As tres grandes familias políticas da UE acordan o reparto de altos cargos sen os ultras

Ursula Von der Leyen e António Costa, nunha imaxe de arquivo durante unha visita do socialista portugués á sede da Comisión Europea © Comisión Europea

Von der Leyen renovará á fronte da Comisión Europea outros cinco anos tras un acordo de Olaf Scholz, Pedro Sánchez, Donald Tusk, Kyriakos Mitsotakis, Emmanuel Macron e Mark Rutte

O Parlamento Europeo é, tras as eleccións do pasado 9 de xuño, un pouco máis conservador, pero ese xiro á dereita non se verá na renovación dos altos cargos do bloque comunitario, que debe facerse tendo en conta un complexo equilibrio político, xeográfico e de xénero. Os seis negociadores, dous por cada unha das tres grandes familias políticas europeas excluíndo as extremas dereitas, pecharon este martes un acordo que debe ser referendado polos outros 21 líderes no cumio deste xoves e venres e que, en parte, debe ser ratificado polo Parlamento Europeo. 

Se non hai unanimidade no cumio desta semana procederíase a unha votación que deberá reunir polo menos a 15 países e que estes somen polo menos o 65% da poboación da Unión Europea. Hai cinco anos uns poucos líderes decidiron en petit comité, aproveitando un G7, colocar o holandés Frans Timmermans na presidencia da Comisión Europea. Os demais rebeláronse e Timmermans caeu. A altas horas da madrugada Macron tirou da manga o nome da alemá Von der Leyen, daquela ministra de Defensa de Angela Merkel.

Von der Leyen nunha imaxe de arquivo con Pedro Sánchez © Pool Moncloa/Fernando Calvo

Os socialdemócratas Olaf Scholz e Pedro Sánchez, os conservadores Donald Tusk e Kyriakos Mitsotakis e os liberais Emmanuel Macron e Mark Rutte acordaron que a conservadora alemá Ursula Von der Leyen seguirá á fronte da Comisión Europea para un segundo mandato de cinco anos. Sempre foi a favorita porque non había nomes alternativos de peso máis aló da aposta de Macron polo italiano Mario Draghi e a pesar de que nos últimos meses cometeu erros de calado. Von der Leyen segue case para facer bo o refrán de mellor malo coñecido que bo por coñecer. O seu nomeamento queda a expensas dunha votación no Parlamento Europeo, probablemente o 16 ou 17 de xullo, que ten moi complicada porque terá que conseguir votos ou da extrema dereita menos radical ou dos ecoloxistas, dúas familias fóra deste pacto.

O socialista António Costa asumirá a presidencia do Consello, a liberal Kaja Kallas a xefatura da diplomacia e a conservadora Roberta Metsola a presidencia do Parlamento

Se a Comisión Europea, brazo executivo do bloque, non se renova, si o fai o segundo alto cargo da Unión Europea, a presidencia do Consello Europeo, o órgano que reúne os xefes de Estado ou de Goberno e que ten un papel de coordinador entre eles. O liberal belga Charles Michel deixa o cargo tras cinco anos ao socialdemócrata portugués António Costa. É un xiro á esquerda forzado porque os socialdemócratas levan tres lustros pedindo ese posto, que non conseguiran ata o de agora a pesar de ser desde hai dúas décadas a segunda familia política do Parlamento Europeo.

António Costa e Pedro Sánchez na cimeira ibérica de 2023 © La Moncloa

Costa foi o favorito desde hai máis dun ano, pero nos últimos meses o seu nomeamento xeraba dúbidas porque dimitiu como primeiro ministro portugués ao verse persoal político da súa contorna mesturado nun caso de corrupción. Os gobernos máis conservadores víano con malos ollos porque consideran que é un "brando" en inmigración e preferían a primeira ministra danesa, a tamén socialdemócrata Mette Frederiksen. Pero os negociadores da esquerda, Scholz e Sánchez, negáronse a cambiar de cabalo a metade de carreira. Costa é un hábil negociador, persoalmente afable e que cae ben á maior parte dos seus pares. 

Portugal, un dos países medianos do bloque, volve ás alturas das institucións europeas despois de ter a José Manuel Duo Barroso como presidente da Comisión Europea ata hai tres mandatos. O nomeamento de Costa é directo e non necesita a ratificación do Parlamento Europeo.

A xefatura da diplomacia europea (o cargo chámase oficialmente Alta Representante para a Política Exterior e de Seguridade da Unión Europea) pasa do hispano-arxentino Josep Borrell, un veterano de mil batallas que fora con anterioridade presidente do Parlamento Europeo e ministro de Exteriores español, á primeira ministra estona, a liberal Kaja Kallas, un dos perfís máis duros contra o Kremlin. Kallas o é, en parte, porque como moitos dos cidadáns bálticos sufriu nas súas carnes a represión soviética. A súa familia foi deportada a Siberia con outros centos de miles de estonianos. Non todos volveron. Si o fixeron a súa avoa e a súa nai. Ela xa naceu en Estonia.

Kallas non ten máis experiencia diplomática que a dos últimos anos como primeira ministra dun dos países máis pequenos da Unión Europea, pero en Europa boxea por encima do seu peso real porque soubo construírse un perfil político potente entre os liberais, sobre todo desde o ataque ruso contra Ucraína. Kallas, que teme que o seu país e as súas veciñas Lituania e Letonia sexan as seguintes vítimas do presidente ruso Vladimir Putin, terá o cargo máis complexo, porque o seu posto é o único que depende organicamente tanto da presidenta da Comisión Europea como dos ministros de Exteriores do bloque. Ten moita exposición mediática pero pouco poder real e menos orzamento. No haber ten que manexa un servizo diplomático que entre Bruxelas e as embaixadas da Unión Europea polo mundo controla a máis de 5.000 persoas.

A repartición de cargos péchase coa continuidade da conservadora maltesa Roberta Metsola como presidenta do Parlamento Europeo, en principio para dous anos e medio, cando, se as forzas políticas respectan a tradición, deberá cedelo a alguén do grupo de socialistas e socialdemócratas, segunda forza da Eurocámara.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.