Unha ducia de carteis turísticos históricos de Galicia

Federico Ribas

O vigués Federico Ribas foi moi célebre no seu tempo coas súas ilustracións publicitarias para a empresa perfumeira Gal ou para a conserveira Massó, contribuíndo a renovar a imaxe de toda a industria conserveira galega. Segundo Luís Seoane, nos anos vinte era "o ilustrador máis cotizado de Madrid". O Golpe de Estado de 1936 sorprendeuno en Bueu. De ideoloxía republicana, cando viu que algúns amigos seus comezan a ser asasinados na vila marchou primeiro a Vigo e finalmente exiliouse en Bos Aires, onde coincide con Seoane, colaborando con este na denuncia gráfica do terror franquista. Este cartel turístico que enxalza a beleza das rías galegas foi realizado en 1930

Cartel de Álvaro Cebreiro

Álvaro Cebreiro foi outro dos grandes debuxantes galegos da primeira metade do século XX, realizando caricaturas para un gran número de publicacións e ilustracións para proxectos moi distintos. En 1922 escribiu xunto a Manuel Antonio o manifesto Máis alá!

En 1934 realizou este cartel para a promoción turística da cidade da Coruña, nunha campaña que empregaba os slógans "A Coruña, cidade de verán", "A Coruña, cidade ideal", "A Coruña, ruta de turismo" ou "A Coruña, o mellor clima de España".

Camilo Díaz Baliño

Os carteis das festas non son estritamente carteis turísticos, pero contribúen a promocionar as cidades que os organizan. Velaquí o deseño realizado por Camilo Díaz Baliño para as Festas do Apóstolo de 1936, en Compostela, unha celebración que probablemente comezou o 15 de xullo, pero que de seguro non se puido completar.

Carlos Sobrino Buhigas,

O pontevedrés Carlos Sobrino Buhigas realizou en 1929 este cartel para a promoción turística de Santiago de Compostela no estranxeiro

Josep Morell Macías

Os Anos Santos de Compostela tampouco eran, en principio, un evento turístico, cando menos a mediados do século XX. Porén o celebrado en 1954 foi o primeiro que adquiriu un chisco esa dimensión, polo impulso do arcebispo Fernando Quiroga Palacios. Foi o primero no que se levou a cabo unha tímida promoción no estranxeiro e potenciouse a chegada a Santiago de peregrinacións foráneas. Para a ocasión empregouse este cartel  (utilizado xa en 1943) de Josep Morell Macías, un dos cartelistas españois máis destacados das primeiras décadas do século.

Arturo Souto

O pontevedrés Arturo Souto foi esencialmente pintor, movéndose case sempre no post-impresionismo. Republicano e antifascista, en 1939 tivo que exiliarse, instalándose en México. Un dos seus deseños foi empregado neste cartel que recrea a vila de Betanzos.

A imaxe de Galicia durante o franquismo

Fóra dos deseños de Ribas, Cebreiro, Díaz Baliño ou Souto, a imaxe de Galicia empregada pola cartetelería turística (especialmente durante a ditadura) tendeu a impor unha imaxe do país folclorista e arcaizante. A 'muller galega', os hórreos, os cruceiros... ficaron instalados como o símbolo por excelencia de Galicia, e vendo as tendas de souvenirs semella que esta simboloxía perdura.  cleardeseños de Ribas, Cebreiro, Díaz Baliño ou Souto, a imaxe de Galicia empregada pola cartetelería turística (especialmente durante a ditadura) tendeu a impor unha imaxe do país folclorista e arcaizante. A 'muller galega', os hórreos, os cruceiros... ficaron instalados como o símbolo por excelencia de Galicia, e vendo as tendas de souvenirs semella que esta simboloxía perdura. 

Teodoro Delgado

Cartel publicitario realizado nos anos 50 do pasado século por Teodoro Delgado (1907-1975), un dos cartelistas máis habituais do bando sublevado durante a Guerra Civil.

Hórreos, cruceiros... "Galicia siempre"

A Galicia idílica recreada polos carteis turísticos realizados durante a ditadura adoitaba incluír litorais aínda virxes nos que os piñeiros chegaban ata a mesma liña de mar. Iso si, nesta imaxe das Torres do Oeste de Catoira xa asoman os eucaliptos como novo símbolo de Galicia.

Festas de verán na Coruña

As festas do verán na Coruña eran, dende logo, un acontecemento turístico. Especialmente coincidindo coas visitas do ditador ao Pazo de Meirás, a cidade herculina convertíase nunha pequena corte estival. Os carteis das festas e mesmo os programas das celebracións tiñan un deseño coidado no que, ademais, comezábase a permitir máis liberdade temática e estética. Cartel das festas de verán na Coruña no ano 1964, realizado por Rafael Barros

Cartel das festas de verán en Ortigueira en 1961

Non só nas festas da Coruña se coidaba o deseño dos seus carteis. Lonxe xa dun obxectivo de promoción turística, tamén localidades como Ortigueira conservan imaxes coma esta, que data do verán de 1961

Cartel das festas de verán en Ferrol en 1934

Anterior é este cartel das festas de Ferrol de 1934. A urbe vendía o seu carácter de cidade naval na que o Arsenal semellaba ser o elemento máis destacado.

Cartel da Feria Rexional de Mostras de 1933

Outro dos elementos habituais de atracción turística nesas décadas eran as exposicións e feiras rexionais. En Santiago de Compostela fora especialmente importante a de 1909 (aínda se conserva na Alameda a Escola Infantil de Santa Susana) pero tamén en 1933 a Feria de Muestras Regional Gallega encargou o seu cartel a Camilo Díaz Baliño