O PP non logra o cambio no sistema de elección "para que os xuíces elixan os xuíces", como reclamaba, e só se traslada o compromiso de debatelo no futuro

PP e PSOE acadaron este martes un acordo para renovar o Consello Xeral do Poder Xudicial (CXPX) despois de cinco anos e medio de bloqueo por parte da formación conservadora. A firma do acordo, entre o ministro da Presidencia, Félix Bolaños, e o vicesecretario de acción institucional do PP, Esteban Gónzalez Pons, tivo lugar en Bruxelas, como xesto para agradecer á Comisión Europea a súa mediación, e inclúe o reparto dos 20 nomes que compoñerán o órgano de goberno dos xuíces: 10 candidatos propostos polo PSOE e 10 polo PP. Con todo, aínda se descoñece quen será a persoa que presidirá o CXPX, que deberá ser elixida polos propios vocais, segundo Bolaños e Pons.

No acordo ratificado por ambos os partidos figura "a inmediata renovación" do Consello e unha proposición de lei orgánica que "reforzará a independencia do Poder Xudicial, tal como recomenda a Comisión Europea". Con todo o PP non logra o cambio no sistema de elección "para que os xuíces elixan os xuíces", tal e como reclamaban, e unicamente trasládase o compromiso de debatelo no futuro. Será o Poder Xudicial quen aprobe por unha maioría de tres quintos unha proposta de reforma do "sistema de elección dos vogais de procedencia xudicial", que se trasladará ao Goberno e ás Cortes para "o seu debate e, no seu caso, tramitación e aprobación".

Ambas as formacións pactaron unha composición "absolutamente equilibrada" dos integrantes con "traxectorias acreditadas e unha solidez formativa fóra de toda dúbida". A lei acordada introduce por primeira vez un réxime de incompatibilidades para poder ser designado como vogal do Consello, de maneira que non poderán ser elixidos quen, nos cinco anos anteriores, ocupasen cargos públicos representativos. Esa norma tamén prevé a creación dunha Comisión de Cualificación no Consello Xeral do Poder Xudicial, integrada por cinco vogais, que informará sobre todos os nomeamentos que sexan competencia do pleno, "co fin de garantir unha valoración obxectiva das candidaturas presentadas", segundo o acordo.

Os dous partidos pactan nomear o vogal conservador José María Macías como maxistrado do Tribunal Constitucional

Outro dos puntos do acordo é o nomeamento do vogal conservador José María Macías como maxistrado do Tribunal Constitucional, unha vacante pendente desde hai un ano, así como a modificación do Estatuto Orgánico do Ministerio Fiscal para reforzar a súa independencia e acabar coas "portas xiratorias" entre xudicatura e política. O pacto implica a prohibición expresa de que un ministro poida ser fiscal xeral do Estado para que non se repita ¡o caso da ex-ministra socialista Dolores Delgado, tal e como sempre reclamaban os de Alberto Núñez Feijóo. Ademais, PP e PSOE acordaron tamén que os xuíces que pasasen pola política terán que estar dous anos sen ditar sentenzas.

Bolaños espera que os nomeamentos entren en vigor en xullo

Ata a data todos os intentos para renovar o órgano de goberno dos xuíces durante estes cinco anos e medio foran un fracaso absoluto. Os conservadores sempre atopaban un motivo para facer descarrilar as conversas –desde a reforma do delito de sedición ata a presenza de Unidas Podemos no Goberno–. E nin sequera a participación nas negociacións do comisario europeo Didier Reynders como mediador, algo que o propio PP esixiu e o PSOE aceptou, acabou por desatascar a situación. Agora, sen convocatorias electorais á vista e en época estival, o PP de Alberto Núñez Feijóo considerou que é o momento perfecto, tamén para dar un golpe de autoridade fronte ás presións internas.

"As boas noticias existen, os políticos españois somos capaces de facer cousas como esta. Hoxe é un bo día para a independencia xudicial e o Estado de Dereito, hoxe a xustiza española é máis independente do que era onte", celebrou González Pons ao comezo da súa intervención. O dirixente do PP tivo palabras de agradecemento cara á Comisión Europea, sen a cal, segundo destacou, non sería posible o pacto, e tamén cara ao ministro Bolaños. "Agradecer ao ministro Félix Bolaños o traballo que relacionamos xuntos durante dous anos, dous anos negociando os dous é case o principio dunha amizade", afirmou.

Un recoñecemento que foi recíproco por parte do ministro da Presidencia que, ademais, incidiu en que "a elección dos novos 20 vogais do Poder Xudicial levouse a cabo coa lei vixente", contrariamente ao que nun primeiro momento demandaba o PP. Así, Bolaños fixou o mes de xullo para que estes nomeamentos xa entren en vigor e, do mesmo xeito que González Pons, destacou que os nomes elixidos son "persoas de experiencia, reputación e diferentes sensibilidades".

Rebaixar as barreiras parlamentarias para a designación do Consello Xeral do Poder Xudicial foi unha das opcións baralladas durante a pasada lexislatura. É máis, chegouse a rexistrar na Cámara Baixa unha proposición de lei para que os doce vogais da quenda xudicial puidesen ser elixidos en segunda volta cunha maioría absoluta. Desta maneira, podíase forzar un cambio de equilibrios no órgano pesar da continua negativa do PP. Pero aquela proposta non gustou nada en Bruxelas. E, ao final, o Goberno de Pedro Sánchez optou por dar un paso atrás e gardala nun caixón.