A necesidade de socorrer financeiramente a España é un mantra da política comunitaria que xa dura case máis de dous anos e, polo momento, non parece que se vaia resolver neste mes de outubro. O calendario interponse ás filtracións interesadas que apuntaron á posibilidade de que España solicitase o rescate este mesmo fin de semana. O Goberno, por boca de Luís de Guindos, e a propia Comisión desestimaron esta posibilidade de forma tallante o venres, aínda que desde o primeiro momento a opción resultou pouco verosímil debido ás numerosas incógnitas pendentes.

A primeira é a constitución e estrutura do banco malo, unha peza clave no armazón do rescate. Até que non se fixe o prezo co que o banco malo comprará os activos tóxicos da banca nacionalizada (o denominado prezo de transferencia) non se pode iniciar o proceso de saneamento dos bancos que desembocará na formalización do rescate financeiro con Bruxelas. Nun principio, estaba previsto dar a coñecer estes detalles este mesmo venres, pero o seu atraso ao longo do fin de semana fai materialmente imposible que se desencadee o efecto dominó necesario para que o Goberno pida a axuda completa.

A seguinte cita en vermello nas axendas comunitarias é o cumio de xefes de Estado o 18 e 19 de outubro, pero fontes próximas á negociación descartan que sexa o propio Mariano Rajoy o que pida o rescate

Unha vez que se coñeza o prezo de compra dos activos tóxicos, os bancos poderán aclarar as súas necesidades definitivas de capital e pechar así a solicitude da liña de crédito concedida por Bruxelas. Aínda que os bancos dispoñen de até 100.000 millóns de euros das arcas comunitarias para sanearse, Economía espera pedir un montante moi inferior. Ademais, outras citas claves impiden a petición de rescate de forma inmediata. Este luns 8 de outubro ten lugar a reunión inaugural do mecanismo de rescate (ESM), e o Eurogrupo, dúas datas determinantes para terminar de discutir os pormenores do rescate á banca e abrir a posibilidade do rescate total.

A seguinte cita en vermello nas axendas comunitarias é o cumio de xefes de Estado o 18 e 19 de outubro, pero fontes próximas á negociación descartan que sexa o propio Mariano Rajoy o que pida o rescate. Esa pataca quente resérvanlla, na maioría dos casos, aos ministros de Finanzas e a próxima cita de Eurogrupo situaríase xa o 13 de novembro. Atrasar o que moitos consideran inevitable até esa data suporía superar os comicios vascos e galegos, o que lle permitiría ao Goberno español ter a marxe de manobra suficiente para facer os recortes pendentes que impoñan desde Bruxelas. O saneamento á banca xa se completou e sería supervisado mesmo pola misión do FMI que visitará España entre o 15 e o 26 de outubro. 

Desde o Goberno esperan que en novembro a presión se rebaixe e unha vez máis España se libre de pasar a formar parte da lista de países rescatados, algo que os investidores descartan

O único inconveniente para chegar até novembro sen solicitar o rescate era a dificultade para facer fronte os vencemientos de débeda española en outubro, unha proba que se pode superar coa prima instalada pouco por encima dos 440 puntos e co bo resultado da poxa que tivo lugar esta mesma semana. 
Desta forma, desde o Goberno esperan que en novembro a presión se rebaixe e unha vez máis España se libre de pasar a formar parte da lista de países rescatados, algo que os investidores descartan. "Se o mercado crese realmente que España non vai pedir o rescate, a prima dispararíase de novo. Precisamente reláxase porque os investidores dan por sentado que o rescate é inminente", sinalan fontes do mercado.

E, é que, a diferenza dos outros países rescatados (Irlanda, Grecia e Portugal), España e Italia son os nenos malos aos que curso tras curso se lles ameaza con repetir pero que no último momento, co atracón a estudar de medianoite, salvan da queima. Moitos apuntan a que o tipo de estratexia política que gasta o presidente do Goberno, Mariano Rajoy, é a causa primeira desta dilatación en asumir a petición do rescate, pero non é exactamente así. Aínda que é certo que Rajoy é coñecido pola súa técnica avestruz de non encarar certos problemas á espera de que se resolvan sós, son os veciños europeos os que realmente están a demorar o proceso.

Aínda que é certo que Rajoy é coñecido pola súa técnica avestruz de non encarar certos problemas á espera de que se resolvan sós, son os veciños europeos os que realmente están a demorar o proceso

Rescatar a España ten unha factura económica e política demasiado cara para Alemaña, Finlandia, Holanda e Austria. O eixo da austeridade europea ameaza co bochorno do rescate ao Goberno español cunha calculada presión xa que a materialización desta operación sería altamente prexudicial para os seus intereses. Por iso nas negociacións do fondo de rescate danse, desde hai meses, un pasiño para diante e dous pasiños para atrás, dificultando o mecanismo para acceder a esta liña de financiamento por parte dos países con problemas. A última filtración interesada á axencia de noticias Reuters este mesmo xoves apuntaba a que o novo fondo de rescate, o ESM, abriría a porta a axudar aos países mediante a cobertura dunha parte importante da emisión da súa débeda pública. Así, un Estado, neste caso España, faría unha emisión de bonos que estarían garantidos, poñamos nun 20%-30% polo ESM, de forma que o investidor no bono tivese un terzo do seu diñeiro garantido.

Esta posibilidade xa estaba contemplada no mecanismo de rescate anterior (o EFSF) pero non se incluíu no novo. Este método supón que o mecanismo de rescate se apalanca, isto é, que multiplica a súa capacidade de axuda e só tería que desembolsar o diñeiro en caso de quebra do estado rescatado. Con todo, a inclusión desta posibilidade no fondo de rescate que se estrea este mesmo luns atascouse nas negociacións de verán, caendo case, case, no esquecemento.

O temor a que España incorra nunha falta de pagamento creceu tanto que o ESM tería que garantir polo menos a metade do bono para que a operación tivese éxito

Nas últimas semanas repescouse esta posibilidade, aínda que polo de agora non se concretou até o punto de que se puidese pedir o rescate nestes termos. Segundo as fontes consultadas, o temor a que España incorra nunha falta de pagamento creceu tanto que o ESM tería que garantir polo menos a metade do bono para que a operación tivese éxito.

En calquera caso, esta é unha de tantas posibilidades técnicas que poderían facilitar que España accedese ao ESM e que o eixo da austeridade europea puxera trabas, dificultando a petición final da axuda. Algo similar sucedeu antes do verán coa necesidade de que os países acredores cedesen os seus privilexios (cedendo a súa posición prioritaria ante os investidores) ou coas axudas para a banca.