- 📄 DOCUMENTO | Consulta a sentenza íntegra
Meses defendéndose dunha suposta filtración a un xornalista da que non hai proba directa para despois ser condenado pola elaboración dun desmentido oficial. Dezanove días despois de adiantar o ditame condenatorio contra o fiscal xeral do Estado, a Sala do Penal do Tribunal Supremo fixo pública a sentenza coa fundamentación xurídica que permitiu a cinco dos seus membros -os cinco conservadores- impor a inhabilitación do máximo dirixente dun órgano constitucional, o Ministerio Fiscal. E o principal dos motivos, atendendo ao seu texto, é a redacción dun comunicado cuxa autoría, Álvaro García Ortiz recoñecera desde o principio. Antes mesmo de que o Supremo se declarase competente para investigalo.
A sentenza contra o ex-fiscal xeral do Estado só contén unha proba directa: a confesión de que el mesmo ordenou redactar a nota do desmentido das loiadas divulgadas por Díaz Ayuso sobre o caso do seu mozo
A consumación do delito coa mera confección da nota pon en cuestión toda a instrución desenvolvida polo maxistrado Ángel Hurtado e suscita dúbidas sobre a actuación da máis alta instancia penal española. Por que se ordenou rexistrar o despacho do fiscal xeral se xa confesara? Por que se enviaron peticións internacionais a Google e WhatsApp sen resultado e se airearon centos de datos persoais do acusado se o seu crime xa estaba esclarecido?
Xunto á sentenza coñecida este martes, o Supremo fixo público o voto particular discrepante das dúas maxistradas do tribunal que xulgou ao máximo responsable da Fiscalía, as progresistas Susana Polo e Ana Ferrer. O seu escrito mostra que o tribunal non partiu desta volta por un matiz ou unha discrepancia puramente xurídica, senón pola propia apreciación da realidade. Na que percibiron Ferrer e Polo, "non quedou probado que o fiscal xeral do Estado filtrase á prensa o correo do día 2 de febreiro de 2024". Pero, ademais, os feitos relatados no desmentido oficial -cuxa autoría recoñece García Ortiz- "non constitúen o delito de revelación de segredos ou informacións polo que se condena na sentenza maioritaria", asinada polos maxistrados conservadores Andrés Martínez Arrieta (presidente e relator), Manuel Marchena, Antonio del Moral, Juan Ramón Berdugo e Carmen Lamela. En contra destes últimos, Ferrer e Polo consideran que "o procedente debería ser acordar a libre absolución do fiscal xeral do Estado".
O correo, a nota, o correo e a nota... O obxecto do proceso foi mutando ao longo do caso. Até en catro ocasións. No auto de admisión a trámite que deu inicio á causa ante o Alto Tribunal, a Sala asegurou que na nota pola que agora condena ao fiscal xeral "non hai información indebidamente revelada, ante o coñecemento público dos feitos". Nesa resolución inicial, ditada o 15 de outubro de 2024, catro dos maxistrados que apoiaron a condena e inhabilitación de García Ortiz centraban o caso na suposta filtración dun correo de 2 de febreiro no que o avogado de Alberto González Amador recoñecía que o seu cliente "certamente" cometera os dous delitos fiscais polos que fora denunciado. Probar que ese correo o filtrou o fiscal xeral foi o que levou o instrutor Hurtado a ordenar unha dilixencia inédita en democracia e especialmente invasiva: o rexistro do despacho o máximo responsable do Ministerio Público e o clonado de todos os seus dispositivos.
O ditame, do que dúas maxistradas discrepan, cuestiona todo o labor do xuíz instrutor, que rexistrou o despacho de García Ortiz e ordenou clonar os seus dispositivos móbiles
Despois de que a Unidade Central Operativa (UCO) da Garda Civil advertise de que neles non había unha soa proba, o instrutor cursou comisións rogatorias ás sedes de Google e Meta (propietaria de WhatsApp) en Irlanda e nos EUA, pero sen ningún resultado. Tras iso, Hurtado volveu incluír a nota e a suposta filtración previa da denuncia e do expediente tributario de González Amador, pero a Sala de Apelacións volveu centrarlle o tiro no seu auto do 19 de marzo de 2024. Nel, os maxistrados Julián Sánchez Melgar, Andrés Palomo del Arco e Eduardo de Porres insistiron en que, "sen prexuízo do que poida deparar a investigación, cando se publica a nota, toda a información que se contén na mesma foi revelada". Hurtado volveu incluír a nota no seu auto do procesamento, o que levou a defensa de García Ortiz, exercida pola Avogacía do Estado, a pedir á Sala que explicase o contido do procedemento. E foi así como o comunicado volveu ao caso. A Sala de Apelacións recuou e sostivo que o obxecto da investigación se integraba "tanto pola filtración do correo electrónico como pola posterior inclusión dese correo na nota da Fiscalía".
A "extralimitación" de responder a unha loiada
Así que, o que en principio non revelaba nada porque todo o que contiña se fixera público polos medios previamente -a nota de prensa- é o que vale agora para sustentar a condena. "Respecto ao contido incriminatorio da nota de prensa redactada pola Fiscalía Xeral do Estado e publicada pola Fiscalía provincial [de Madrid]", sosteñen os maxistrados, "supuña unha extralimitación ás necesidades de resposta a unha noticia falsa", proseguen. A súa imputación ao fiscal xeral, relata a continuación a sentenza, "resulta admitida polo propio fiscal que afirmou a súa intervención, xunto á directora de comunicación, ditándolle aqueles apartados que el coñecía, basicamente referidos ao correo de admisión de responsabilidade penal [de González Amador]". "A referida directora de comunicación corrobórao, afirmando que o 'consello de redacción' da nota eran eles dous".
