O BNG de Ames celebrou un acto no campo da festa de Ortoño para lembrar os once edís e veciños de Boimorto executados o 20 de agosto de 1936 neste lugar e mais no Amenal (O Pino). “O coñecemento do que pasou é a única maneira que temos de manter viva a memoria para que a mocidade non se deixe levar por discursos de odio baseados en mentira e branqueamento”, destacouse
José Galán Núñez e Manuel Ramiro Souto morreron nun enfrontamento coa Garda Civil e foron soterrados nunha foxa común
A entidade critica que "non se desenvolveu ningún dos aspectos acordados" no Protocolo asinado polas distintas administracións en 2021. Alerta tamén de que non se cumpre o réxime de visitas previsto na lei e que non se levou a cabo a "necesaria resignificación democrática" do espazo.
Lourenzo Fernández Prieto explica o gran simbolismo que ten a illa como lugar de terror e beleza ao tempo que debulla nesta conversa por que cómpre lembrar a historia, mesmo a máis horrible que, para moitas persoas, aínda cheira na bandeira española actual. O catedrático de Historia Contemporánea da USC estivo á fronte do equipo do Histagra que colaborou co director para dotar de rigor histórico a película e mais á webserie San Simón, a colonia penitenciaria.
A Iniciativa Galega pola Memoria presentou senllas solicitudes para que ambos espazos obteñan esta declaración, prevista na Lei de Memoria Democrática. As entidades memorialistas destacan que a súa aprobación permitiría "afondar na divulgación" e "garantiría a súa protección"
O vindeiro 1 de xuño a Assembleia da República inaugurará un Memorial de pedra co que busca por fin ao "manto de silêncio" que durante décadas ocultou o ataque que forzas das ditaduras española e portuguesa realizaron a esta aldea lusa para asasinar e deter a guerrilleiros antifranquistas que se refuxiaran aquí.
