Despois de dez anos fóra da lei, este sábado en Pamplona a esquerda abertzale celebrará o congreso constituínte de Sortu e volverá ter un partido político na legalidade. Despois das alianzas electorais de EH Bildu ou Amaiur, Sortu será o partido oficial da esquerda abertzale. Será o herdeiro de Herri Batasuna e de Batasuna, aínda que con cando menos un claro signo de anormalidade: a secretaría xeral quedará baleira. A militancia elixiu de forma masiva a Arnaldo Otegi para o cargo, e o posto quedará vacante ata que o exportavoz de Batasuna saia de prisión. Otegi está privado de liberdade desde outubro de 2009 e permanece encarcerado no centro penal de Logroño.
A militancia elixiu de forma masiva a Arnaldo Otegi para o cargo, e o posto quedará vacante ata que o exportavoz de Batasuna saia de prisión
"Non podería desempeñar a función de secretario xeral", xustificou esta semana o histórico dirixente abertzale e candidato a portavoz de Sortu, Pernando Barrena. Evidentemente, estar en prisión non é a mellor condición para exercer un cargo político interno. Con todo, tal e como explica o catedrático de Dereito da UPV, Juan José Álvarez, Sortu podería perfectamente designar a Otegi para o cargo.
Entre os promotores de Sortu existe a crenza de que situar a Otegi na secretaría xeral do partido sería tentar a posibilidade de que o Goberno de Rajoy puidese impulsar de novo a vía da ilegalización
Pero a esquerda abertzale non está polo labor de tensar a corda da legalidade. Queda moi afastada aquela estampa de Juan Carlos Yoldi, preso de ETA, que tras ser autorizado a saír de prisión baixo custodia foi trasladado ao Parlamento vasco en 1987 para, en calidade de candidato a lehendakari de HB, subir ao estrado e pronunciar o seu discurso no proceso de investidura do presidente de Euskadi. Foi o único adversario de José Antonio Ardanza (PNV) e non regresou a ningunha outra sesión do Parlamento.
Agora mesmo, Sortu non quere forzar, non quere presionar, a pesar de que a lexislación permitiría que Otegi asumise o cargo interno do partido. Outra cuestión sería se se tratase dun cargo público. A esquerda abertzale non quere arriscarse a sufrir un proceso de ilegalización da súa nova marca, e entre os promotores de Sortu existe a crenza de que situar a Otegi na secretaría xeral do partido sería tentar a posibilidade de que o Goberno de Rajoy puidese impulsar de novo a vía da ilegalización.
Este sábado, no palacio Baluarte de Pamplona, no congreso fundacional de Sortu participarán máis de 40 organizacións políticas
Non é o momento. Unha vez legalizado, Sortu ten decidido amoldarse dentro de Bildu para comparecer aos procesos electorais. En principio, as seguintes eleccións serán as europeas, de circunscrición única no Estado, a expensas de que en Navarra se poida producir un adianto electoral debido á crise do pasado verán, cando a presidenta, Yolanda Barcina (UPN), expulsou do Executivo foral aos conselleiros socialistas. Sen dúbida, a opción de regresar ao Parlamento Europeo é un prato gorentoso para a forza abertzale, que lle pode permitir amplificar internacionalmente as súas reivindicacións independentistas.
De momento, este sábado, no palacio Baluarte de Pamplona, no congreso fundacional de Sortu participarán máis de 40 organizacións políticas. Xunto ao PNV, EA, Aralar, Alternatiba, Abertzaleen Batasuna, Ezker Anitza-EU, ERC ou BNG, destacará a presenza da delegación de Venezuela en Bilbao, do Congreso Nacional Africano de Suráfrica, da Fronte Polisario do Sahara ou do Sinn Fein irlandés. Tamén acudirán partidos de esquerdas de Portugal, Grecia, Alemaña, Dinamarca, Francia, O Salvador, Colombia, Marrocos, Filipinas ou Australia.
Á espera da votación definitiva das candidaturas presentadas á militancia esta fin de semana, Hasier Arraiz perfílase como presidente de Sortu. Ademais, e a pesar de que Otegi de momento queda á marxe, o novo partido si contará con históricos dirixentes abertzales, como Juan Joxe Petrikorena, Rufi Etxeberria ou Joseba Permach, tres sobreviventes que durante os últimos anos que tras pasar por prisión, xestionaron con sumo coidado as súas aparicións públicas. Aínda así, hai que lembrar que Etxeberria foi o encargado, xunto ao avogado Iñigo Iruin, de presentar os estatutos de Sortu; nos mesmos recollíase a aposta polas vías exclusivamente políticas, á marxe da violencia. O Tribunal Supremo considerou que non había razón para legalizar este partido, pero o Tribunal Constitucional admitiu o recurso dos abertzales e finalmente deu canle legal a esta formación.
A unidade territorial do sete territorios vascos, ao norte e ao sur dos Pireneos, quedaría para unha fase posterior. Pero, todo, baixo as “vías exclusivamente políticas”
A partir de hoxe, Sortu, é dicir, a esquerda abertzale, continuará reivindicando a independencia para Euskadi, máis en concreto, apostará pola consecución dun Estado vasco europeo, euskaldun, socialista e feminista. Iso si, tras un longo percorrido, agora Sortu recolle sen complexos ”solucións” intermedias, entre as que baralla o establecemento dun único departamento administrativo para o tres provincias vascofrancesas (Lapurdi, Zuberoa e Baixa Navarra) ou unha entidade territorial común para Euskadi e Navarra. A unidade territorial do sete territorios vascos, ao norte e ao sur dos Pireneos, quedaría para unha fase posterior. Pero, todo, baixo as “vías exclusivamente políticas”.
