Unha ducia de lugares de Galicia na 'lista vermella do Patrimonio'
A Asociación Hispania Nostra traballa dende 1976 promovendo a conservación do Patrimonio e dende hai uns anos mantén unha lista vermella de elementos patrimoniais "ameazados, en perigo ou con eivas na súa conservación", con 700 bens de todo o Estado e ao redor de 35 en Galicia. Tamén conta cunha lista verde con aqueles elementos que pasaron a estar correctamente protexidos. Velaquí apenas 12 exemplos galegos, aos que se poderían sumar a Torre dos Moreno (Ribadeo), o Pazo do Casal (Brión), a Casa Becerra (Vilagarcía) ou o Castelo de Pambre (Palas de Rei)
-
01Parque do Pasatempo
O Parque Enciclopédico do Pasatempo, en Betanzos, comezou a construírse en 1893 e completouse en 1914. En 1940 foi xa dividido en dous pola construción dunha estrada e os seus xardíns destruídos, iniciando un proceso de degradación que continúa ata os nosos días, a pesar que xa en 1986 foi adquirido polo Concello. Non foi ata o pasado ano que a Xunta iniciou o proceso para declaralo Ben de Interese Cultural, e aínda sen un plan de investimentos.
-
02Torre de Caldaloba
A Torre de Caldaloba, en Cospeito, existía xa no século XIV. Pertenceu ao Conde de Lemos e ao Mariscal Pardo de Cela; foi parcialmente destruída nas Guerras Irmandiñas e posteriormente sufriu o asedio das tropas dos Reis Católicos. Foi declarada BIC en 1994, pero está en risco de derruba.
-
03Mosteiro de San Paio de Abeleda
Este mosteiro do século XII, situado en Castro Caldelas, pasou a ser propiedade da Casa de Alba despois da desamortización de Mendizábal e actualmente atópase en estado ruinoso. Grazas a asociacións sen ánimo de lucro como O Sorriso de Daniel, o mosteiro foi limpado das herbas que se estaban tragando e esnaquizando esta xoia do románico
-
04Panificadora de Vigo
O complexo industrial funcionou entre 1917 e 1981, iniciando un proceso de desgradación que continúa ata hoxe, e coa ameaza permanente da súa derruba para a construción de vivendas. Na actualidade está en marcha un proxecto para a rehabilitación do edificio, que se converteu nun dos símbolos da cidade de Vigo. "A Panificadora ten que ser a peza desde onde Vigo recupere o seu patrimonio industrial”, defende Uxío Reinoso, arqueólogo industrial e coordinador do proxecto vigoindustrial.com
-
05Casa Bailly
O complexo, situado en Cambre non lonxe da Ría do Burgo, foi construído nos anos 20 do pasado século por encargo de Julio López Bailly, e deseñado polos arquitectos Antonio Tenreiro e Peregrín Estellés. Foi concibido primeiro como hotel e utilizado finalmente como lugar de veraneo. A familia Bailly era esquerdista e tivo que fuxir, sendo incautadas as casas pola Falange, que as utilizou como cárcere para presos republicanos e como sede do Sindicato Vertical. En 1969 sufriu un incendio e pouco despois foron abandonadas, destruíndose a maior parte do complexo, que volveu sufrir un incendio en 2012. Non conta con protección patrimonial.
-
06Mosteiro de Santa María de Oia
O mosteiro comezou a construírse no século XII, pero conta con moitos elementos posteriores, románicos, góticos e barrocos. Trala desamortización de 1835 pasou a mans privadas e en 1910 os xesuítas expulsados de Portugal crearon aquí un colexio (en 1932 a Compañía de Xesús tamén foi expulsada de España). Na Guerra Civil o mosteiro converteuse nun campo de concentración franquista. Ten a consideración de BIC, pero o seu estado é de ruína, cun avanzado proceso de degradación.
-
07Barrio de Ferrol Vello
No barrio mariñeiro de Ferrol Vello naceu a actual cidade naval, xa con referencias documentais no século XI. O seu despoboamento (máis da metade das casas están deshabitadas) e os procesos especulativos levados a cabo por algúns propietarios levaron durante décadas o barrio á ruína, a pesar que dende o ano 2011 ten consideración de Ben de Interese Cultural, coa categoría de Conxunto Histórico.
-
08Pazo e Torre de Guimarei
Situada na Estrada, a Torre de Guimarei, medieval, foi parcialmente destruída nas Guerras Irmandiñas, no século XV. Nos séculos XVII-XVIII foille anexado o Pazo, que nestes momentos se atopa nun estado ruinoso e sen protección. A Torre si ten consideración de BIC, pero sometida a un proceso de degradación.
-
09Pazo de Goiáns
O Pazo de Goiáns, en Boiro, foi construído no século XVI na desembocadura do río Coroño. Pasou por moitas mans privadas ata que no ano 2010 foi adquirido polo Concello, que o ano pasado anunciou un proxecto para convertelo nun centro cultural. Ten declaración BIC, pero a lista vermella advirte de que o conxunto se atopa en perigo de derruba.
-
10Sanatorio de Cesuras
O edificio do sanatorio, modernista, foi deseñado polo arquitecto Antonio González Villar entre 1922 e 1924. As obras foron paralizadas en 1931, completándose só o primeiro módulo dos varios que estaban previstos, co obxectivo de tratar a tuberculose nunha contorna saudable. O edificio está en ruínas. En 2013 houbo un proxecto para convertelo nunha residencia de anciáns que non se levou a cabo.
-
11Pinturas murais da igrexa de San Xulián de Moraime
O mosteiro de Moraime (Muxía) foi fundado no século XI, mais só se conserva a igrexa, do século XII. No ano 1970 descubríronse unha serie de pinturas murais que ata entón permaneceran ocultas baixo a capa de cal. Con estilo gótico-flamenco, representan os sete pecados capitais e a morte. Ten consideración de Monumento Nacional dende 1972, pero as pinturas sofren problemas de humidades e desaparición da cor. O pasado ano a Xunta levou a cabo unha actuación para deter este proceso de degradación.
-
12Convento do Bon Xesús de Trandeiras
Construído en 1520, este convento de Xinzo de Limia foi destruído polas tropas napoleónicas en 1809 e trala desamortización o edificio foi abandonado. Foi vendido a particulares que empregaron as súas pedras para outras construcións. A igrexa consérvase en bo estado, pero o resto do inmoble está totalmente destruído