Berlai publica novo disco, un percorrido dunha xornada polas distintas estancias dunha casa. Un traballo feito no confinamento que convida a ver a flor que nace no cemento, o valioso do cotián. 

O confinamento deu lugar á creación de diversos produtos culturais e un deles foi o novo disco de Berlai, Cas Berlai. Un percorrido pola casa, partindo da máis precaria: a que queda en estrutura, sen teito nin paredes. Un ollar, en realidade, ao pasado que nos conforma, os afectos que deixamos atrás e que nos acompañan, e un convite a aproveitar o tempo, o que nos ofrece a vida cotiá. Falamos con Xiao Berlai.

Este disco non vén acompañado de banda deseñada coma Descoñecido, non?

En Descoñecido veu primeiro a música e despois fíxose a banda deseñada. Neste non temos banda deseñada, non.

Mais o deseño do propio disco está moi ben. As fotos son boas…

As fotos son de Ignacio Nachok, que traballou o deseño con Ernesto Torterolo, que fixera o deseño e ilustración de Descoñecido. Ernesto fai figuras da arquitectura galega con legos. Vai haber un audiovisual que acompañe o disco no que se van ver esqueletos de formigón de casas que quedaron a medio facer. Casas sen paredes nin tellados. Faremos videoclips neste tipo de arquitecturas, mais non serán as típicas fotos diso que moitas veces chaman “feísmo”.

O disco defínese como un canto á beleza do cotián. E de feito é unha sorte de percorrido polas estancias dunha casa durante o confinamento…

Ese é o fío argumental. Gústanme os discos con liña argumental, coma The Wall de Pink Floyd… No meu disco hai un concepto, que é a casa, espazo onde conflúen pasados e futuros. Pode entenderse coma unha xornada, como o que acontece nun día, cos pasados que o atravesan. A partir de aí hai varias cousas, coma un canto á perda do meu pai, ou a Lista da compra da viúva, un poema de Emma Pedreira. Comecei a compoñer antes do confinamento. Gravamos xa co covid, na casa. Os músicos nunca escoitaran nada das composicións antes de enviárllelas. O disco naceu así, pola necesidade de cantar a temas moi da vida diaria.

Dicías antes que non che interesaba o típico discurso sobre o feísmo. O primeiro tema, Na casa, xa fala de casas sen teito… E a casa sen nada é como o punto de partida do disco. Por que?

“O que para min representan estas casas sen acabar son as ilusións rotas”

O lugar desde o que comezamos é a casa, si. Que é un lugar que puido ser e non chegou a ser, e iso puido ser por distintos motivos. O que para min representan estas casas sen acabar son as ilusións rotas. Coñezo por exemplo a historia dunha parella que estaba construíndo pero o tipo era un desgraciado, un alcólico… Entón non puido ser, e mellor para ela, pero a casa quedou como símbolo dunha ilusión perdida. Despois, a letra xoga co Alalá das marinhas: Tenho uma casinha aberta branca…, e coa letra da Vinícius de Morais: tenho uma casa muito engraçada, não tinha teto, não tinha nada…

Na cama fala simplemente de estar na cama e “habitar o dia en pijama” e introduce un tema bastante presente no disco: os afectos. Presentes e ausentes. Na cama ten un ronsel erótico… 

As persoas estamos feitas de moitos pasados, moitas vivencias. E a casa é, tamén, claro, un lugar de afectos. Hai un libro de Paco Roca, Memorias de un hombre en pijama, no que conta que a súa ilusión era traballar en pixama e acabou conseguíndoo… Eu non son moito de estar na cama, pero póñome nesta letra no lugar das persoas ás que lles gusta. Canto á parte erótica que citas, para min ten relación coa bisexualidade. Fala de baixarche á ferreira e de baixarche ao grelo… O grelo suponse que o órgano sexual masculino…

No corredor parece representar a sensación que tivo moita xente durante o confinamento de non ser quen de facer nada, de andar despistado... 

Si, durante o confinamento moita xente comentaba no facebook que non era quen de facer nada. A min pasoume sempre, que me poño a facer varias cousas ao mesmo tempo e cústame acabar algunha. Teño unha mente saltimbanqui. Non estou diagnosticado, pero se estivese indo á escola agora, seguro que me dicían que son TDAH.

No espelho é o tema dedicado ao pai ausente. Pero podería ser a ausencia de calquera persoa que se amou. 

