Un ano de reforma laboral en Galicia: o triplo de contratos infefinidos e a metade de temporais

Traballadoras nunha conserveira, nunha foto de arquivo CC-BY-SA Xunta

"Efectos positivos no mercado de traballo pero á espera de saber se realmente producen os cambios estruturais desexados". Este é o resumo que CCOO-Galicia fai da aplicación da reforma laboral no seu primeiro ano. Nun informe, o sindicato fai balance do impacto da nova normativa comparando o ano 2019 -o último sen os "efectos sen precedentes da pandemia"- co pasado 2022, debullando os datos do SEPE (Servizo Público de Emprego Estatal), IGE (Instituto Galego de Estatística), da Seguridade Social e da Enquisa de Poboación Activa (EPA). 

A contratación indefinida medrou case un 200% en 2022 con respecto a 2019 mentres a temporal se reduciu nun 42,3%

Un repaso ás cifras indica que o volume de contratación temporal en 2019 era "once veces superior á indefinida", cuns 90.500 contratos indefinidos e uns 995.800 temporais fronte á proporción de 270.500 fixos e 574.700 de duración temporal en 2022. En termos relativos, mentres a contratación indefinida medrou case un 200% (199,1%), a temporal reduciuse nun 42,3%. "Mentres unha case se triplicou, a outra case se reduce á metade", destaca CCOO no informe Un ano de reforma laboral. Balance e propostas

Así, a contratación indefinida pasou de representar o 8,3% en 2019 a alcanzar o 32% en 2022, mentres que a temporal reduciuse do 91,7% ao 68%. 

Malia os efectos positivos, desde o PP e a propia Xunta de Galicia insistiron varias veces en acusar o Goberno central de "maquillar" os datos ao non contar os fixos descontinuos como parados, malia que as estatísticas do Ministerio de Traballo e da Seguridade Social non mudaron. Os fixos descontinuos que están inactivos non figuran como parados no SEPE -aínda que si poden facelo nalgúns casos na EPA do INE- ao igual que ocorría cando gobernaba o PP e en base a unha lexislación que o establece así desde 1985. Non hai moito, os populares cualificaban a Pedro Sánchez de "trileiro" por -dicían- ocultar os datos dos fixos descontinuos

Cos datos debullados no informe de CCOO conclúese que a media de persoas afiliadas á Seguridade Social aumentou un 3,8% en 2022 con respecto a 2019 e que, alcanzando practicamente as 784.000. Dese total, o aumento da modalidade fixo descontinua foi importante pero, destaca CCOO, "segue a ser unha modalidade contractual residual". Así, supoñen un total de 27.146 persoas afiliadas, o 3,5% do total, mentres que en 2019 equivalían ao 1,7% (algo máis de 13.000). 

A modalidade de fixos descontinuos supón un 3,5% do total de afiliacións e menos do 5% da contratación indefinida malia ao seu incremento desde 2019

Ademais, en 2022 a contratación indefinida seguiu sendo maioritariamente a tempo completo (77% do total), seguida dos contratos a tempo parcial (18,1%), mentres que "os fixos descontinuos supoñen só o 4,9% do total" fronte ao 2,8% de 2019. 

Por outra banda, o informe de CCOO-Galicia destaca que afiliación temporal ao réxime xeral da Seguridade Social rexistrou unha redución do 30,1%, ao perder 68.154 persoas afiliadas entre 2019 e 2022. Neste caso, a afiliación temporal a tempo completo reduciuse un 25,6 %, mentres que a afiliación temporal a tempo parcial fíxoo nun 39,3 %.

"O peso da afiliación a tempo completo era do 67,4 % en 2019, mentres no ano 2022 pasa a significar o 71,7 % do total. Dentro da afiliación temporal gaña peso a modalidade a tempo completo en detrimento da parcial", destaca. 

Traballador dun local hostaleiro galego CC-BY Xunta

Ademais, e en canto á poboación asalariada, a que traballa a xornada completa medrou un 3,4%, o que supón unhas 25.000 persoas asalariadas máis. En cambio, a poboación asalariada a xornada parcial decreceu un 2,1%, con 2.875 persoas menos. "Tendo en conta que a poboación asalariada global creceu un 2,5 %, a conversión de tempo parcial a completo é evidente", di.

A taxa de parcialidade baixou do 16,7% ao 15,1% entre as persoas asalariadas, mentres que a de temporalidade quedou no 16,6%, sete puntos menos que en 2019

Alén diso, a taxa de parcialidade entre a poboación asalariada pasou en tres anos dun 16,7% a un 15,1% no último trimestre de 2022. Nun só ano, durante este último exercicio, a taxa de temporalidade pasou dun 22,5% a un 16,6%, que son sete puntos porcentuais menos desde 2019.

"O relevante é que a redución da contratación temporal (25,5 % e 51.100 persoas menos) produciuse simultaneamente ao aumento da contratación indefinida (8,3 % de incremento e 57.100 persoas). Daquela, este resultado é positivo pois amosa unha mellora na estabilidade laboral", advirte CCOO. 

Persoal da factoría de Showa Denko no polígono coruñés da Agrela, nunha imaxe de febreiro de 2022 durante unha visita de Feijóo CC-BY-SA David Cabezón / Xunta

No entanto, tamén alerta de que as mulleres seguen "soportando con maior intensidade a secuela da inestabilidade laboral". A taxa de temporalidade feminina pasa do 27,8 % ao 22,1 %, mentres que a masculina baixa do 25,1 % ao 16,7 %, máis de 8 puntos porcentuais de redución por case 6 a feminina. Polo tanto, "as mulleres mantéñense nunha alta temporalidade, a pesar da redución".

"As mulleres seguen soportando con maior intensidade a secuela da inestabilidade laboral e mantéñense nunha alta temporalidade (22,1%) malia a redución"

"A reforma laboral tivo efectos positivos no mercado de traballo no ano 2022, pero deberemos esperar a que transcorra máis tempo para saber se realmente produce cambios estruturais reais como desexamos", conclúe CCOO, que cre que esta nova normativa "está a demostrar ser un bo instrumento para afrontar o cambio da cultura da temporalidade que imperaba no noso mercado de traballo e que deberemos seguir traballando para que esta mellora se consolide e falar dun cambio real".

Entre as recomendacións na negociación colectiva, CCOO asegura que, aínda que é común a todos os aspectos, "especialmente no caso da contratación temporal hai que acometela desde unha perspectiva de xénero". 

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.