O censo estatal de vítimas do franquismo inicia os seus traballos cunha xuntanza en Compostela

Xuntanza entre o equipo da USC e a representación ministerial para o lanzamento do convenio para a elaboración do censo estatal de vítimas © USC

A Directora Xeral de Memoria Democrática, Zoraida Hijosa, e outros representantes ministeriais reuníronse en Santiago co equipo do Grupo HISTAGRA-CISPAC coordinado polos profesores Lourenzo Fernández Prieto e Antonio Míguez Macho

O pasado mes de marzo confirmouse o encargo do Goberno central ao grupo de investigación da USC Histagra para a elaboración do Censo Estatal de Vítimas do golpe de Estado de 1936 e a ditadura franquista. Era un recoñecemento á experiencia do equipo investigador no traballo realizado dende 2006 no proxecto interuniversitario Nomes e Voces, que tivo que pechar por falta de financiamento da Xunta.

Este venres a Directora Xeral de Memoria Democrática, Zoraida Hijosa, o Director de División de Exhumaciones Jaime del Rey Gómez-Morata e o Xefe de Área da Dirección Xeral, José Luis Muñoz Romano desprazáronse a Santiago para participar na reunión de lanzamento do convenio para a elaboración do censo. Os representantes ministeriais mantiveron un encontro co equipo do Grupo HISTAGRA-CISPAC coordinado polos profesores Lourenzo Fernández Prieto e Antonio Míguez Macho.

Representantes do Goberno de España, do Concello de Narón e do grupo Histagra, no cemiterio naronés do Val o pasado novembro, durante os traballos de procura de vítimas do franquismo © Delegación do Goberno de España en Galicia

Este encargo “supón o recoñecemento a un esforzado traballo de décadas para arroxar luz sobre o período máis negro da nosa Historia recente coa fin de reconstruír a nosa memoria democrática”, destacan Lourenzo Fernández Prieto e Antonio Míguez Macho

Na xuntanza formalizáronse os equipos de seguimento e de traballo que desenvolverán a investigación en todo o territorio español á vez que se definiu a composición dos comités asesores, integrados por especialistas de distintas universidades españolas e iberoamericanas. Ademais, deuse inicio á posta en marcha da base de datos específica que recollerá os resultados do proxecto.

Para os profesores da USC Lourenzo Fernández Prieto, catedrático de Historia Contemporánea, e Antonio Míguez Macho, decano da Facultade de Xeografía e Historia, este encargo “supón o recoñecemento a un esforzado traballo de décadas para arroxar luz sobre o período máis negro da nosa Historia recente coa fin de reconstruír a nosa memoria democrática”.

O convenio ten como obxectivo a elaboración do primeiro Censo Estatal de Vítimas do golpe de Estado de 1936, da Guerra Civil e da Ditadura para o período 1936-1939, así como unha proposta metodolóxica para a súa posible ampliación ao período 1940-1942

Cun horizonte temporal de tres anos e un financiamento de cerca de medio millón de euros, o convenio ten como obxectivo principal a elaboración do primeiro Censo Estatal de Vítimas do golpe de Estado de 1936, da Guerra Civil e da Ditadura para o período 1936-1939, así como unha proposta metodolóxica para a súa posible ampliación ao período 1940-1942, ambos os dous espazos de tempo con maior número de vítimas mortais. 

En ambos casos, o censo centrarse en vítimas mortais que non foran combatentes, e abranguerá todo o territorio do Estado español da época, incluíndo o Protectorado de Marrocos, o Sáhara e Guinea.

Monolito de lembranza ás vítimas do franquismo instalado na Illa de San Simón polo Goberno galego de PSdeG e BNG en 2006, CC-BY-NC-SA Praza.gal

Ademais da elaboración do censo, este proxecto contribuirá á apertura de novas liñas de investigación apoiadas documentalmente

Os datos obtidos gravaranse na ferramenta Dédalo, que constituirá a base de datos oficial do Censo de Vítimas da Guerra de España e a ditadura. Ademais da elaboración do censo, este proxecto contribuirá á apertura de novas liñas de investigación apoiadas documentalmente, o que fomenta un maior coñecemento da verdade respecto do acontecido durante a Guerra de España e a posterior ditadura.

Ao remate da reunión, a comitiva trasladouse a Vilagarcía de Arousa para visitar o monumento do cemiterio de Rubiáns, inaugurado en decembro de 2024 con motivo da exhumación da fosa común realizada ao abeiro do Plan de Memoria Democrática de Galicia 2021-2024, e foron recibidos polo alcalde da vila, Alberto Varela.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.