Cans lembra cun documental colectivo os 31 mortos no accidente de autobús que conmocionou a aldea en 1955

Imaxe tomada a finais dos anos 50 do monumento que lembra aos 31 falecidos na traxedia de Cans. Foto cedida por Carmen Pérez © Festival de Cans

Na mañá do 26 de febreiro de 1955 un autobús que se dirixía dende O Porriño a Ponteareas envorcou e se incendiou á altura de Cans. O accidente saldouse con 31 persoas mortas

Na mañá do 26 de febreiro de 1955 un autobús que se dirixía dende O Porriño a Ponteareas envorcou e se incendiou á altura de Cans. O accidente saldouse con 31 persoas mortas e 11 feridas de distinta consideración; só dúas saíron ilesas. O vehículo, sen saída de emerxencia, só tiña portas no lado polo que envorcou, o que fixo imposible que os pasaxeiros puidesen fuxir das lapas. O sinistro, ademais, tivo lugar diante da escola dos nenos, xusto no lugar onde hoxe existe un monumento que lembra o suceso.

O vehículo, que saíra ás sete e cuarto da mañá, ía cheo de feirantes e tratantes de gando locais que se dirixían á feira de Ponteareas. Toda a comarca ficou conmocionada por un sinistro que no momento acasou un impacto mediático de alcance internacional. Entre os falecidos había tamén persoas de Redondela, Ames, Tui ou Pontevedra, pero a veciñanza do Porriño foi a máis directamente afectada. O impacto foi especialmente forte entre as testemuñas do sucedido, entre elas os nenos que nese momento se atopaban na escola

O monumento, na actualidade © Google Maps

O sinistro tivo lugar diante da escola dos nenos, que foron quen deron a voz de alarma. Un gran número de veciños e veciñas da aldea de Cans acudiron de inmediato para tentar salvar aos pasaxeiros, pero pouco puideron facer ante o poder das lapas

Segundo as crónicas da época, o sinistro produciuse ao chocar o autobús contra unha pedra de gran tamaño na estrada. Ademais, o vehículo levaba máis pasaxeiros e carga do permitido

Un gran número de veciños e veciñas da aldea de Cans acudiron de inmediato para tentar salvar aos pasaxeiros, pero pouco puideron facer ante o poder das lapas, produto da explosión do depósito de gasolina, que de inmediato cubriron o vehículo. Os veciños tentaron con hachas e outras ferramentas abrir fendas na carrozaría do autobús accidentado para que así puidesen saír os ocupantes. Buscaron, ademais, apagar o lume carrexando auga dende as vivendas.

Este ano conmemórase, polo tanto, o 70 aniversario dos feitos, unha efeméride que o Festival de Cans quere aproveitar para impulsar un proxecto documental colectivo a través de Proxecto Cans 303

Nas crónicas publicadas ao día seguinte destácase especialmente a actuación do mestre da escola, Carlos Díaz Álvarez, o primeiro en chegar e que "con desprezo da súa propia vida realizou inauditos esforzos para poder salvar algunhas persoas". O mestre foi quen de romper o parabrisas, por onde puideron saír os poucos supervivintes do sinistro.

Os nenos da escola foron quen deron a voz de alarma, pois nese momento (nove e vinte da mañá) se atopaban na clase. Destácase, igualmente, a acción do médico Sobrino Conde, veciño de Cans, que atendeu de inmediato ás persoas feridas. Os cadáveres foron tendidos sobre sabas nunha leira próxima e alí foron pouco a pouco idetificados nas horas seguintes polos familiares que foron chegando ao lugar.

Ata alí acudiron tamén ese día o Gobernador Civil, alcaldes de toda a comarca e centos de persoas chegadas de distintos lugares. O Cónsul de Arxentina fixo de inmediato unha doazón económica para colaborar na axuda ás vítimas.

Portada de La Voz de Galicia do 27 de febreiro de 1955 © La Voz de Galicia

Estase a traballar nun censo dos entón nenos que aínda vivan na actualidade e que poderían estar nesa escola, cuxas idades rondarían hoxe os 80 anos e que contemplaron escenas que os marcarían de por vida

Este ano conmemórase, polo tanto, o 70 aniversario dos feitos, unha efeméride que o Festival de Cans quere aproveitar para impulsar un proxecto documental colectivo a través de Proxecto Cans 303, unha iniciativa coordinada por Juanma Lodo, e no que traballan alumnas e alumnos da aldea de varias xeracións, que busca preservar ano tras ano a memoria da aldea, sustentada sobre todo na testemuña oral das persoas de máis idade.

Nesta ocasión estase a traballar nun censo dos entón nenos que aínda vivan na actualidade e que poderían estar nesa escola, cuxas idades rondarían hoxe os 80 anos e que contemplaron escenas que os marcarían de por vida. Neste proceso de construción colectivo e traballo interxeracional coa comunidade local, o Festival de Cans pide tamén a colaboración de persoas familiares de vítimas ou dos escasos supervivintes, que poidan achegar algún tipo de información así como documentos, hemeroteca ou fotografías desa época.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.