temas emparentadas con clásicos coma o State of Independence de 1982. É o caso de Viaxamos a Miami e Amigo, dúas cancións que comparten a cor da base rítimca cromática pero non de quen veñen sendo. A unha é filla da estirpe funk de Chic e Kool & the Gang, sendo tamén filla espúrea do noventeiro Miami de Will Smith, e a outra ven das ribeiras da new wave, con ecos de Talking Heads, as espasmódicas liñas de guitarra de Devo e as incursións intrépidas nos escuros bosques da no wave. Coma se ve, en Cabalgata, coma en botica, hai de todo. Pero de todo. 

“Quixen ser un neno malo e non cheguei a capitán. Tan sequera nin do clube dos matados”. E falando do Príncipe de Bel-Air, cómpre facer parada en boxes para poñer en valor Fuck the Police, esa xoia do gansta rap apoucado e timorato que avergoñaría ao cacholán de Ice-T na etapa de Body Count. Unhas barras onde MC Mosqueira navega co seu áxil flow dezán por riba dun dos temas candidatos a clásico instantáneo marca da casa, deixando para a posteridade a oda perfecta ao malotismo queroenonpodo polo que todas -menos Carlton, claro- pasamos na adolescencia.

Ao igual que aconteceu no último disco de The National coas dúas marabillosas colaboracións de Phoebe Bridgers, en Cabalgata abrollou a sinerxia máis exquisita coas colaboracións de Antía Ameixeiras en A cociña práctica e Supermartes. Terán atopado á súa Phoebe Bridgers?

“A miña vida volve parecer unha canción de Ataque Escampe. Non vale para o teu puto fest nin para as fórmulas de antes”. De novo a vocación autodestrutiva: nun tempo en que a obsesión de boa parte dos grupos é tocar en festivais -ainda que sexa ás 4 da tarde ante 15 persoas- o quinteto opta por autoexcluirse no seu enésimo arrouto outsider. Un nova inmolación, esta, incluida en Entra o dragón, un dos temas de rock máis standard do disco e que, curioso paradoxo, mellor podía funcionar en festivais.

“Miro atrás. Fun un peregrino máis. Ao final somos todos néboa”. En Cabalgata tamén atopamos acubillo para o recollemento nun par de covas eremíticas que fechan cadansúa cara do vinilo: Pantalón curto, borboriñada por un Tenreiro en delicioso modo Sparklehorse, e Cabaliño lento, un downtempo enchoupado por caixas de ritmos na liña dos últimos experimentos de estudo de The National, eses alter ego do outro lado do Atlántico.

Fecho esta panóramica do quebracabezas postmoderno que é Cabalgata cunha recomendación: escoitar o disco á vez que se escoita a playlist creada polo propio grupo coas influencias, inspiracións e empréstitos que enchoupan sen rubor o disco. Xa o dixo Igor Stravinsky hai ben de anos, “un gran compositor non imita, un gran compositor rouba”

“Somos tormentas de verán. Pop, ciencia ficción. Restos da era espacial”. I é curioso porque sempre vin un certo paralelismo entre os de Vista Alegre e os de Brooklyn: ambos comezaron no medio do ecléctico barullo musical do cambio de século coa intención de facer rock dende as marxes; ambos atoparon o recoñecemento xeralizado xa cos seus segundos e terceiros discos conquistando despois unha parroquia que abrangue varias xeracións; mabos foron, a pesar dos atrancos da vida, capaces de recuncar e medrar no musical con cada disco sen perder nunca de vista o master plan inicial. 

“Onde van as festas de mañá?”. E ao igual que aconteceu no último disco de The National coas dúas marabillosas colaboracións de Phoebe Bridgers, en Cabalgata abrollou a sinerxia máis exquisita coas colaboracións de Antía Ameixeiras en A cociña práctica e Supermartes. Terán atopado á súa Phoebe Bridgers? Rematará Antía sendo a súa Nico? Time Will Tell, que cantaba Jimmy Cliff. O certo é que tanto en A cociña práctica -terceiro clásico intantáneo do disco, por certo- coma no retrouso final de Supermartes a súa voz refresca coma o vento mareiro unha noita de agosto entre tanta testosterona vocal. Un voto dende aqui para a membresía de pleno dereito.

Facede campaña para que lle adiquen un Día das Letras Galegas a Ataque Escampe. É de xustiza. Se a Dylan lle deron un Nobel como non vai a haber un ano enteiro de festa malandrómica polas escolas do País? 

“Ao mellor non acabamos ben. Xa era dificil chegar á vez”. Fecho xa esta panóramica do quebracabezas postmoderno que é Cabalgata cunha recomendación: escoitar o disco á vez que se escoita a playlist creada polo propio grupo coas influencias, inspiracións e empréstitos que enchoupan sen rubor o disco. A diferencia dos rapeiros da old school eles non teñen que agochar a quen samplean, hai talento compositivo de sobra para a confesión sincera de cada unhas das homenaxes melománas que poboan o disco. Xa o dixo Igor Stravinsky hai ben de anos, “un gran compositor non imita, un gran compositor rouba”.

CODA. Vai unha mensaxe para o futuro, destinado ás xeracións de comezos do século XXII. Se me estades lendo e, supoñendo que Skynet aínda non vos teña escravizado e que o galego non se teña extinguido ao norte do Miño, por favor, facede campaña para que lle adiquen un Día das Letras Galegas a Ataque Escampe. É de xustiza. Se a Dylan lle deron un Nobel como non vai a haber un ano enteiro de festa malandrómica polas escolas do País?