Novo capítulo na longa batalla contra Reganosa, a regasificadora de gas natural licuado (GNL) que desde 2007 opera no interior da Ría de Ferrol a pesar de acumular cinco sentenzas do Tribunal Supremo contrarias á instalación.

Desde 2012, o Supremo ditou cinco sentencias contrarias a diferentes decisións relativas á instalación

A Sala do Contencioso-Administrativo do Supremo vén de admitir a trámite un incidente de nulidade de actuacións da Asociación de Veciños O Cruceiro de Mehá contra a sentenza desa sala que en xullo anulou un Acordo do Consello de Ministros de maio de 2016 polo que o Goberno de Mariano Rajoy librou ao proxecto do trámite completo de avaliación de impacto ambiental pola vía exprés.

Esa sentenza tombou a vía que escolleu Rajoy, daquela en funcións, para tentar axilizar a obtención de dúas autorizacións administrativas á planta que anulou o Supremo en 2016; pero na súa última resolución o Alto Tribunal rexeitou clausurar a instalación co argumento de que "será no trámite de execución" das súas resolucións cando se decida sobre este asunto. Agora, volverá pronunciarse, nun trámite que adoita resolverse non prazo de entre dous e catro meses.

Desde 2012, o Supremo ditou cinco sentencias contrarias a diferentes decisións relativas á instalación: a autorización administrativa que Reganosa obtivo do Goberno central en 2002; a do proxecto de execución; a modificación do plan de urbanismo de Mugardos que en 2003 facilitou a súa implantación; o plan de emerxencias que lle aprobou o Goberno do socialista Touriño en 2007; e o citado acordo exprés do Goberno Rajoy. Ata agora, Reganosa saíu indemne de todas elas.

Apoio do Goberno central

Tras a última sentenza do Supremo, Reganosa iniciou os trámites para tentar legalizarse de novo solicitando ante o Ministerio para a Transición Ecolóxica a Declaración de Impacto Ambiental (DIA) que nunca obtivo, dado que puido funcionar grazas aos permisos ambientais da Xunta.

A continuidade de Reganosa ten o apoio expreso de ministerio de Teresa Ribeira, que é o que agora ten que tramitar a DIA

O Goberno galego é un dos principais accionistas do proxecto (28,6%), impulsado en época de Manuel Fraga e cuxo socio maioritario (59,64%) é o grupo Tojeiro, ao que en 2013 Luís Bárcenas implicou no financiamento ilegal do PP. A planta recibe ingresos con cargo á factura do gas e pertence a unha sociedade denominada Reganosa Holdco, que en 2018 converteu en beneficio (12,2 millóns) o 21% da súa cifra de negocios, cifra que no caso da sociedade que explota a planta se eleva ao 30%.

A continuidade de Reganosa, que vai ser unha das instalacións afectadas polo recorte retributivo que propuxo a Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC), ten o apoio expreso de ministerio de Teresa Ribeira, que é o que agora ten que tramitar a DIA e (en teoría), podería tombar a avaliación ambiental. Ese apoio está recollido nunha carta asinada o 9 de outubro polo secretario de Estado de Enerxía en funcións, José Domínguez Abascal, remitida a unha das veciñas afectadas que o pasado 13 de setembro solicitou sen éxito ao ministerio a paralización da central tras a última sentenza do Supremo.

Na súa carta, Abascal defende que "Mugardos desenvolveu todas as avaliacións ambientais procedentes de acordo co que as Administracións lle esixiron en cada momento" e expón que a sentenza do Supremo que en marzo de 2016 anulou a autorización administrativa "non declarou ilegal a instalación", senón que se baseou nun "defecto formal no plan urbanístico" que xa estaba "resolto no momento de ditar sentenza" grazas a unha modificación puntual do Plan urbanístico de Mugardos aprobada pola Xunta en xuño de 2012.

Reganosa está entre as tres instalacións deste tipo en España, segundo o último informe da CNMC. En concreto, no segundo trimestre rexistrou unha utilización media do 16%.

"En 12 anos de operación non se produciu ningún tipo de incidente ambiental", expón Abascal, que sinala que o Supremo "confirmou" en novembro de 2017 "a legalidade da avaliación ambiental estratéxica de plans e programas" realizada con ocasión desa modificación puntual, que segundo o secretario de Enerxía, incluíu unha análise "en profundidade" de todos os datos e características da instalación e "un detallado estudo das distancias de seguridade".

Na súa misiva a esa veciña, que vive a menos de cen metros da planta (polo seu xardín discorre un gasoduto procedente da regasificadora), Abascal sinala que, en caso de peche, se produciría "unha situación de risco para a seguridade de subministración" de gas. Reganosa está entre as tres instalacións deste tipo en España (o país con máis regasificadoras de Europa) que se manteñen infrautilizadas", segundo o último informe da CNMC. En concreto, no segundo trimestre rexistrou unha utilización media do 16%.

"Parece que a carta a firma o conselleiro delegado de Reganosa", di a avogada que defende aos afectados, Patricia Gabeiras

"Parece que a carta a firma o conselleiro delegado de Reganosa", di a avogada que defende aos afectados, Patricia Gabeiras, que considera "un dislate" que, tras as sentenzas do Supremo, a planta siga funcionando e recibindo barcos gaseiros (uns 300 desde a súa posta en marcha) pola estreita embocadura da ría, e só cando hai marea alta; con marea baixa, os buques encallarían.

A misiva de Abascal está datada unha semana despois de que o Tribunal Superior de Xustiza de Madrid (TSJM) admitise a trámite un recurso desa veciña contra a negativa da Dirección Xeral de Política Enerxética a paralizar a planta. O recurso aduce unha violación do dereito fundamental á vida e a saúde recollido no artigo 15 da Constitución.

Reganosa estivo tamén sobre a mesa da Fiscalía Especial contra Delitos sobre o Medio Ambiente, que non apreciou delito penal tras a sentenza do Supremo por entender que é un asunto que atinxe á Administración e aos tribunais do contencioso. No entanto, o Ministerio Público deixa clara a súa "preocupación pola situación da planta" ante a "irregularidade que supón a ausencia de DIA".

O Ministerio Público deixa clara a súa "preocupación pola situación da planta" ante a "irregularidade que supón a ausencia de DIA"

"O que a Fiscalía non poida intervir, tal e como pretenden os denunciantes, non significa acordo ou acomodo ante as manifestas irregularidades na tramitación das autorizacións que foron declaradas nulas polo Tribunal Supremo, provocando a ausencia de avaliación ambiental unhas consecuencias indesexadas e contrarias ao interese público de avaliación de calquera actividade perigosa ou potencialmente contaminante", conclúe o escrito, datado o 4 de outubro.

Pola súa banda, fontes da empresa indican que a planta "dispón de todas as autorizacións sectoriais para o desenvolvemento da súa actividade" e que "superou todos os trámites ambientais que lle foron esixidos". O Supremo "sempre que entrou a examinar o fondo, máis aló dos defectos procedimentais nas tramitacións identificados, concluíu a conformidade a dereito e a adecuación das análises ambientais e características da Planta", din.