Marcos Pérez Pena

Unha ducia de edificios de Rodolfo Ucha en Ferrol

Rodolfo Ucha (Vigo, 1882 - Ferrol, 1981) foi arquitecto municipal de Ferrol entre 1909 e 1936 e nese tempo realizou unha vintena de edificios de estilo modernista, que constitúen unha parte moi destacada do patrimonio arquitectónico da urbe. O Concello iniciou en xaneiro o proceso para concederlle o título de fillo adoptivo da cidade, lembrando ademais o 40 cabodano da súa morte. Repasamos aquí unha ducia destes edificios que desbotan por completo a idea (por desgraza demasiado estendida) de Ferrol como unha cidade fea.

  1. 01

    Rodolfo Ucha e o legado modernista

    A pasada semana o Concello de Ferrol estreou esta vídeo-homenaxe polo 40 aniversario do falecemento de Ucha, no que participan o alcalde da cidade e mais a filla do arquitecto, Lucila, que fai un percorrido pola súa figura e obra.

  2. 02

    Edificio da imprenta de El Correo Gallego

    El Correo Gallego comezou a publicarse en Ferrol en 1878 e segiu a editarse na cidade naval ata 1938 en que se trasladou -trala súa fusión con El Eco de Santiago- a Compostela, onde continúa. O edificio da súa imprenta (Rúa Magdalena, 186) foi construído en 1912.

  3. 03

    Casa Brañas

    A Casa Brañas (Rúa Real, 125) foi construído en 1913. Dende o Concello de Ferrol, Eva Martínez Montero, concelleira de Patrimonio Histórico, destacou que Ucha foi "un profesional excepcional que coñecía o acontecer mundial da súa especialidade e que superou, con abraiante brillantez, a difícil tarefa de estar ao día da súa profesión na periferia”.

  4. 04

    Casa Romero

    A Casa Romero (Rúa da Igrexa, 72), foi construída en 1910. O inmoble acolleu un comercio xestionado pola familia Romero, que conta entre os seus descendentes con George A. Romero, que en 1968 inaugurou o xénero de películas de zombies con A noite dos mortos viventes.

  5. 05

    Casa Antón

    A Casa Antón, también coñecida como chalet Antón, foi un encargo de Emilio Antón Iboleón, comerciante e alcalde da cidade. Foi construída en 1918 pero en 1960 sufriu unha reforma que desvirtuou en parte a súa estrutura modernista.

  6. 06

    Casa Pereira, na rúa Dolores

    A Casa Pereira (Rúa Dolores, 64) foi construída en 1912. As súas formas, con motivos vexetais, combina elementos Secesión con outras fontes da arquitectura modernista.

  7. 07

    Casa Pereira, na rúa María

    Existe unha segunda Casa Pereira (Rúa María, 172), tamén construída entre os anos 1912 e 1913 e que supón unha mostra da variedade de estilos empregados por Ucha nos seus deseños

  8. 08

    Peixería Municipal

    Ucha, como arquitecto municipal, foi tamén o responsable de edificios públicos, coma o mercado de peixe, construído entre 1910 e 1923. As súas obras “están significativamente ligadas ao noso Ferrol mariñeiro e aberto ao mundo”, destacan dende o Concello.

  9. 09

    Casa Rodríguez Fernández

    A Casa Rodríguez Fernández (Rúa Rubalcava, 55), construída en 1912, contén elemenos modernistas pero tamén eclécticos

  10. 10

    Fachada do Teatro Jofre

    O Teatro Jofre (inaugurado en 1892) é un dos edificios máis recoñecibles de Ferrol e destaca, sobre todo, pola súa rica decoración interior. Con todo, é tamén moi destacable a súa fachada, realizada por Ucha en 1921. Ucha deseñou tamén o Cine Callao, construído en 1935 nun fermoso estilo Art Déco. Lamentablemente foi derrubado en 1976 para construír unha sede bancaria sen valor ningún.

  11. 11

    Edificio Hotel Ideal Room

    O edificio do Hotel Ideal Room (Rúa Real 83-85) atópase nun dos lados da Praza de Armas, ollando de fronte á Casa do Concello, construído décadas máis tarde. Construído en 1915, era no seu tempo un dos grandes hoteis da cidade. A súa parte superior, máis traballada, foi transformada anos despois, restándolle parte da súa singularidade. Con todo, aínda son visibles numerosos elementos modernistas en portas, galerías e forxados. En 1917 o hotel acolleu o primeiro acto das Irmandades da Fala en Ferrol.

  12. 12

    Casa Munduate

    A Casa Munduate (Rúa Magdalena, 61) data do ano 1910.

    A riqueza arquitectónica, da que Rodolfo Ucha é o principal responsable, leva a Ferrol a formar parte dende o ano 2003 da Ruta Europea do Modernismo, liderada por Barcelona e á que pertencen 72 cidades de todo o continente

  13. 13

    Casa Rodríguez Trigo

    A Casa Rodríguez Trigo (rúa Real, 146) está datada entre 1914 e 1915.

  14. 14

    Cociña económica de Ferrol

    A sede da Cociña Económica (institución que funciona en Ferrol dende 1891) é un edificio sinxelo pero de gran fermosura, realizado por Ucha en 1921 e que se atopa no número 29 da Rúa Rubalcava. Mestura elementos modernistas con outros doutras inspiracións, coma o estilo neo-mudexar en auxe en España nese tempo.

  15. 15

    Fonda Suíza / Hotel Suizo

    Situados un fronte ao outro entre a rúa Dolores e a rúa Real, estes dous edificios serviron como hotel nalgún momento. A Fonda Suíza (1909), máis estritamente modernista, acolle nestes momentos o actual Hotel Suízo, mentres que o orixinal Hotel Suízo (1916), foi xa construído nun estilo ecléctico e en 1973 foi baleirado por completo, aínda que respectando as fachadas.

  16. 16

    Casino de Ferrol

    Finalmente, o Casino Ferrolano é un amplo edificio contruído en 1920 que nos seus numerosos salóns e espazos inclúe fermosas pinturas murais de estlo modernista realizadas polo pintor Bello Piñeiro nos anos 20 e 30.

    Unha vez que Ucha deixou de ser arquitecto municipal, en 1936, continuou ocupado como Arquitecto de Facenda (1919-1952) e trala guerra civil seguiu traballando por libre en Ferrol. Porén, as obras desta última etapa carecen da forza e a orixinalidade anteriores e adoitan ser encargos de escaso valor: vivendas rurais nos arredores da cidade na súa maioría.