A folga médica de CESM e o seu pacto indignan colectivos a prol da sanidade pública: "Foi corporativa e clasista"

Concentración de persoal médico ante o hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo, na primeira xornada de folga convocada por CESM, o pasado 11 de abril © CESM

Hemeroteca

"Foi unha folga corporativa, elitista e clasista". Con esta contundencia define Xosé María Dios, voceiro da Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública (AGDSP) o paro de persoal médico ao que o sindicato CESM puxo fin este xoves tras asinar un acordo coa Consellería de Sanidade. "Isto ía de diñeiro puro e duro e formaba parte dunha estratexia electoral, pouco máis", engade Manuel Martín, portavoz da plataforma SOS Sanidade Pública. 

"Isto ía de diñeiro puro e duro e formaba parte dunha estratexia electoral, pouco máis", di Manuel Martín, portavoz de SOS Sanidade Pública

Un e outro son críticos coa Xunta e co CESM, sindicato que non ten representación na Mesa Sectorial onde negocian Sanidade e o resto dos sindicatos, moitos deles tamén duros co proceder dunha organización que, lembran, "representa o 5% do persoal médico en Galicia". Consideran que o sindicato acabou "valéndose das mobilizacións, do descontento da cidadanía e do lóxico malestar profesional polo empeoramento das condicións de traballo para reivindicar unha axenda propia, moi afastada das reivindicacións que fan os movementos sociais". 

Así o cre Manuel Martín, que insiste en que o CESM "subiu ao carro da mobilización" e "utilizou" o descontento cidadá e profesional para "conseguir unha suba salarial e que o persoal médico que tamén traballa na privada poida cobrar o complemento específico reservado a aquel que o fai exclusivamente na pública". 

Mobilización de persoal médico ante o Clínico de Santiago durante a folga de CESM abril 2023 © CESM

"Conseguiron abrandar a Administración para lograr, fundamentalmente, esa achega extra, pero a reclamación das 35 horas de traballo semanal quedou baldía, ou o tope de pacientes diarios, ao igual que moitas outras reclamacións e aspectos que nin plantexaron", engade Dios, que tamén é crítico co "ridículo aumento" do importe a percibir polas gardas. 

AGDSP e SOS Sanidade Pública critican que o pacto se basease en melloras retributivas e no cobro do complemento específico destinado a quen traballa só na pública

"De verdade todo isto para subir as remuneracións por gardas en dous, tres ou cinco euros?", pregúntase o voceiro da AGDSP. Ademais a entidade, nun duro comunicado, reiterou que CESM "só buscaba unha suba de soldo  do persoal médico, que é espectacular para quen traballa na pública e na privada". 

"Conseguiron, fundamentalmente, un beneficio para si mesmos e a Xunta aceptou, pero se a Administración quere de verdade unha solución ao problema, que negocie a partir das conclusións do Consello Técnico da Atención Primaria e que apoie a ILP da plataforma SOS Sanidade Pública; é aí onde se abordan todas as problemáticas do sistema", explica Dios, quen vai máis aló e cre que a folga e os seus resultados obedecen a "unha clara estratexia". 

As críticas chegaron mesmo de compañeiros médicos, como as manifestadas nun comunicado por facultativos e residentes da área de Lugo, A Marña e Monforte. Asinado por uns 300 profesionais, aseguran que as medidas acordadas entre CESM e Xunta son "puramente económicas" e que "non representan as verdadeiras inquedanzas do colectivo médico nin palian as crecentes necesidades da sociedade": "Non abordan a protección da saúde, non melloran as condicións laborais e non melloran a atención ao paciente". 

"Nunha Mesa Sectorial a ninguén se lle ocorrería plantexar o que o CESM plantexou, pero esta parte minoritaria do persoal médico conseguiu os seus obxectivos e a Xunta agora poderá presumir de ter chegado a un acordo cos médicos, aínda que sexa cunha minoría", asegura Xosé María Dios.

