O PP galego mobilizouse en decembro para tapar con fondos dunha fundación pública un buraco de 300.000 euros detectado polo Tribunal de Cuentas nas axudas a emigrantes españois neses dous anos electorais
O secretario xeral de Emigración da Xunta, Antonio Rodríguez Miranda, nomeado por Feijóo e dependente directamente da Presidencia do Goberno galego, trazou un plan en Venezuela para que unha fundación pública cubra con fondos públicos un buraco de 300.000 euros detectado polo Tribunal de Cuentas na xestión das axudas de emerxencia a españois naquel país durante 2015 e 2016, dous anos electorais. Rodríguez Miranda, que Feijóo chegou a colocar como número 3 do PP galego, formulou esa proposta en decembro pasado durante unha reunión na embaixada española á que acudiron o embaixador, Jesús Silva, e o cónsul xeral, Juan José Buitrago, segundo puido comprobar eldiario.es.
Todos os presentes naquela cita son membros do consello de administración da Fundación España Salud (FES), que ten como obxecto "prestar atención sanitaria, médico-cirúrxica e farmacéutica aos emigrantes españois". Trátase dunha fundación pública cuxo presidente executivo é o embaixador de España en Venezuela, Jesús Silva, despois dunha reforma dos seus estatutos promovida polo Goberno de Feijóo, co que o diplomático ten moi boa relación.
A investigación do Tribunal de Cuentas activou en decembro pasado a altos cargos e dirixentes próximos ao PP galego para tratar de controlar as consecuencias do escándalo. As fontes consultadas sosteñen que a voz de alarma deuna Aurelio Miras Portugal, conselleiro de Emigración de Manuel Fraga e histórico dirixente do PP que tamén sería director xeral de Migracións no Goberno de Rajoy. Miras Portugal, probablemente o que mellor coñece a comunidade galega no exterior, coa que leva tratando máis de dúas décadas e organizando polémicos actos institucionais con diñeiro público en vésperas das campañas, alertou á Xunta da conveniencia de liquidar o asunto sen facer moito ruído. Segundo as mesmas fontes, a dirección do Goberno galego deu instrucións a Rodríguez Miranda para que tratase de solucionar unha crise que apunta a un compañeiro de partido.
O importe correspondente ao cambio oficial foi entregado á fundación que se encarga da asistencia sociosanitaria dos emigrantes, pero o diferencial obtido ao cambiar no mercado negro destinouse ao pago de actividades de carácter electoralista
Segundo os informes en poder do embaixador Silva e do Ministerio de Traballo, de quen depende a Consellería de Traballo e Seguridade Social da embaixada, foi o anterior responsable deste organismo durante os anos 2015 e 2016, Juan de San Genaro Santana, un dirixente do PP canario, quen xestionou a adquisición no mercado negro dunha cantidade indeterminada de dólares, produto de cambiar uns 300.000 euros, teoricamente destinados a axudas de emerxencia social para casos de extrema gravidade. Segundo figura no informe do Tribunal de Contas, o importe correspondente ao cambio oficial naqueles anos (6,40 bolívares por dólar) foi entregado á fundación para que se investise en accións sociosanitarias, pero o diferencial obtido mediante o cambio no mercado negro, que podería alcanzar ata 40 veces máis, destinouse ao pago de actividades de marcado carácter electoralista. O diñeiro acabou dedicado ao pago de reparacións en sedes sociais de irmandades e fogares rexionais, en repoñer valos de seguridade e ata na pintura da carpintería exterior, e a cobertura de peticións de diversa índole alleas ás funcións propias dos organismos sociais adscritos á embaixada.
O Tribunal de Cuentas abriu en 2018 a súa investigación e concluíu en novembro de 2019 cunha acta de liquidación que reflectía a existencia de "feitos que poden ser constitutivos de responsabilidade patrimonial"
Todo quedou reflectido nun informe da Inspección Xeral de Servizos do Ministerio de Traballo redactado despois de que o último secretario da consellería, José Manuel Gómez de Aranda, emitise unha denuncia ao verse tamén involucrado nas reparticións que fixo o seu titular ata outubro de 2016, Juan de San Genaro Santana, antes de xubilarse. A partir deses informes, o Tribunal de Contas abriu en 2018 a súa investigación e concluíu en novembro de 2019 cunha acta de liquidación que reflectía a existencia de "feitos que poden ser constitutivos de responsabilidade patrimonial".
