O Goberno de España comproba a maneira de negociar ao límite de Junts e prepárase para afinar no futuro o proceso de pactos

"Este é outro capítulo máis de Manual de resistencia. Outro máis". A frase saía dunha ministra cun gran sorriso. E é que o Goberno de España sacou adiante in extremis os seus dous principais decretos no primeiro gran exame parlamentario da lexislatura despois de horas de vertixe e infarto que fixeron presaxiar unha derrota sen paliativos. Pero nas votacións todo cambiou.

Pedro Sánchez salvou no Congreso este mércores, grazas á abstención de Junts, o decreto de medidas anticrise, un gran paquete de medidas para o día a día dos cidadáns que podía decaer na medianoite se non tiña os votos suficientes, e o decreto ómnibus, unha serie de reformas en materia xudicial e de función pública necesarias para pedir o novo paquete de 10.000 millóns dos fondos Next Generation da UE. Só decaeu o terceiro decreto, destinado ás prestacións de desemprego e elaborado polo Ministerio de Traballo de Yolanda Díaz, tras o voto en contra de PP, Vox e Podemos.

A xornada do mércores quedará na retina de moitos políticos e xornalistas. Unha nora de emocións, onde pasadas as horas todo parecía encamiñado a un triplo fracaso do Goberno. Todos miraban a Junts, que mantivo esa negativa ata na tribuna. Pero, durante as horas antes de que se fixese pública a votación telemática, no PSOE empregáronse para lograr os votos: pilotando as negociacións con Barcelona, a vicepresidenta primeira, María Jesús Montero, o titular de Presidencia, Félix Bolaños, e o secretario de Organización do partido, Santos Cerdán. 

Saían do hemiciclo, illábanse en salas, os móbiles ardían. Bolaños non deixaba de chamar na zona de goberno do Senado, onde se celebrou o Pleno do Congreso por estar en obras o hemiciclo da Cámara Baixa. Traballábase de maneira frenética a varias bandas. "Eu levo xa dous paquetes de tabaco", deslizaba un membro do PSOE para debuxar a situación que se vivía.

Unha votación trepidante

En Junts resistíanse a favorecer os decretos. Querían deixar claro que non lles gustara a negociación ata ese momento. O non gañaba peso. Ás 15.30 horas pechouse a votación telemática cun horizonte moi escuro. Ninguén sabía que fixeran os de Carles Puigdemont. E, pasadas as 18 horas, Francina Armengol despexou a incógnita da votación: saía adiante o decreto ómnibus, caía o de Traballo… e empate a 171 no das medidas anticrise! Había que repetir a votación porque Gerardo Pisarello, de Sumar, non participara nesa votación por equivocación. Unha hora e media máis tarde repetíase, esta vez por votación por chamamento, e o Goberno lograba a vitoria por un voto.

A negociación con Junts dera os seus froitos. Na Moncloa, segundo fontes gobernamentais, sabían minutos antes que había un acordo pero non sabían como se comportaría concretamente o partido catalán para materializalo. Os de Carles Puigdemont accederon ao final a absterse nos tres decretos tras un pacto explicado nun comunicado posteriormente polos postconverxentes. As medidas acordadas inclúen o traspaso "integral" da competencia de inmigración á Generalitat, que se realizará a través dunha lei, ademais da publicación de maneira inmediata das balanzas fiscais.

Pero o pacto ía moito máis alá, con medidas xerais, algo que ata o momento Junts non puxera sobre a mesa. En virtude do acordo, segundo Junts, rebáixase ao cero por cento o IVE do aceite e o Estado comprométese a pagar as subvencións para o transporte público. Ademais, en materia do decreto ómnibus, logran os independentistas que se elimine a polémica disposición da causa prexudicial europea, en virtude da que se podería, na súa opinión, paralizar a lei de amnistía. Isto forma parte da xurisprudencia, pero o PSOE introducíraa no decreto aducindo que era unha das esixencias da UE e condición para o desembolso dos dez mil millóns de euros.

O 'non' de Podemos a Díaz

O outro gran foco estivo en Podemos durante todo o día. Os morados chegaron ao Senado coa idea de apoiar o decreto ómnibus, pero tiñan reticencias tanto no de medidas anticrise (que inclúe tamén a revalorización das pensións) como no de desemprego. Durante o día chegaron a un acordo cos socialistas para apoiar finalmente o anticrise coa inclusión de prorrogar ata 2028 a suspensión dos desafiuzamentos hipotecarios de familias vulnerables.

Pero non se logrou un acordo sobre o decreto de Díaz, que ten polémica pola disposición que inclúe a redución da base de cotización para desempregados maiores de 52 anos (en xuño pasará do 125% ao 120% e irase posteriormente diminuíndo nos próximos anos). Desde Traballo insistiuse en que isto non supuña un recorte, como din os morados, porque hai que ter en conta que había unha sobrecotización que agora se compensa coa suba do salario mínimo interprofesional. O resultado das votacións deixa á vicepresidenta segunda como a perdedora da xornada en termos de votos, polo que agora terá que refacer o seu decreto e volver negocialo (trátase ademais dunha norma que pide a UE para desembolsar fondos).

"Tivemos que traballar duro, pero ben está o que ben acaba", resumiu o propio Pedro Sánchez

Unha das leccións que saen da xornada, recoñecen membros do Goberno e dos partidos da coalición, é que se debe afinar a forma de negociar cunha maioría tan apertada. "Tivemos que traballar duro, pero ben está o que ben acaba", resumiu o propio Pedro Sánchez nos corredores do Senado ao acabar o Pleno. "Moi satisfeito", comentou, á vez que mandou un agradecemento aos partidos que o apoiaron e mostrou un "reproche" á "oposición destrutiva" que quería tombar medidas como revalorizar as pensións. Nese sentido, o presidente remarcou que é un "Goberno humilde, laborioso, dialogante e con capacidade de acordo". Prometeu acto seguido que se reelaborará o decreto de Traballo co fin de garantir medidas para o desemprego "xustas e necesarias".

A votación do Congreso era moi importante para o Goberno porque supuña unha proba de lume parlamentaria, pero sobre todo comprobaba a viabilidade da lexislatura e a capacidade do Executivo para poder sacar adiante medidas. Os cidadáns sufrirían en primeira persoa o fracaso do Executivo se decaese o contido do decreto que o propio PSOE vendeu como a súa razón de ser para ocupar La Moncloa e chegar a pactos para a lei de amnistía (inclúese a baixada do IVE de alimentos ou da luz e o gas).

E tamén supuña testar o ambiente para a gran lei que ten que sacar adiante estes meses: a de orzamentos xerais do Estado, que será clave para aguantar no Goberno, e que o Executivo quere levar nas próximas semanas ao Congreso. Ademais, comprobou o PSOE que Junts vai imprimir o seu propio estilo negociador de levar a tensión ata o final, mentres que a relación está xa moi engraxada con outros socios como Esquerra e EH Bildu.