Rueda asegura que "mellorar a retribución dos profesionais" supón tamén "mellorar a sanidade pública en xeral"

Neste xoves, na rolda de prensa posterior ao Consello, o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, considerou o acordo con CESM unha "boa nova" que está "na folla de ruta" do seu Goberno en materia sanitaria: "Facer melloras de tipo material nos centros sanitarios e nas condicións dos sanitarios". Ademais, e preguntado como se ía mellorar a asistencia se o pacto non incluía o incremento de persoal, o xefe do Executivo galego limitouse a dicir que "mellorar a retribución dos profesionais" supón tamén "mellorar a sanidade pública en xeral". 

Manuel Martín insiste en que "cobrar o único complemento que remuneraba a dedicación exclusiva dos traballadores ao sistema público" foi outra das razóns "fundamentais" da folga e recorda que, precisamente, a dedicación plena á sanidade pública "é unha das reivindicacións que a plataforma e os movementos sociais fan desde hai anos". 

Manifestación pola sanidade pública, este pasado 12 de febreiro en Compostela CC-BY-SA Praza.gal

Porque Sanidade tamén cedeu na cuestión clave do denominado "complemento específico", isto é, a achega mensual reservada para o persoal médico que exerce só no Sergas. O compromiso da Xunta é formular "unha reconfiguración do mesmo, na liña do que teñen regulado outros servizos de sáude", onde xa o cobran quen tamén traballan na privada. A intención, admiten, é "diminuír a diferenza retributiva entre o persoal con dedicación exclusiva e o que non ten ese réxime de dedicación" coa intención de que en 2024 non haxa unha "diferenciación" superior a 180 euros entre ambos colectivos. Polo tanto, e xa que o plus é de 900 euros brutos mensuais, para os facultativos que traballen en ambos sectores será de polo menos 720. 

En rolda de prensa, Rueda negou "acordo ningún" sobre ese complemento específico, malia o sinalado por escrito pola Xunta. "Falamos de modificalo pero non se acordou absolutamente nada", intentou aclarar logo. 

A clave electoral

No fondo da folga, outra clave: a electoral. "O CESM non tiña unha boa expectativa de cara ás eleccións sindicais ante outro sindicato médico, O'Mega, que tiña máis aceptación e capacidade reivindicativa; por non ter non tiña nin representación na Mesa Sectorial", lembra Martín. Fontes doutras centrais teñen claro que un dos propósitos fundamentais da organización convocante era "dar un golpe na mesa e ter visibilidade" de cara aos comicios porque estaban "desaparecidos" dos órganos de decisión. 

O CESM asinou, no medio da folga, un acordo co sindicato do funcionariado, CSIF, para acudir nunha lista conxunta ás vindeiras eleccións sindicais do 11 de maio co que espera volver á Mesa Sectorial, a mesma que este xoves mantivo unha xuntanza, a onde acudiu Manuel González Moreira, secretario nacional de CIG-Saúde. 

Desde este sindicato lembran que o acordo para desconvocar a folga levouse a cabo cunha parte do persoal e sobre temas "que se levan meses e mesmo anos tratando co resto de centrais". "Igual que houbo vontade política para asinar esta desconvocatoria de folga, a Xunta terá que tela para chegar a un acordo e alcanzar melloras que non só son retributivas, senón que teñen que ver cunhas mellores condicións laborais, máis descanso e o aumento da calidade asistencial e do servizo aos pacientes", di, tras lembrar tamén que o máximo de 35 horas semanais, non acordado co CESM, é outra reivindicación histórica que xa se aplicou noutras comunidades. 

Alfonso Rueda, durante a rolda de prensa posterior ao Consello da Xunta CC-BY-SA Xunta

"Cal foi o resultado final da folga?", pregúntase Martín. "Pois un aumento maior nas listas de espera, un paso máis no colapso sanitario e o incremento do malestar na cidadanía", resume Martín, que advirte tamén do "posible prexuízo" que supuxo o conflito para o labor de SOS Sanidade Pública ou outras organizacións sociais: "Haberá xente confundida, que acabe por pensar que todo é o mesmo e que a demanda final é remunerativa cando non é así... É un desastre". 

