Na década de 1980 coa autonomía política galega naceu tamén un universo simbólico. Coa creación das primeiras institucións de autogoberno democrático botou a andar unha institucionalidade inicialmente marcada pola precariedade, sen infraestrutura ningunha de seu -Xunta e Parlamento comezaron a funcionar en instalacións emprestadas polo Concello de Santiago ou o Arcebispado- e, moito menos, sen simboloxía contemporánea propia e recoñecible pola cidadanía.
Nos anos 80 canda a autonomía naceu unha simboloxía composta por identidades corporativas ligadas ao autogoberno. Algunhas marcas viraron moi populares, caso da CRTVG, que semella encarar a súa recta final
Contra mediados da penúltima década do pasado século, cando a Xunta comezou a despregar as competencias do Estatuto e a gañar orzamento, cargos destacados daqueles gobernos politicamente precarios fixeron especial fincapé na necesidade de asentar e popularizar unha identidade corporativa propia. Así se asentaría, por exemplo, o primeiro logotipo da propia Xunta (1985), que sería utilizado ata 2003, mentres nacían pezas claves do autogoberno e coma os medios públicos de comunicación e, canda eles, marcas que acabaron por contribuír a facer país, a construír identidade. Entre elas, unha que semella encarar a súa recta final: a CRTVG.
En xullo 1984 o Parlamento deu o seu visto é prace á lei de creación da Compañía de Radio-Televisión de Galicia. Baixo este paraugas operarían dúas empresas: Radiotelevisión de Galicia, S.A. e Televisión de Galicia, S.A.. Botaba así a andar unha marca, a CRTVG, que acadou altísimas cotas de coñecemento cidadán. Con diferentes identidades gráficas ao longo dos anos, a marca CRTVG sobreviviu en 2011 ao primeiro gran cambio legal dos medios públicos, que viraron nunha única empresa, convertendo a vella compañía en Corporación Radio e Televisión de Galicia (CRTVG).
A doutora en Publicidade Mónica Valderrama subliña que a audiencia adoita ser "conservadora" ante as mudanzas nas marcas, máis aínda se implican "sentimento de pertenza" como a CRTVG. Observa, non obstante, este cambo como unha positiva "adaptación aos tempos"
Pero a CRTVG, como marca, non superará o seguinte cambio legal. O Goberno galego vén de enviar ao Parlamento o seu proxecto de nova lei de medios públicos. O texto, con aspectos controvertidos como rebaixar o réxime de maiorías para escoller a dirección xeral ou abrir a porta á produción de contidos en linguas que non sexan o galego coa xustificación de divulgalos fóra, tamén cambia o nome da corporación. Cando a nova norma entre en vigor nacerá a Corporación de Servizos Audiovisuais de Galicia (CSAG).
Mónica Valderrama, profesora do Departamento de Comunicación Audiovisual e Publicidade da Facultade de Comunicación de Pontevedra, licenciada en xornalismo pola USC e doutora en Publicidade e Relacións Públicas pola UVigo, encadra esta mudanza nunha "adaptación aos tempos" no que os medios públicos de comunicación, coma os demais, están a "facer unha aposta moi grande pola dixitalización" nun contexto no que o público consume moitos máis contidos audiovisuais en diferido e á carta que na grella tradicional. "Agora é unha multiplataforma", xa non só "unha tele ou unha radio"
Isto non é contraditorio, coida, con que "a audiencia, en xeral, é bastante conservadora" e "non recibe de bo grao os cambios". "Somos moi conservadores á hora de recibir un cambio nunha marca", máis aínda se como a CRTVG implica un "sentimento de pertenza" e un "mundo simbólico". Por iso "unha mudanza así" sempre implica "unha aposta moi forte" que, advirte, cómpre agardar para ver como se materializa, entre outros aspectos, graficamente.
Alén da marca, a profesora subliña a necesidade de "vixiar" que a CSAG "non deixe de ser A Galega", "completamente pública e completamente coidadosa co identitario", a comezar polo idioma
Neste sentido, en canto á unha mudanza profunda na identidade corporativa dos medios públicos, Valderrama traza certos paralelismos entre o que pode suceder co nacemento da nova CSAG e o "radical" cambio de imaxe aplicado pola CRTVG en 2006, o cal estudou en profundidade no marco da súa tese de doutoramento. Daquela a corporación, lembra, apostara por potenciar a denominación popular "A Galega" e, ao tempo, por "afastarse do paralelismo que se facía entre o logotipo do Partido Popular e o da canle televisiva".
"Eu rompo unha lanza a prol do cambio de nome pola adaptación á nova realidade, o cal non significa que deixe de ser A Galega" e así debe ser porque, resalta, existe "un sentimento de pertenza ou identificación clara da canle cunha identidade". Neste sentido, a profesora Valderrama coida que alén da identidade corporativa "hai que vixiar que supón este cambio" e se "esta corporación segue sendo completamente galega, completamente pública e completamente coidadosa co identitario", a comezar por producir todos os seus contidos en galego.
Á espera de coñecer como se concreta o cambio de identidade e as súas repercusións, Valderrama especifica en conversa con Praza.gal que ten estudada a existencia de iconas "en torno á marca Galicia" que "transcenden o paso do tempo" e seguen presentes na memoria colectiva aínda que xa non se sigan empregando. Neste sentido, resalta, "dende un punto de vista publicitario e comunicativo é normal e non contraproducente que exista unha evolución que se adapte ás novas tendencias creativas".
Por razóns diversas, o Goberno galego deixou de usar marcas que viraran populares como COTOP. Máis recentemente, diluíu a identidade corporativa do Sergas na xeral da Xunta
Algunhas desas marcas seguiron empregándose mediante adaptacións ou redeseños, coma o Xabarín, o Xacobeo ou Galicia Calidade. Outras desapareceron malia gozaren, como a CRTVG, dunha notable popularidade. Foi o caso, por exemplo, da popularización como sigla dun nome a priori cinguido ao eido administrativo como foi o da antiga Consellería de Ordenación do Territorio e Obras Públicas (despois, con outras denominacións como Política Territorial e Obras Públicas), plasmada durante os gobernos de Manuel Fraga en múltiples infraestruturas como COTOP.
A última gran renuncia do Goberno galego a unha marca con gran popularidade foi a decisión de suprimir o logotipo do Servizo Galego de Saúde no marco da ampla e coidada renovación da imaxe corporativa da Xunta culminada en 2021. Coa vontade política de facer ver ás claras que o prestador dos servizos sanitarios é o Goberno galego, o Executivo deixou o Sergas sen identidade corporativa propia por primeira vez dende a súa creación e diluíuna na do resto da Administración. A mudanza máis clara foi a supresión da cruz que internacionalmente é identificada cos servizos sanitarios e que no caso do Sergas era combinada cunha referencia á bandeira de Galicia.