Si. Hai xente que me dixo que lle fixera pensar na súa avoa, nun amigo… Podería falar de calquera das persoas que nos marcaron e que marcharon. Fala de distancia, de ausencia, que pode ser salvable se a persoa está viva, pero que é radical se a persoa morreu. Diso fala o tema: de ausencias obrigadas, de persoas que levas contigo aínda que non estean. Para min foi moi difícil cantarlle a meu pai. Tentárao xa antes e sempre me botaba a chorar cando empezaba. A miña irmá non fora quen de chorar moito no enterro, pero cando escoitou esta canción chorou moito… É melancólica, mais chea de cariño.

Lista da compra (da viúva) tamén fala de ausencia, pero desde outra perspectiva. 

Estiven tempo dándolle voltas a este poema de Emma Pedreira porque é difícil de musicar. Volveu a chispa durante o confinamento, comuniqueime con Emma para pedirlle permiso para mudar algunhas cousas… e saíu. A muller da que fala o poema poderían ser moitas mulleres. Podería ser a viúva que deixa a morte do pai, enlazando co tema anterior. Pero neste caso os versos finais do poema deixan ver que é unha viúva de vivo.

Unha muller maltratada que se enfronta á ausencia. Unha muller que foi maltratada pode gardar cariño polo maltratador, e ese é ademais un dos motivos polos que lles custa tanto deixalos… Pois unha maneira de vivir a ausencia é facer a lista da compra para unha soa persoa. Paréceme unha moi boa forma de explicalo. Ademais, así canto poñéndome na pel dunha muller. Estamos afeitos a que os homes compoñan e as mulleres canten… No meu seguinte disco haberá varias letras escritas por min que tratan de adoptar unha óptica feminina.

No water fala de algo bastante máis simple, que é enredar no baño. E unha mostra dun dos elementos presentes no disco, que é o humor.

“Houbo xente que me dixo que estivera sorrindo desde o principio ata o final ao escoitar o disco. Iso gústame”

A presenza do humor é unha maneira de quitar ferro despois das letras anteriores, algo dramáticas: o maltrato, a perda do pai… E, ben, seguindo co humor, penso que hai dous tipos de persoas no mundo, as lentas e as rápidas no baño. As lentas teñen unha grande actividade intelectual no baño: poden ata ler a Joyce. Eu tenteino, pero para ler prefiro un sofá… Descoñecido era tamén un disco máis tráxico e neste procurei que houbese máis alegría, humor… Houbo xente que me dixo que estivera sorrindo desde o principio ata o final ao escoitar o disco. Iso gústame.

Na cas de Tróski é a miña favorita, tanto pola música como pola letra. Imaxinas ser un can...

Como falo do cotián, unhas persoas identifícanse máis cunhas cancións que con outras… Está ben que cada persoa che diga cal é a súa favorita e por que… Eu teño varios cans. Sempre tiven can. O meu avó dicíalle ás veces ao can o típico, de “ai, que ben vives”. Como tendo envexa dos animais, da felicidade de ser sen máis. Troski é, ademais, un can que recollemos hai un par de anos. Era un can moi medoso que non se deixaba tocar. O meu fillo de sete anos, durante o confinamento, conseguiu achegarse a el, e así achegalo a nós.

Na sala fala de visitas imposibles durante o confinamento. Soa o timbre, así que deben ser pantasmas.

Si, son as visitas imposibles do confinamento e tamén as pantasmas que habitaron a casa e regresan. As persoas do noso pasado.

Bota-te ao mar, o bonus track, fala de aproveitar o tempo. E iso ten moito que ver co sentido de todo o disco. Aproveitar o día o día, o bo que ten o cotián. 

Este tema non foi gravado no confinamento e é distinto dos outros do disco, que son máis acústicos. Ía ir, de feito, noutro disco, que será o terceiro, aínda que ía ser o segundo. Este terceiro disco irá con ilustracións. A escritora Iolanda Zúñiga axudoume cos textos. Será unha homenaxe a Cousas de Castelao. Este tema é como o colofón da xornada que se conta no disco. Como a noite, despois do día. Unha maneira de concluír o percorrido por Cas Berlai. E si, fala de aproveitar o tempo, de aprender a lambelo, a chuchalo.

Gravastes entón cada un na súa casa? Este disco é máis acústico co anterior. Ten menos instrumentos.

Si, hai menos instrumentos. Está Bruno Couceiro coa batería, Iago Mourinho co piano, Pablo S. Sanmamed co contrabaixo e eu coa guitarra e kazoo. Queriamos unha sonoridade acústica. E si, cada un gravou a súa parte na súa casa. Eu enviaba o tema xa coa guitarra e a voz, e os tempos, estruturas, harmonías…