Piden iniciar os trámites para que San Simón e Meirás sexan lugares de memoria democrática

A illa de San Simón © Fundación Illa de San Simón

Búscase "corrixir a eiva" que supón a carencia de espazos galegos no listado de lugares que inclúe o texto e, nomeadamente, a non inclusión de San Simón e o Pazo de Meirás malia “a súa relevancia histórica e simbólica”

A Iniciativa Galega pola Memoria, plataforma que coordina á meirande parte das asociacións memorialistas do país, vén de presentar senllas solicitudes para que a illa de San Simón e o Pazo de Meirás sexan declarados “lugares de memoria democrática” ao amparo do establecido nos artigos 49 e 50 da Lei de Memoria Drmocrática de 2022.

Estas solicitudes, presentadas ante a Dirección General de Atención a las Víctimas y Promoción de la Memoria democrática, contan coa aval de máis dunha vintena de asociacións de memoria, culturais e veciñais galegas. Búscase "corrixir a eiva" que supón a carencia de espazos galegos no listado de lugares que inclúe o texto e, nomeadamente, a non inclusión de San Simón e o Pazo de Meirás malia “a súa relevancia histórica e simbólica”.

Acto de presentación da Iniciativa Galega Pola Memoria, este mércores © IGM

A Iniciativa Galega pola Memoria destaca que a aprobación das solicitudes permitiría "afondar na divulgación", Ademais, garantiría a súa protección, evitando a súa utilización para fins contrarios á memoria histórica democrática

A Iniciativa Galega pola Memoria destaca que a aprobación das solicitudes permitiría "afondar na divulgación" tanto do ocorrido no tempo en que a illa redondelá foi cárcere (outono 1936-marzo 1943) como nos anos en que o pazo sadense foi residencia oficial da xefatura de Estado (1938 a 1975). Ademais, garantiría a súa protección, evitando a súa utilización para fins contrarios á memoria histórica democrática. 

Nese senso, as entidades denuncian que na actualidade, ou teñen o acceso totalmente restrinxido ou, no caso de San Simón, "son utilizados para beneficio de empresas privadas que realizan na illa actividades contrarias ao seu carácter público e a súa condición de ben de interese cultural", como festivais de música, festas do Samaín, probas de orientación..., actividades que denuncian como "mercadeo" e prácticas "lesivas coa memoria dos presos políticos e as súas familias".

Tanto no caso do Pazo de Meirás como da illa de San Simón, a documentación destaca que non son só lugares relacionados coa memoria da represión senón tamén "da loita contra o esquecemento e contra a impunidade dos crimes franquistas levada a cabo polo pobo galego"

Tanto no caso do Pazo de Meirás como da illa de San Simón, a documentación destaca que non son só lugares relacionados coa memoria da represión senón tamén "da loita contra o esquecemento e contra a impunidade dos crimes franquistas levada a cabo polo pobo galego". No relativo a Meirás, o escrito destaca que se practicaron abusos tanto na súa adquisición como durante o seu funcionamento como residencia de verán do ditador. 

A represión é tamén evidente no caso de San Simón. Durante o tempo en que funcionou como campo de concentración (outono de 1936- primavera de 1943) estiveron retidos na illa centos de republicanos e o amoreamento foi tal, que a ditadura chegou a fondear fronte as súas costas o buque Upo Mendi, que serviu de improvisada prisión para os soldados da Fronte Norte que xa non cabían na illa e tamén para aqueles presos do Lazareto que tiveran un comportamento máis díscolo, nunha sorte de castigo.

Pazo de Meirás © Turgalicia

Nas solicitudes, a IGM incluíu o respaldo expreso de máis dunha vintena de asociacións memorialistas culturais e veciñais do país, entre elas a CRMH da Coruña, as Asembleas Republicanas de Vigo e Ourense, a Fundación Alexandre Bóveda, a Fundación Tilve, O Facho, o Galo ou Agra do Orzán.

O domingo 21 o movemento memorialista galego celebrará en San Simón o acto anual de homenaxe ás vítimas da ditadura, reclamando que a illa sexa declarada lugar de memoria

Acto anual de homenaxe ás vítimas da ditadura

O vindeiro domingo, 21 de xullo, ás 12.00 horas, o movemento memorialista galego celebrará en San Simón o acto anual de homenaxe ás vítimas da ditadura e a temática deste ano incidirá na necesidade de que a illa sexa declarada lugar de memoria e conte así coa protección adecuada para acabar co que consideran “unha xestión máis propia dun parque de atraccións que dun lugar de reclusión franquista”.

Acto da IGM na Illa de San Simón en 2016 © Iniciativa Galega da Memoria

A entidade reclama que San Simón "sexa debidamente sinalizada e musealizada como illa da memoria para que non sexa posíbel poñer un pe nela sen coñecer o seu pasado, como ocorre agora"

O acto deste ano contará coa participación da historiadora Iria Morgade, que está realizando unha tese sobre a recuperación da memoria por parte do pobo galego; o poeta Claudio Rodríguez Fer; así como familiares de republicanos catalás e andaluces que estiveron recluídos na illa. 

Haberá tamén actuacións musicais e a ofrenda floral no monumento en honra dos presos, un dos poucos sinais de lembranza que fican no antigo Lazareto. A entidade reclama que San Simón "sexa debidamente sinalizada e musealizada como illa da memoria para que non sexa posíbel poñer un pe nela sen coñecer o seu pasado, como ocorre agora". 

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.