Pava é o nome de primeiro E.P. de Lucía Aldao. E, tal como ela di, non podería ser outro. Porque é un disco feito por unha muller. Por unha pava. E iso, simplemente, nótase. Sen que sexa buscado. Está presente nas letras e no discurso da autora sobre o propio disco. Porque non se trata de esencias. Senón de consciencia do mundo no que vivimos e do lugar, nel, do patriarcado. Do que fai coas mulleres e cos homes.
Por que non houbo antes un disco?
“Quixen marcar moito que este é o traballo dunha tipa”
Pois é a gran pregunta que eu tamén me fago. Porque a lóxica dime que debería ter feito un disco moito antes porque teño unha relación estreita coa música desde moi noviña. Tiven moitas veces esa sensación de que tiña que telo feito antes, pero logo vén a resiliencia. Quero dicir que se non o fixen antes foi porque non puiden. Porque hai un sistema social ao que lle funciona guai que as mulleres esteamos na marxe. E eu xa levantara a cabeza noutras cousas. Eu ollaba para a música como un sitio onde non estaba, onde ninguén me reclamaba e ninguén me botaba en falla. A música, de forma activa, é dicir, como algo que se expresa e se comparte, para min era a voz. Crear melodías e defendelas o mellor que podo é o terreo onde me levou a voz.
Por que se chama Pava o disco?
Non lle dei moitas voltas ao título. Parecíame definitorio do tipo de traballo que é. Unha pava é unha tipa, unha moza. É unha expresión moi de rúa. E este é un traballo dunha tipa. Se o fixese un tipo sería diferente. E eu quixen marcar moito que este é o traballo dunha tipa. O feito de ser unha tipa determinou moitas cousas, como o feito de levar cantando e escribindo desde moi nova e non ser quen de compoñer, coma quen di, ata antonte.
Dicías na entrevista con Xiana Arias que tiveches nun concerto recente no Museo do Pobo Galego que, en realidade, si compoñías, pero non lle chamabas así.
Levo toda a vida dicindo que fago versións, pero é certo que son versións moi afastadas da canción orixinal. Eu tiña certas inseguridades que me facían dicir que eu non compoñía.
Acompáñate na produción musical Diego Delgado, con quen compartiches o proxecto AlDDao. Como foi esa experiencia?
Diego e eu compartimos piso na Coruña e despois el marchou para Barcelona. Quedamos coa espiña de non ter feito nada xuntos. Nunha parada que eu fixen en Barcelona el creara un grupo para nós, AlDDao -por Aldao e as dúas letras d de Diego Delgado- e gravamos unha versión de She’s Lost Control de Joy Division.
Houbera antes outros grupos? Porque tocabas desde nena.
Non. En todo o relacionado coa música, coa excepción de Aldaolado, sempre fun soa. Tiven o meu primeiro concerto con 21 anos: era eu soa coa guitarra. Foi no Alfaiate vello, na Coruña.
Veu antes a música ou a poesía?
“Desde pequena tiven certa fascinación pola palabra e polas melodías. Na miña casa cóntase e cántase”
Pois penso que viñeron a un tempo. Desde pequena tiven certa fascinación pola palabra e pola melodía. Na miña casa cóntase e cántase. E lembro moito a emoción de escoitar os contos e as cancións, xa desde pequena. Eu non son unha gran defensora do termo vocación porque considero que a vocación é onde chegas e non de onde saes. Todo o mundo pode ter distintas inquedanzas e non hai por que escoller só unha. Eu sigo por ese camiño.
As cancións de Pava e, en xeral, o que ías compoñendo, compartíalo co teu amigo da infancia Óscar Vilariño. Que ten Pava de disco compartido, ademais da presenza de Diego?