O principal procesado nese expediente é quen fora conselleiro de Traballo e Seguridade Social da embaixada durante o Goberno de Mariano Rajoy, Juan de San Genaro Santana Reyes, un ex-lexionario, dirixente do PP na illa de Fuerteventura, que chegou a deputado rexional. Santana garda silencio desde a súa residencia familiar de Fuerteventura. "Nestes momentos débome aos tribunais de xustiza, que han de valorar as miñas actuacións. Eu son responsable dos meus actos, e por eles espero que sexa polo que se me xulgue", respondeu a este xornal.
Ata o momento descoñécese de modo oficial se alguén reintegrou ao tesouro público esas cantidades reclamadas. O único confirmado é que non o fixo a Fundación España Saúde a pesar dos intentos do Partido Popular por que así fóra.
A Xunta confirma a reunión pero nega que fose convocada para buscar unha solución que evite que un cargo do PP canario teña que desembolsar os 300.000 euros
Unha fonte oficial da Secretaría Xeral de Emigración da Xunta confirmou a este xornal que a reunión de decembro pasado entre o seu titular, Rodríguez Miranda, o embaixador e o cónsul xeral, efectivamente produciuse, pero negou que fose convocada para abordar a procura dunha solución que evite que Juan de San Genaro Santana teña que desembolsar eses 300.000 euros que lle reclama o órgano fiscalizador. Unha segunda fonte coñecedora do encontro sostén que ese foi o motivo da cita.
Durante esa reunión, o cónsul xeral, Juan José Buitrago, mostrouse en completo desacordo coa fórmula escollida para devolver os fondos, mentres que o embaixador non se manifestou abertamente en contra. Pero ningún dos membros da directiva da fundación ao tanto desta operación a expuxo a día de hoxe aos seus órganos para que se aborde na próxima reunión prevista para a que aínda non hai data.
Outros integrantes das FES coñecedores dese plan para tapar o buraco de 300.000 euros manifestáronse contrarios sequera á súa formulación e así o trasladaron á embaixada, que mantén conxelada calquera decisión. A oficina de comunicación da legación diplomática española remite, cando este medio pregunta polo asunto, ao Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación, que tampouco contestou.
Foi o secretario xeral de Emigración da Xunta o que se mostrou máis proclive a unha solución que evite a Santana, compañeiro de partido, responder en solitario pola sanción do Tribunal de Cuentas, segundo fontes oficiosas da embaixada de España en Venezuela.
Rodríguez Miranda é secretario xeral de Emigración desde 2012, cargo dependente da Presidencia da Xunta, tras ser portavoz do PPdeG
A Fundación España Saúde ten no seu consello de administración unha maioría de cargos orgánicos do PP na diáspora, algúns deles en calidade de presidentes de irmandades, fogares e centros provinciais. Tamén integran ese consello o agregado comercial, o conselleiro de Traballo e Seguridade Social da embaixada, o secretario deste órgano e o cónsul xeral.
A comunidade galega en Venezuela foi a que máis se mobilizou nas eleccións xerais de 2015 e 2016. Segundo datos oficiais, rexistrou unha participación por encima da media, que superou mesmo a da colonia canaria, a máis numerosa no país.
Antonio Rodríguez Miranda é integrante desde hai polo menos unha década do núcleo próximo ao presidente Feijóo no PP galego. A el, antigo candidato sen éxito do partido en Allariz, recorreu o líder popular a principios da década para actuar de contrapeso fronte aos Baltar. A partir de aí gañou o posto de número tres do PP galego como portavoz do partido. Pero a súa carreira política viuse embazada de súpeto en 2010 tamén por un problema económico: a cobranza presuntamente indebida de 26.000 euros en dietas de desprazamentos entre Ourense e Santiago que, en realidade, facía no coche oficial de José Manuel Baltar, daquela vicepresidente do Parlamento, cando aínda non se rompera a súa relación.
Tras a súa caída en desgraza, Miranda anunciou a devolución "íntegra" das dietas e o PP mantívoo un tempo apartado da primeira liña institucional ata que en decembro de 2012 foi designado secretario xeral de Emigración da Xunta. En 2015 volveu verse envolto noutro asunto de gran repercusión mediática, o da presunta caixa B do PP de Ourense que deu por acreditada a investigación da Operación Pokémon.
