No primeiro aniversario do accidente de tren de Santiago, 13 cargos de Adif daquela imputados pola súa posible responsabilidade no sinistro viñan de negarse a declarar. No segundo aniversario, o maquinista do Alvia, Francisco José Garzón, volvera a ser o único acusado por despistarse e non frear a tempo antes da curva de Angrois logo de recibir unha chama do interventor do tren. O terceiro aniversario cúmprese este domingo, 24 de xullo, e é o primeiro que as vítimas afrontan con algo de optimismo de cara a que se esclarezan todas as circunstancias que rodearon o sinistro. Optimismo moderado grazas a que nas últimas semanas a Audiencia Provincial da Coruña vén de reabrir a instrución para que se investigue mellor a responsabilidade de Adif e a que a Axencia Ferroviaria da UE criticou a investigación técnica realizada por Fomento por centrarse só no erro recoñecido do maquinista. Optimismo que non esconde que, tres anos despois, 80 mortos e 144 feridos agardan aínda xustiza.
O accidente de tren de Angrois cumpre este domingo tres anos sen que as vítimas viran aínda atendida a súa petición de xustiza
Cando o 24 de xullo de 2013, véspera do Día Nacional de Galicia, festa grande en Santiago, o Alvia descarrilou en Angrois, o caso parecía fácil. O maquinista despistárase e chegara a 179 quilómetros por hora a unha curva que tiña que tomar a menos de 80, apresuráronse a salientar as autoridades. Pero o caso comezou a complicarse unhas semanas despois, a medida que La Voz e El País foron contando todas as eivas de seguridade que existían na liña, na que Adif decidira en 2010 non instalar o sistema de freado automático do AVE (o ERTMS) xusto na curva de Angrois, e no tren, logo de que tamén Adif autorizara en 2012 a Renfe a desactivar o mesmo sistema a bordo dos Alvia. Non había ningún sistema de respaldo do maquinista malia que o risco da curva de Angrois era coñecido.
Por esas e outras eivas de seguridade o primeiro xuíz instrutor chegou a imputar ata 27 cargos de Adif, pero por dúas veces a Audiencia Provincial da Coruña levantoulles os cargos. Un segundo xuíz decidiu en outubro do ano pasado, amparándose en peritaxes de dubidoso rigor, que as eivas detectadas non tiñan relevancia penal e propuxo, co apoio do fiscal, xulgar só ao maquinista. Pero a finais de maio a Audiencia Provincial da Coruña ordenoulle que reabra a instrución e analice, empregando para iso outras peritaxes, se Adif tratou como debía o risco existente en Angrois.
As vítimas veñen de obter dúas vitorias parciais coa reapertura da instrución xudicial e a crítica da UE á investigación de Fomento que culpou só ao maquinista
Pouco máis dun mes despois desa reapertura da causa xudicial pola Audiencia, as vítimas lograron acceder, coa mediación do BNG, a un informe demoledor elaborado pola Axencia Ferroviaria Europea sobre como investigou o accidente a Comisión de Investigación de Accidentes Ferroviarios (CIAF) do Ministerio de Fomento. Igual que fixera a Audiencia da Coruña un mes antes, a axencia europea certifica que a CIAF non foi independente e censura que puxo o foco no erro do maquinista sen analizar outras deficiencias de seguridade. Porén, Fomento argumenta que agora a CIAF xa si é independente e que pedirlle que faga outra investigación técnica atentaría contra esa independencia.
Reaberta a investigación xudicial e desmontada a técnica, as vítimas seguen a reclamar responsabilidades políticas. Iso pensaban transmitirlle en persoa o pasado martes a Ana Pastor xusto cando a ministra de Fomento deixou de selo e pasou a presidir o Congreso. Unha cámara baixa cuxa composición fai difícil que se cree a comisión de investigación que reclaman, xa que PP e PSOE opóñense por medo a que salpique a xestión de Pastor e do ex-ministro socialista José Blanco. Porén, coas autonómicas previstas para o outono, tanto o PP galego como o PSdeG comezaron a cambiar o seu discurso. Logo da reapertura da investigación xudicial e do informe crítico da UE, ambos están dispostos a que se realice unha nova investigación técnica, e aínda que os populares seguen a negarse a crear unha comisión parlamentaria, o candidato socialista, Xoaquín Fernández Leiceaga, abriu esta semana a porta a cambiar de postura durante a campaña electoral.
Este domingo as vítimas concentraranse en Angrois á mesma hora en que hai tres anos descarrilou o Alvia
Á espera de que dous meses despois de reabrirse a lenta instrución da causa o seu xuíz instrutor decida o seu próximo paso, este sábado a plataforma de vítimas do sinistro celebra en Santiago unha asemblea. O domingo, ás 11.00 horas, as vítimas concentraranse na Praza do Obradoiro para reclamar xustiza. E xa pola tarde, á mesma hora en que hai tres anos descarrilou o tren, as 20.41 horas, lembrarán na curva de Angrois aos falecidos e feridos.