"Haberá xente confundida, que acabe por pensar que todo é o mesmo e que a demanda final é retributiva cando non é así... É un desastre"

Desde a AGDSP, no comunicado, insisten en que os intereses do sindicato convocante "non son os da poboación" e acúsao de "crear confusión". "O acordo non só non resolve os problemas da sanidade pública galega nin da cidadanía, senón que contribuirá a avanzar no camiño do enfraquecemento e privatización desta", conclúen. 

O BNG, pola súa banda, acusou a Consellería de Sanidade de “facilitarlle profesionais á sanidade privada” tras o acordo co CESM. A deputada Montse Prado criticou un pacto "á marxe da Mesa Sectorial no que se recoñecen toda unha serie de cuestións que leva anos negándolle ao conxunto do persoal”.

Despece

  • Os sindicatos acordan co Sergas na Mesa Sectorial subas retributivas a todo o persoal e a xornada de 35 horas semanais

    Reunión da Mesa Sectorial de Sanidade CC-BY Xunta

    Só un día despois da sinatura do acordo con CESM que puxo fin á folga de persoal médico na sanidade pública galega, a Mesa Sectorial -onde non ten representación esa organización- mantivo durante toda a xornada de xoves unha xuntanza que acabou cun acordo que recolle melloras retributivas nas liñas das xa acordadas para pór fin ao paro pero que serán aplicadas a todo o persoal. O pacto inclúe tamén melloras nas condicións laborais para todas as categorías, así como a xornada de 35 horas semanais que reclamaba a organización convocante do paro pero que non chegou a acordar coa Xunta.

    Coa posibilidade dunha convocatoria de folga enriba da mesa e logo de once horas de reunión, sindicatos (CIG, SATSE, CCOO, CISIF e UGT) alcanzaron un acordo coa Xunta que implica o incremento das retribucións en todas as categorías na Atención Primaria e Hospitalaria -non só persoal médico- e que abrangue tamén aos complementos por nocturnidade, festividade e gardas. Afecta, seugndo di a Xunta, a 43.000 traballadores con emprego fixo ou temporal. 

    Julio García Comesaña, conselleiro de Sanidade CC-BY-SA Xunta

    O acordo, ao contrario do asinado pola CESM, supón a suba retributiva para todo o persoal sanitario e inclúe a implantación paulatina da xornada de 35 horas

    Así, segundo o pacto asinado, o incremento será do 7,9% nas gardas médicas en días laborables e do complemento de nocturnidade, aplicándose o 50% do importe destas subas a 1 de xullo de 2023 e o abono completo a 1 de xaneiro de 2024. Tamén se aumenta un 15,6% as contías das gardas en domingo ou festivo e o complemento de festividade. 

    Ademais, tal e como Sanidade pactara tamén coa CESM, os días 24 e 31 de decembro terán a consideración dun festivo para todas as categorías, cos seus conseguintes pluses, e a partir do vindeiro ano incrementarase aos 37 euros a hora o importe a recibir a partir da quinta garda realizada nun mes en hospitais. 

    Con todo, a novidade máis importante é a implantación da xornada de 35 horas semanais, unha demanda común entre o persoal sanitario e que o CESM incluía tamén entre as súas reivindicacións pola folga pero que a Consellería non incluíu no acordo. Agora, e tras a reunión cos sindicatos na Mesa Sectorial, pactouse a redución progresiva da xornada anual en 112 horas ata alcanzar o obxectivo pactado. 

    Serán 21 horas menos (tres días) no ano 2023, 49 horas (sete días) no 2024 e 42 horas (seis días) en 2025. A finalidade, di o acordo, é a de "igualar a dedicación en xornada do persoal de quenda fixa, por unha banda, e por outra a redución correspondente en xornadas especiais do persoal a quendas".

