A curva de Fontaboa, entre Xordos e Nigueiroá, no Concello de Bande, foi un dos múltiplos escenarios do terror tras o golpe de Estado de 1936. Alí foron asasinados polos falanxistas Juan Manuel Álvarez, coñecido como Noches, e mais Jenaro Alonso Santos o 29 e 30 de xullo daquel ano, apenas dúas semanas despois do inicio da sublevación contra a II República.
O Comité pola Memoria Histórica do Val do Limia inaugurou un monólito cos nomes de 25 persoas asasinadas na comarca, "representativas da barbarie cometida" polos golpistas
Nese punto xuntáronse este sábado, 14 de setembro, familiares das vítimas e outros membros do Comité pola Memoria Histórica do Val do Limia para inaugurar, nun acto de homenaxe, o monólito que lembra os nomes e datas dos asasinatos de ata vinte e cinco persoas. As execucións "que temos documentalmente constatadas", explican, o cal non significa que fosen as únicas.
O monumento, de case 3 metros de altura, é "froito dun longo proceso, aínda inconcluso, de investigación sobre as consecuencias da brutal represión contra o pobo traballador desta comarca" naqueles anos. A lista, "aínda incompleta", é xa "representativa da barbarie cometida contra os sectores máis comprometidos e avanzados", din dende o Comité.
Coa vontade de "contribuír a rescatar do deliberado esquecemento uns episodios que truncaron violentamente o noso pasado máis recente, que seguen condicionando o presente e hipotecando o futuro", a homenaxe deste sábado xuntou memoria, homenaxe e verbas de esperanza. Versos de Anxo Angueira, Carmen Blanco, Rochi Vnóvoa, Elvira Ribeiro ou Claudio Rodríguez Fer e músicas d'As da Chispa, Carmen Penim, Xosé Constenla ou Mini puxeron "voz, instrumentos e talento". Todos para amosar "solidariedade coas vítimas do fascismo".
Alén do acto deste sábado, o Comité subliña que a súa intención non é outra que recuperar a "biografía" non só destas vinte e cinco persoas, senón de "centenares de veciñas e veciños do Val do Limia", recuperando "o seu legado mediante un exercicio de memoria colectiva". Só así, explican, será posible "resignificar feitos históricos, entendendo a verdade como unha forma de reparación das vítimas da represión fascista", neste caso en concellos como Entrimo, Lobeira, Lobios, Muíños ou o propio Bande, onde quedou instalado o monólito.
As vinte e cinco persoas homenaxeadas no monumento ás vítimas
- Juan Manuel Álvarez Álvarez "Noches"
- Jenaro Alonso Santos
- Benito Valencia Bouza
- Manuel Paz Pérez
- Félix Salgado del Moral
- Juan Salgado Rodríguez
- Alfonso Dámaso Rodrigo Méndez
- Marcelino Guisande López
- José Álvarez Fernández
- Gumersindo Araújo Sousa “Requicho”
- Erundina Álvarez Pérez
- Lisardo Rodríguez León
- Joaquín Díaz Rodríguez
- Benigno Rodríguez Antúnez
- Arturo Sousa González “Arturo Franco”
- Lino Tejada Rodríguez
- Antonio Álvarez Fernández
- Avelino Pérez Rodríguez
- Francisco Domínguez
- José Fernández Alonso “Gres” ou “Pepe do Quarto”
- Gumersindo Delgado Gallego
- Abilio Álvarez Bernardo
- José Fernández González ”Rizo”
- Esteban Martínez Gómez
- Manuel Costa “Cantarejo”.