"O fiscal xeral do Estado non pode responder a unha noticia falsa mediante a comisión dun delito como a divulgación dun escrito de recoñecemento dun feito para evitar o xuízo, mesmo cando o investigado insinuou un comportamento do Ministerio Fiscal non procedente", sostén a sentenza. O que a Fiscalía trataba de tentar coa difusión do comunicado era desmentir as loiadas que a man dereita de Ayuso, Miguel Ángel Rodríguez, e a propia presidenta madrileña estaban a difundir, mesmo en actos públicos, eses días. Que a Fiscalía e Facenda formaban parte dunha conspiración do Goberno contra ela. Ayuso chegou a soster que non era a súa parella quen debía diñeiro a Facenda, ao contrario, era Facenda quen llo tiña que devolver a el.
Para que se investigou a filtración do correo?
No esquema dos cinco maxistrados que apoiaron a condena, a intervención de García Ortiz na redacción desa nota é o que os británicos chaman "a pistola fumarenta", é dicir, a única proba directa de participación do condenado no que o tribunal -agora si- considera un delito, o desmentido oficial das mentiras difundidas pola contorna de Ayuso. Así pois, non facía falta investigar a filtración de ningún correo coma se dun asunto de delincuencia organizada se tratase (con violación dun órgano constitucional incluído), porque, desde o 11 de xuño de 2024, o fiscal xeral ha asegurado cada vez que lle preguntaron que foi el quen ordenou redactalo. Fíxoo nun escrito enviado ao primeiro instrutor do caso, o do Tribunal Superior de Xustiza de Madrid (TSJM), no que lle pedía que se inhibise ao Supremo, porque, segundo sostiña, a súa publicación non se produciría sen a súa "previa autorización" e as súas "instrucións expresas e directas". Se a nota era parte do delito, García Ortiz confesou a súa autoría desde o principio.
Tanto o avogado do Estado defensor do fiscal xeral como a tenente fiscal do Tribunal Supremo expresaron nas súas alegacións finais ante o tribunal as dúbidas sobre o contido da acusación contra eles. "Non sabemos de que nos defendemos", dixo José Ignacio Ocio, o letrado de García Ortiz. "Non sei se teño que defenderme da nota ou da filtración dos correos". A número dous da Fiscalía, Ángeles Sánchez Conde, lembrou nese mesmo trámite que no TSJM, onde se iniciou o proceso, "o obxecto da causa viña referido á confección e publicación da nota de prensa". "Cando a causa chegou ao Supremo, na Sala de Admisión, sufriu unha variación porque se recoñeceu que a nota non era ilícita porque os feitos xa eran coñecidos e centrouse na investigación dos correos"
Tres parágrafos en 180 folios
Os maxistrados que apoiaron a condena tamén consideran acreditado que foi o fiscal quen filtrou o correo coa confesión de González Amador á Cadena SER, aínda que coa mesma pobreza probatoria que caracterizou todo o proceso e que chegou a ser combatida desde dentro por outro tres membros da Sala do Penal en dous votos particulares. Dos 180 folios da resolución, a ilegalidade da nota de prensa que agora se aprecia e a súa autoría confesa polo fiscal xeral -a única proba directa da súa participación nos feitos que o tribunal considera delito- ocupa apenas tres parágrafos, fronte ás 23 páxinas que leva a xustificación de que García Ortiz sería o autor da filtración do correo que motivou os rexistros.
Na sentenza non hai nada novo respecto das hipóteses mantidas na instrución, alén dunha suma de indicios con afirmacións de dubidoso rigor, como a que sostén que o fiscal xeral "tivo unha participación directa para facer chega" o correo a un xornalista da SER
En todo ese espazo non hai nada novo respecto das hipóteses mantidas por Hurtado durante toda a instrución, máis aló dunha suma de indicios con afirmacións de dubidoso rigor, como a que sostén que o fiscal xeral "tivo unha participación directa para facer chegar ao Sr. Campos [o xornalista da emisora que publicou a información] o correo do 2 de febreiro" ou a que sostén que "ningunha outra persoa distinta ao Sr. González Amador, o fiscal Sr. Salto [a quen o primeiro fixo chegar a súa confesión], a fiscal provincial [de Madrid] e o propio fiscal xeral do Estado e a súa contorna puideron participar na filtración".
O "acceso singular á documentación", a "secuencia temporal de comunicacións", a "urxencia mostrada na obtención dos correos", o "posterior borrado dos rexistros" [descoñécese o que o fiscal borrou] e "os receos expresados polas súas subordinadas", en referencia á fiscal superior de Madrid, Almudena Lastra, que tampouco achegou probas, é o que bastou a cinco dos sete maxistrados para concluír que o e-mail o filtru García Ortiz, algo que non comparten nin as dúas maxistradas discrepantes nin o seu compañeiro da Sala de Apelacións Andrés Palomo (conservador), que noutro voto particular, o pasado xullo, sostivo que non resultaba posible "dunha maneira minimamente justificada" atribuír o chivatazo ao fiscal xeral.
En calquera caso, haxa ou non probas de que o xefe do Ministerio Público facilitase aos medios o correo no que o mozo de Ayuso recoñecía os seus delitos, o certo é que, seguindo a estrutura da sentenza, tanto ten. Porque a infracción penal pola que o Tribunal Supremo fixo caer o único cargo xudicial elixido directamente polo Goberno, a redacción dunha nota de prensa que desmentía que a Fiscalía fose parte dunha operación de Estado contra Isabel Díaz Ayuso, fora confesada polo seu autor moito tempo antes. Antes, mesmo, de que se iniciase o proceso.
