15 anos da creación do fondo para patrocinar a Cidade da Cultura: dos 23 millóns orixinais xa só quedan 4

Marcas de empresas participantes no Fondo Gaiás de patrocinios da Cidade da Cultura e actividade cultural patrocinada este ano polo que queda daqueles cartos CC-BY-SA Praza Pública

A programación cultural do Gaiás vén desenvolvéndose fundamentalmente cos cartos que en decembro de 2008 achegaron a Xunta e unha quincena de empresas, varias desaparecidas, que xa só dan para catro anos máis

O 29 de decembro de 2008, hai agora 15 anos, a Xunta e unha quincena de empresas privadas creaban a Fundación Gaiás cun capital de 23 millóns de euros, a metade públicos e a metade privados. O seu obxectivo era atraer patrocinios empresariais ás actividades culturais dun complexo cuxa construción recibiu máis de 350 millóns de euros públicos. Eran os millóns para o contido tras os millóns para o continente, e sen ter en conta os millóns do mantemento.

Tres lustros despois aquela Fundación Gaiás xa non existe e tamén desapareceron varios dos membros privados que achegaron cartos, pero o fondo económico creado daquela segue a supoñer unha achega fundamental para dotar de contido o programa cultural da Cidade da Cultura. Porén, ese fondo segue a baleirarse sen que nunca ingresase novos cartos e xa só quedan nel algo máis de 4 millóns de euros, polo que ao ritmo de gasto dos últimos exercicios rematarase en catro anos.

Estimación de gasto do Fondo Gaiás na actividade cultural deste ano incluída nos orzamentos da Cidade da Cultura © Fundación Cidade da Cultura

A Fundación Gaiás, da que formaron parte empresas hoxe desaparecidas como Barreras, Banco Gallego ou as caixas de aforros, foi disolta en 2015 e o que restaba do seu capital, o denominado Fondo Gaiás, foi transferido á Fundación Cidade da Cultura, a fundación pública integramente da Xunta que xestiona o complexo. Reduciuse así a opacidade coa que os primeiros gobernos de Feijóo xestionaron aqueles cartos destinados a patrocinar a actividade cultural do complexo. Porque aínda que o fondo foi creado polo anterior goberno de PSdeG e BNG, non sería ata a apertura dos dous primeiros edificios do complexo, en 2011, que se comezaron a empregar os seus cartos de xeito significativo.

A Fundación Cidade da Cultura di que o diñeiro que resta "permite asumir as necesidades de financiamento da programación cultural ata 2027" e que despois será o seguinte plan estratéxico o que "configurará o modelo de xestión que garantirá os recursos precisos"

A finais daquel primeiro ano en funcionamento da Cidade da Cultura xa se gastaran 3 dos 23 millóns de euros do fondo de patrocinios. Pero en anos seguintes nin o Parlamento de Galicia lograba saber cal era o ritmo de saída de cartos porque a Xunta argumentaba que, malia a súa propia participación nela coa metade do capital, a Fundación Gaiás era "privada".

Coa desaparición en 2015 da Fundación Gaiás e o traspaso dos seus cartos á pública Fundación Cidade da Cultura, o fondo de patrocinios, daquela xa reducido a algo máis de 14 millóns, comezou a transparentarse nas contas anuais. O gasto foi reducíndose a un ritmo dun millón de euros ao ano, de xeito que a finais deste 2023 quedan 4,2 millóns, o que xa só permitiría chegar a finais de 2027.

Logotipos dos padroeiros da Fundación Gaiás, algúns xa desaparecidos © Xunta

Preguntada polo que resta dese fondo e o seu futuro, a Fundación Cidade da Cultura di que o diñeiro aínda existente "permite asumir as necesidades de financiamento do programa cultural da Cidade da Cultura ata o 2027, ano no que remata o II Plan Estratéxico do Gaiás", documento para o período 2021-2027 que foi presentado tres anos despois de rematar a vixencia do anterior, 2012-2018. Ese mesmo horizonte do 2027 no que rematarán os cartos e o plan estratéxico "coincide tamén coa finalización da próxima lexislatura", lembra a fundación dependente do Goberno galego. 

"Ao longo deste próximo período de catro anos, a Cidade da Cultura traballará na definición do que será o seu terceiro plan estratéxico", un documento que "fixará os obxectivos e liñas de acción máis alá do 2027 e configurará o modelo de xestión que garantirá os recursos precisos para que a Cidade da Cultura desenvolva a súa actividade".

Reunión da Xunta con empresas patrocinadoras da Cidade da Cultura en 2015, cando a Fundación Gaiás foi integrada na Fundación Cidade da Cultura CC-BY-SA Xunta de Galicia

Á espera de que o próximo Goberno galego decida que facer co que resta do fondo de patrocinios e como seguir financiando a programación cultural da Cidade da Cultura, esta vén manténdose fundamentalmente grazas a aqueles cartos achegados hai agora 15 anos e que están a esgotarse. Manter o complexo en funcionamento custa moito máis, e nel hai exposicións ou actos culturais que teñen os seus patrocinios particulares, pero as propias contas da Fundación Cidade da Cultura permiten comprobar o grao de relevancia dos cartos achegados por aquel Fondo Gaiás que está a desaparecer.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.