En 2024, o leste da Península Ibérica vén de sufrir o impacto dun dos maiores fenómenos meteorolóxicos extremos da historia recente de Europa, o máis grande deste século e dos últimos 75 anos. Non foi Biescas. Non foi o Rivilla de Badajoz. Non foi o terremoto de Ronda nin o desborde do Júcar de 1982. É moito máis. Foron 400 litros por metro cadrado nun brevísimo lapso de tempo, con ventos intensos. Un evento con mortes humanas, serias traxedias afectivas e, de seguro, importantes consecuencias económicas.
Nos últimos vinte anos, este tipo de eventos meteorolóxicos medrou nun 800%.
En 2022, o Grupo Intergobernamental de Expertos en Cambio Climático da UN publicaba un informe onde se contaba que o quecemento global xa estaba a causar impactos maiores do previsto con temperaturas máis baixas das agardadas, alterando os sistemas naturais e, consecuentemente, a vida humana. O informe, que se pode aínda consultar, incidía no feito de que unha suba de tan só 1,1 graos centígrados fora xa abondo para comezar a derreter o permafrost, secar as turbeiras e danar seriamente os bosques debido aos incendios e as pragas de insectos.
Por outra banda, no mesmo tempo, hai xa dous anos longos, o director do Centro de Ciencias do Sistema Terrestre da universidade estatal de Pensilvania, Michael Mann, explicaba como os modelos subestimaban o impacto do cambio climático nos fenómenos meteorolóxicos extremos persistentes e como eses fenómenos xa estaban a superar os limiares de tolerancia de plantas e animais e provocando un efecto cascada cada vez máis complexo de reverter.
Os ministerios como o de Transición Ecolóxica (onde os hai), as recomendacións, as directivas, propoñen 2030, 2050 como horizontes. Pero é que xa chegou. Xa está aquí. Avisáronnos con vinte anos de prazo, pero é máis doado enfadarse porque as alertas chegan con oito horas de atraso.
En 2020, un virus animal mutou a zoonótico e atacou a humanidade. Logo do drama, os plásticos dun só uso, a “milagrosa” recuperación económica e a conciencia do efémero da vida crearon un clima de hedonismo para os anos seguintes onde a conciencia da crise ambiental non tivo cabida.
En 2006, o ex vicepresidente dos EUA Al Gore, alertaba en Sundance de que quedaban tan só dez anos por diante para frear drasticamente as emisións de gases de efecto invernadoiro. Asegurou que en 2016 chegariamos a un punto sen retorno. Atinou. Alguén o lembra?
Esta semana, un fenómeno ciclónico mesoescalar asolou o Levante e boa parte de Castela. Todas estamos pegadas ás radios e aos medios, pendentes. Fálase de traxedia humana. Das vidas segadas ou tronzadas pola creba económica. Dos cultivos perdidos, de cartos. Hai enfado porque a tecnoloxía non nos salva, as antenas caeron, os móbiles quedaron sen batería. O aviso chegou tarde aos dispositivos. Coa responsabilidade depositada na tecnoloxía e o enfado rubindo cara ás administracións, ninguén se fai cargo da súa incidencia no acontecido. As persoas vense como vítimas sen se decatar de que, en grande medida, o son de si mesmas, tanto no individual como no colectivo.
Nos últimos vinte anos, falouse moito de cambio climático. Pero moi pouco se falou (e menos se fixo) orientado a como paliar os seus efectos, diminuír a intensidade desde feito xa irrevogable ou adaptarnos ao que vén.
Os ministerios como o de Transición Ecolóxica (onde os hai), as recomendacións, as directivas, propoñen 2030, 2050 como horizontes. Pero é que xa chegou. Xa está aquí. Avisáronnos con vinte anos de prazo, pero é máis doado enfadarse porque as alertas chegan con oito horas de atraso.
Hai uns días, no faladoiro radiofónico no que colaboro un compañeiro, xornalista, aseverou (como adoita) que eu esaxeraba. Opina que son unha ecoloxista radical e que a xente coma min pretendemos que vivamos “como hai cen anos”. Informoume de que el se nega, porque non quere renunciar ás “comodidades” das que dispón.
Se cadra, hai xa moito que cruzamos o Rubicón do cambio climático mentres ollábamos para os cartos e outras frivolidades. Se cadra, o único que nos vai quedando e facernos á idea de que isto é o que vén.
Este compañeiro vive, coido, na Coruña. Pregúntome hoxe que diría de ser valenciano. Se cadra, hoxe moitas persoas degoiran unha cheminea, unha radio, unha manta de la e a compaña dos seus seres queridos.
Se cadra, hai xa moito que cruzamos o Rubicón do cambio climático mentres ollábamos para os cartos e outras frivolidades.
Se cadra, o único que nos vai quedando e facernos á idea de que isto é o que vén.
E, se tal, se non é moita molestia, se cadra, con permiso dos amantes de Galifornia, das cañas nas terrazas, os automóbiles deportivos e a roupa de usar e tirar, cómpre írmonos adaptando ao que vén.
Perdón: ao que chegou.