Creo que cada aventura debe ser compartida cos teus amigos e amigas. Teño moi claro que o que me salva é o común. Necesito compartir, facer as cousas en comunidade. Teño moita sorte de que Aldaolado, o proxecto que supón o 80% do meu traballo, sexa compartido con María Lado e con Urdime. En Pava foi moi importante o apoio de Óscar, que leva moito tempo no mundo da música, e de Diego, que é un gran produtor musical. O gusto de Diego e a súa profesionalidade foron un enorme apoio. E o background, porque só con mirarnos xa nos entendemos.
“Teño moi claro que o que me salva é o común. Necesito compartir, facer as cousas en comunidade”
É un disco alegre, sobre todo nas melodías. Transmite moi boas sensacións. Era o que querías?
Pois non me dixo iso moita xente. Sei que o disco lles gustou a algunhas persoas… E si que é certo que parte do proceso foi con Diego, xogando na súa casa. Estabamos moi contentos de estar xuntos e flipando de que nos gustase o que estaba saíndo. Ademais eu son moi alegre e este traballo ten moito de min. Aínda que tamén teño unha parte sufridora que tamén está aí. Non o pretendía, pero supoño que son eu.
Esa parte alegre-festeira combinada coa sufridora tamén está no teu poemario, Todo isto antes era noite.
Claro. Parece que non sei facer outra cousa… É o que me sae. E non pasa nada…
Podemos ir logo canción por canción. A do aire musculado vai sobre sentirse feliz.
Ten que ver con sacar o disco. Fala de chegar a deshora, que era como me sentía eu con respecto a sacar un disco, como falabamos ao principio. É, entón, ese proceso de atreverse por fin e do guai que é facelo. Á xente chámalle a atención a expresión aire musculado. Para min é unha imaxe de ir polo aire. Por un aire que ten forza para sosterte. Ten que ver tamén con perdoarse, que é algo que ás tipas nos leva moito tempo conseguir. Se non está todo limpo, pois que estea cheo de merda. E cala a boca, que non é para tanto.
Boneca de silveira ten unha melodía moi pop, moi bonita. Pero fala de… medo ao amor. “Fascinácheste Aldao, e agora que”, di.
“Sabes cales son as letras que si conseguen profundidade cunha métrica curta? As tradicionais”
É unha canción de profundidade de media vara. E está ben que sexa así. Escoitamos cancións en inglés que non din máis que Love hates love e cáennos as bragas. Pois tamén ten que haber letras así en galego. Ademais, as letras normalmente non dan para moito porque nunha métrica curta non cabe moita profundidade. Sabes cales son as letras que si conseguen profundidade cunha métrica curta? As tradicionais. É moi bonito que haxa tanta inspiración en letras populares. Boneca de silveira ten unha letra pouco profunda con imaxes bonitas. E a min gústanme moito as imaxes. Ademais son imaxes que poden chegarlle a todo o mundo. E non hai máis. É unha canción simpática e deliberadamente cutre. Tardei en escoitala polo pao que me daba. Pero estarei atenta á melodía, xa que o dis.
Unha que soase así é bastante máis guitarreira, máis rockeira. E fala de música.
É máis Velvet (The Velvet Underground), máis sucia. Neste xogo que eu tiña con Diego queriamos facer a nosa canción da Velvet. Gustounos moito e a min segue emocionándome moito. Está claro que hai unha inspiración aí. A idea é que a xente detecte que existe esa inspiración, pero sen tampouco facer un plaxio. A letra fala da noite, do escuro, da relación coa música… Tamén quero que as letras sexan abertas. Xogo adrede a non ser evidente para que as imaxes poidan levar a moitos sitios. Pero nesta letra si está a música e o feito de creala: a idea de estar á altura do talento que podes ter. Se ti sabes facer unha cousa, tiveches que perder e gañar cousas para aprender a facela. É o prezo de ser coherente co que teu propio talento. Todos sabemos facer moitas cousas, pero outra cousa é compartilas e defendelas con exposición pública. Non é un traballo máis difícil que calquera outro, pero esa exposición é complicada.
