40 anos sen ditador

Corenta anos despois da morte de Franco, galegos e galegas que exercían o compromiso coa loita antifranquista lembran en Praza como viviron aquel 20 de novembro e os tempos posteriores nun tempo en que a ditadura deixara deostado o exercicio da política.

• Pilar García Negro: "O 20-N non cambiou moito a situación, que era máis complicada para o nacionalismo"
• Francisco Cerviño: "O franquismo deixou na xente o medo a facer política"
• María Xosé Queizán: "A esquerda pensaba que, coa liberación proletaria, ía vir soa a da muller"
• Suso Díaz: "A democracia chegou grazas á mobilización dos traballadores"

Falamos con Suso Díaz, hoxe xubilado, e durante moitos anos traballador metalúrxico e sindicalista, secretario xeral de CC.OO. en Galicia entre 1989 e 2000

María Xosé Queizán lembra a represión franquista en 'Amor de tango'. A resistencia en 'Cólera'. Ou o cárcere en 'Sentinela, alerta!'. Coma ela, moitas mulleres participaron da loita antifranquista. Aínda que os seus nomes non sexan os máis recordados. Se cadra porque non quixeron, tampouco, construír relatos heroicos. Aínda que, daquela, reivindicar os dereitos das mulleres podía enfrontarte non só coa ditadura. Tamén coa esquerda.

Pilar García Negro lembra como "a maioría de mecanismos represivos" do franquismo continuaron "vivísimos" nos meses posteriores á morte de Franco e relata a "experiencia decisiva" que naquel tempo supuxo para ela a reacción dos alumnos ao dar aulas en galego no Seminario

ENTREVISTA O exdeputado do PSdeG e antigo militante de Esquerda Galega lembra a ledicia coa que recibiu a nova da morte do ditador e tamén as "precaucións" que seguiu adoptando a militancia antifranquista, unha "minoría" na sociedade. Tras o falecemento de Franco "o terror a unha nova guerra foi determinante para chegar a acordos", analiza.

A antiga praza dedicada ao xeneral fascista é desde este xoves a das Atochas, logo dun acto ao que asistiron centos de veciños, todo o goberno local e todos os grupos do Concello, agás o PP, que non considera "prioritaria" a retirada da simboloxía franquista

• O PP négase a achegar fondos para as exhumacións porque "non hai máis fosas por descubrir"

A empresa que organiza as visitas recúa e asegura que si abre os catro días que obriga a norma pero xa non permite reservar praza, malia que di ter vacantes aínda en xullo e para setembro. A CRMH insiste en que o inmoble pase a ser do pobo: "Nin catro, nin seis nin oito, que paguen un hotel".

Os familiares do ditador volven incumprir a normativa que os obriga á apertura do inmoble cando menos catro días ao mes. O alcalde de Sada culpa a Xunta, á que acusa de facer "oídos xordos" ante as súas deuncias e de "eludir a súa responsabilidade". 

O grupo popular rexeita a decisión e o alcalde López Orozco gaba a figura de Manuel Fraga, tras aclarar a marcha atrás na decisión de darlle o nome dunha rúa ao ex presidente da Xunta.