Dous fondos de capital risco españois botan a andar en plena escalada belicista en busca de oportunidades nun sector moi atomizado que dominan catro xigantes
Na Unión Europea parecen ter claro que o novo contexto xeopolítico internacional, marcado polo afastamento de EEUU e o desexo expansionista de Rusia, conduce cara a un cambio na política de defensa comunitaria. E para mostra, o multimillonario plan de rearmamento comunitario. Bruxelas espera mobilizar 800.000 millóns de euros: 150.000 millóns financiados con emisións de débeda para a compra conxunta de equipamento militar e outros 650.000 millóns a través dos orzamentos de cada Estado. Un gasto en defensa ao que o Goberno deu outro acelerón a semana pasada co transvase de 2.084 millóns de euros ao Ministerio de Defensa para facer fronte a desembolsos comprometidos. A maior parte, relacionados con armamento de alta tecnoloxía.
O novo mundo converteu a industria da defensa, cunha facturación superior a 150.000 millóns no Vello Continente, nunha nova pebida de ouro. E o repunte bolsista deste tipo de compañías dá boa conta diso. Un sector moi atomizado no noso país do que forman parte case catro centenares de compañías, segundo os últimos datos do Informe sobre a industria de Defensa en España. A inmensa maioría, un 99%, son pequenas e medianas empresas. Pero o mercado, con todo, está en mans dos peixes gordos. Só catro compañías aglutinan ao redor do 73% do negocio, que en 2023 tivo unha facturación consolidada de 13.900 millóns de euros. Son Airbus, Navantia, Indra e GDLS-Santa Bárbara.
Só a segunda, referente na construción naval –aínda que tamén fabrica munición ou radares–, é pública na súa totalidade: a Sociedade Estatal de Participacións Industriais (SEPI) controla o 100% do seu capital. O resto, contan cun accionariado diverso, no que participan desde Estados ata fondos de investimento ou outras firmas armamentísticas. Indra, empresa de enxeñería tecnolóxica para defensa que acaba de facerse co control da rama de satélites militares de Hispasat, ten á SEPI como accionista maioritario, cun 25,15%. Un pastel que tamén comparten as compañías de defensa Escribano e Sapa, así como o fondo británico Amber Capital, a suíza UBS, a neerlandesa ING ou as firmas de investimento estadounidense JP Morgan e Goldman Sachs.
Cando menos catro pesos pesados das Forzas Armadas teñen vixente autorización para traballar en compañías de defensa
En Airbus, o xigante aeroespacial, teñen unha participación importante o Estado francés, alemán e español, aínda que tamén figuran como accionistas minoritarios destacados o voitre BlackRock ou os fondos Capital Research and Management e TCI Fund Management. E Santa Bárbara está desde hai anos en mans americanas. Creada na década dos sesenta, a firma española de armamento foi vendida a Xeneral Dynamics durante o Goberno de José María Aznar. Unha compañía pola que agora, en plena onda belicista, interesouse Indra. "Tendo esta empresa nas nosas mans podemos multiplicar por tres ou por catro o tamaño da compañía", chegou a dicir a mediados de marzo o presidente de Indra, Ángel Escribano. Unha venda que desde GDLS rexeitan.
Fondos de investimento españois
Case seis de cada dez empresarios do sector, segundo unha enquisa incluída no último anuario editado por Infodefensa, cren que as súas compañías van ter unha evolución "moi positiva" nos próximos anos. Un futuro boiante á calor do cal floreceron dous fondos españois de capital risco especializados: Nazca Aeroespacial y Defensa I FCR e Hyperion Fund FCR. O primeiro aspira a captar nos próximos meses 400 millóns de euros para "impulsar o crecemento de compañías españolas". O segundo, que colga da xestora Singular, xa logrou captar 150 millóns de euros para investir nos ámbitos aeroespacial, de ciberseguridade, de intelixencia artificial e de defensa, excluíndo armas e equipamento letal.
Unha das caras visibles de Hyperion Fund é a do expresidente do PP Pablo Casado. Un equipo investidor do que tamén forma parte Ricardo Gómez-Acebo Botín, neto do expresidente de Banco Santander. E Joaquín Ortiz, quen foi membro do gabinete do ex-ministro de Defensa Pedro Morenés. No chamado "consello asesor internacional" están o ex secretario xeral da OTAN e ex-primeiro ministro de Dinamarca Anders Fogh Rasmussen ou a ex-ministra de Defensa de Francia Michele Aliot. Nas últimas semanas, Hyperion fíxose cun 11,7% da startup espacial Sateliot tras inxectar 10 millóns. E liderou outra rolda de financiamento ao redor da startup de sistemas de propulsión Pangea.
As portas giratorias
Tamén Morenés mira con ilusión cara ao futuro rearmamento europeo. Aos seu case setenta e sete anos, o primeiro ministro de Defensa de Mariano Rajoy figura como presidente externo de Amper, que destaca en defensa, seguridade e comunicacións –desde protección de infraestruturas críticas a guerra electrónica–. Este grupo é outro dos contratistas habituais do Ministerio de Defensa. Recentemente, fíxose cunha licitación millonaria para a subministración de redes multiespectrales 2D para a camuflaxe das Forzas Armadas. Pero o realmente gordo foron os acordos asinados con Navantia de subministracións de todo tipo para as fragatas da serie F-110.
Só o ano pasado, segundo consta no informe de retribucións enviado pola compañía á Comisión Nacional do Mercado de Valores (CNMV), Morenés percibiu 100.000 euros como retribución pola súa pertenza ao Consello de Administración da firma. Non é, con todo, a única empresa do sector que consta no seu currículo. Antes de coller unha das carteiras máis importantes do Executivo, e tras unha primeira etapa ocupando varias Secretarías de Estado –Defensa, Interior e Política Científica e Tecnolóxica– con José María Aznar, foi conselleiro da firma de bombas Instalaza e presidente de MBDA, compañía europea de mísiles.
Un sector ao que tamén miran pesos pesados das Forzas Armadas. Polo menos catro altos mandos militares, segundo consta no Portal de Transparencia do Goberno, teñen na actualidade autorización para realizar actividades privadas en compañías dedicadas á seguridade e a defensa. Escribano fichou como asesor ao tenente xeral Fernando García González-Valero, quen foi Xefe do Estado Maior Conxunto da Defensa, mentres que Fernando de la Cruz Caravaca, quen foi segundo xefe do Estado Maior do Exército do Aire, é agora responsable de relacións públicas de Airbus.
Fernando Ángel García y García de las Hijas, quen foi xefe do Mando de Apoio Loxístico do Exército de Terra, ten autorización para traballar con Indra. Compañía á que tamén asesorará Francisco González-Espresati, antigo xefe do Mando Aéreo de Combate, de cuxa incorporación como responsable de estratexia de defensa tamén presumía a comezos de ano a empresa Integración Tecnológica Empresarial (ITE), que se fixera no seu día co mantemento de carros do Exército de Terra.
O Grupo Oesía, especializado en enxeñería electrónica para os sectores da defensa e a seguridade, tamén é unha mostra desa segunda vida no sector privado dos responsables militares. Alí está como director de Soporte e Seguridade Alfredo Sanz, quen ocupou posto de responsabilidade no Cuartel Supremo da OTAN. E Fernando Acero, que foi no seu día director de ciberdefensa do Exército do Aire, é hoxe Chief Information Security Officer a nivel global da compañía. Ademais, polo menos media decena de membros do seu Comité de Estratexia veñen das Forzas Armadas.
