A vía de alta capacidade que une Santiago con Ourense ten dous treitos. Ata Dozón é unha autoestrada construída polo Estado, froito da teimosía da teimosía da Xunta nos tempos do lalinense Xosé Cuíña como conselleiro de Política Territorial, na que tamén acabou poñendo cartos o Goberno galego. Da Xunta acabou dependendo o tramo ata a capital ourensá.
A parte galega da vía ten un sistema de peaxe na sombra -asumido pola Administración e non polas persoas usuarias- polo que a Xunta ten comprometidos máis de 300 millóns de euros ata 2057. A parte estatal funciona cun sistema de peaxe ordinaria que ata agora era a única do Estado sen ningún réxime de descontos para, por exemplo, viaxes recorrentes.
A aplicación de descontos na AP-53 pola vía da subvención estatal foi un dos puntos incluídos no acordo polo que o BNG comprometeu o seu "si" á investidura de Pedro Sánchez en 2023 e ambas formacións ratificaron este pasado martes que estará activo a comezos de 2025. Os socialistas mesmo propiciaron que fosen os soberanistas galegos quen o anunciasen para, horas despois, confirmalo o ministro de Transportes, Óscar Puente.
O tramo de peaxe tradicional da AP-53, entre Santiago e Dozón, viña sendo o único do Estado sen bonificacións. O ano vindeiro aplicaranse rebaixas de ata o 75% para tráficos recorrentes, avanzou o Bloque e confirmou o ministro de Transportes
Carme da Silva, senadora do BNG, resume en que o pacto implicará descontos de ata o 75% nas tarifas da AP-53 "no primeiro trimestre de 2025, haxa ou non novos Orzamentos do Estado". "Isto vai supor -resume- que unha persoa usuaria da AP-53 que faga o traxecto Lalín-Santiago pase de pagar 13,4 euros a 3,35". A tarifa vixente durante este 2024 veu sendo de 6,70 euros por traxecto dende Compostela ao Alto de Santo Domingo (Dozón) para vehículos lixeiros e de 11,35 ou 13,50 para vehículos pesados.
Horas despois, en resposta a unha pregunta do PP no Senado, o ministro Puente ratificaba o avanzado por Da Silva. "O Goberno ten un compromiso co BNG e vaino cumprir", sinala Puente e "por iso imos tomar medidas que non afectan só á AP-9", onde as subvencións ás peaxes suman "302 millóns de euros dende 2018", sintetiza.
"Dende logo", avanza Puente, no proxecto de Orzamentos Xerais do Estado para 2025 incluiranse 7,6 millóns para descontos na AP-53. "Pero se isto non fose posible, imos contemplar 27,6 millóns adicionais, incrementando o xa comprometido ata os 83,2 millóns" e así "empezar coas bonificacións a primeiros do próximo ano".
A ampliación das subvencións ás peaxes da AP-9 reciben o visto e prace do Consello de Ministros do día 23 para entrar en vigor o 1 de xaneiro
Ese total de millóns para subvencionar peaxes inclúen a aplicación dos descontos adicionais na AP-9 tamén pactados entre socialistas e nacionalistas e que, segundo avanzou Da Silva e confirmou Puente, recibirán o visto e prace do Consello de Ministros o vindeiro 23 de decembro. Desta maneira, os descontos adicionais "de até o 75%" estarán en vigor o 1 de xaneiro.
Defende Da Silva que "co traballo político do BNG na defensa dos intereses dos galegos e galegas imos conseguindo avances" mentres "o PP foi responsábel doloso de que a Galiza teña as autoestradas coas peaxes máis caras do Estado, mesmo as de maior duración concesional e de dubidosa legalidade". Neste sentido, tamén Puente contrapón a esixencia de descontos na AP-53 formulada polos populares co feito de que fose o Goberno Aznar o que decidiu que a autoestrada ata Dozón se abrise cun modelo de peaxe e non como autovía.