    No documento asinado ás 11 da noite, e ao que tivo acceso Praza.gal, especifícase tamén unha mellora nos descansos e na organización das gardas. Iniciarase unha análise de datos cuxos resultados se avaliarán en xuño para ditar "unha normativa corporativa que vele pola seguridade e saúde dos traballadores" para garantir "os descansos diarios, festivos e semanais correspondentes ou, no seu caso, alternativos". 

    Persoal médico nun hospital galego CC-BY-SA Xunta

    A Xunta presume do "acordo máis importante dos últimos anos" e di "reafirmarse" na aposta pola "negociación sen necesidade de conflitos"

    O acordo da Mesa Sectorial, pola contra, non toca nada referente ao complemente específico para que poida ser cobrado polos médicos mesmo cando traballen tamén na privada. O asinado con CESM permitirá que estes profesionais pidan cobrar este plus, duns 900 euros brutos ao mes de media, ata unha diferenza máxima de 180 euros con aqueles que teñan exclusividade coa pública.

    "O acordo asinado é, xunto á carreira profesional, o máis importante dos últimos anos;  situando os salarios por atención continuada e gardas nos 4 e 7 primeiros postos, respectivamente, en comparación co resto de comunidades autónomas", destaca Sanidade nun comunicado, no que di "reafirmarse no seu compromiso co consenso, as vías de negociación sen necesidade de conflitos e a vontade de situar á sanidade galega entre as mellores do Estado". 

  • Os sindicatos gaban o acordo con Sanidade porque «era necesario que non só recollese melloras retributivas»

    Representantes sindicais na Mesa Sectorial de Sanidade, na rolda de prensa CC-BY-SA CCOO Galicia

    Os sindicatos representados na Mesa Sectorial de Sanidade amosárons "moi contentos" polo "bo acordo" asinado coa Xunta e destacaron que, ao contrario do que a Administración pactou co CESM, abrangue "todo o persoal" do Sergas, os 43.000 traballadores fixos e temporais e mais os residentes en formación.

    Así o destacaron este venres nunha rolda de prensa os portavoces en sanidade de CIG, Manuel González Moreira; CCOO, Javier González; e UGT, Javier Martínez; así como do sindicato de Enfermaría Satse, Malules Carbajo.

    "O fundamental era achegar calidade de vida ao persoal; era necesario un pacto que non só recollese melloras retributivas"

    Os representantes sindicais destacaron o resultado dunha reunión "moi complicada e moi extensa", que pouco antes da sinatura o que había enriba da mesa era "unha convocatoria de folga" e que o agora pactado "vén de atrás" e "non xurdiu por xeración espontánea". "É un acordo que mellora as condicións de traballo e retributivas de todo o persoal do Sergas, non queda ninguén atrás", dixo Javier González, de CCOO, que aclarou que o pacto asinado para desconvocar a folga afectaba "a un grupo concreto de traballadores". 

    González Moreira, da CIG, amosouse satisfeito do asinado porque "o fundamental era conseguir achegar calidade de vida" ao persoal que traballa nun ambiente de "sobrecarga" con ratios "moir por baixo" do necesario e cun "déficit evidente" de recursos humanos. "Era necesario un pacto que non só recollese melloras retributivas", destacou. 

    Todos os sindicatos destacaron que a sinatura do acordo con CESM un día antes complicou a xuntanza e destacaron que ese pacto era "totalmente insuficiente". "As condicións económicas eran importantes pero as laborais sono moito máis", dixo Malules Carbajo de SATSE. 

    "Non entendemos en que beneficia á calidade asistencial o acordo asinado cunha organización sindical, que non criticamos", dixo Javier Martínez, da UGT, que lembrou que lembrou que "un minuto antes do acordo" coa Consellería houbo "sobre a mesa unha convocatoria de folga para todo o persoal". 

  • Miguel Pardo

    Miguel Pardo

    Entre A Coruña e o Ortegal. Antes en La Opinión, Depor Sport, L-V ou Xornal de Galicia. Co-autor de La imagen del mundo árabe y musulmán en la prensa española (2010, Fundación Tres Culturas)

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.
Quero ser de Praza