“Xogo adrede a non ser evidente para que as imaxes poidan levar a moitos sitios”
Sobre todo para as mulleres. Si que é certo que sae o xénero por todos os lados no que estás comentando.
Non era a pretensión do disco, pero si está presente á hora de compoñer, claro. E está porque, como falabamos ao principio, son unha pava. Por iso o disco só podía chamarse Pava. Se fose un pavo, sería algo buscado e, probablemente, impostado. No meu é, simplemente, algo que se ve, porque son unha muller.
A letra desta canción tamén fala de música.
Compuxémola Diego e eu xuntos, cuns arpexos moi bonitos de guitarra. A idea era tentar facer unha especie de nada, cunha produción moi espida. Só guitarra e voz. Fala tamén de amor, con toques de desromantización: estarei agradecida se isto remata mañá. Digamos que é un amor romántico revisado. Se unha relación acaba é mellor non ser abducidos polo odio e a ira. Se sentimos agradecemento, é un triunfo. Sempre que fose unha relación sa. Tamén hai unha colleja ao poliamor, pero mellor xa non seguir por aí.
Interésame. É un tema presente, non?
Parece que as relacións monógamas supoñen unha especie de renuncia brutal. Eu penso que podemos sentir desexo por moita xente e non facer nada con esa xente sen vivilo como tal renuncia. Quero, si, pero non o fago e non pasa absolutamente nada. Quero dicir, que mentres poida evitar ser escrava do desexo, vouno evitar. Porque é moi poderoso. É como unha bala que nos ataca. Sei que me vai tocar, pero non quero ir detrás. Que logo cruzaráseme alguén e aí irei…
Logo Fascinácheste Aldao, e agora que. Pero está ben o que dis. Porque, ademais, debaixo do poliamor está o patriarcado. E o poliamor pode ser unha escusa xenial para o patriarcado.
“Mentres poida evitar ser escrava do desexo, vouno evitar. Porque é moi poderoso”
É que aínda non aprendemos outras cousas que terían que vir antes diso. Hoxe hai que negociar todo moito. E se tivese que negociar unha relación poliamorosa cun home, estaría flipando. Penso que o meu privilexio é ser lesbiana. Durante moito tempo foi o contrario, pero acabeime dando conta de que é un privilexio, o que non quita que teña que estar lidiando co patriarcado igual todo o tempo. Porque ninguén se libra. Eu pensaba que si, que vivía á marxe do patriarcado. Niso admito que fun inconsciente. Pero despois maduras e apetéceche chamar as cousas polo seu nome: machismo. Caín da burra co tema do feminismo polo ano 2015-2016. Hai un libro de Lucía Lijtmaer, Yo también soy una chica lista, que fala de cando te decatas, como se levases unha pedrada na cabeza. Xa desde pequena. Discutía coa miña familia…
Poder ter relacións nas que non medie o patriarcado é unha sorte, sen dúbida. Volvendo ao disco, A do faro é o último tema. E fala de luz.
Dicía Xiana o outro día na entrevista que era como unha especie de himno. Unha canción que implica a xente que a escoita… Iso está guai. Fala da necesidade de luz como símbolo das cousas boas.
Vai haber máis cancións de Pava. Como será isto?
Nuns días marcho para Berlín. Levo desde o 2017 indo á Universidade de Leipzig todos os outonos. O motivo é que nos traducen a varias poetas: a unha vasca, a unha catalá e a min e outras linguas. Cando vou a Leipzig aproveito para pasar por Berlín, onde está Diego. Desta vez imos gravar catro temas novos, con intención de que en 2023 Pava poida estar nos escenarios. Porque con só cinco temas non vou facer concertos. E si hai xente interesada. Apetéceme e ilusióname. Gústame ademais o novo que compuxen.
No Museo do Pobo puidemos escoitar Misántropa riquiña.
Si. Hai unha evolución no que estou compoñendo agora. A ver, é normal que haxa unha evolución. Pero eu noto que é unha evolución rápida. Estou contenta por iso.
