• O presidente de Adif recibe ao PP de Lugo antes que á alcaldesa da cidade
• HEMEROTECA | Lugo ofrece un 'plan B' para o AVE a Ourense cun investimento de 650 millóns

O 10 de xaneiro de 2009, hai agora nove anos, o daquela candidato á Xunta Alberto Núñez Feijóo compartía mitin en Lugo co líder da oposición a nivel estatal, Mariano Rajoy. Mentres o segundo pedía a dimisión da daquela ministra de Fomento, a socialista Magdalena Álvarez, polo colapso de estradas polas nevadas que se viña de rexistrar, Feijóo prometía que se ese mesmo ministerio non executaba o AVE Ourense-Lugo o faría a Xunta presidida por el e logo "pasaría a factura" ao Goberno central. Nove anos despois, e tras producirse un novo colapso de estradas pola neve, o AVE Ourense-Lugo está descartado tanto pola Xunta como por Fomento e, á espera de que o ministerio poña data a varias melloras puntuais do obsoleto trazado actual, Adif vén de licitar a redacción dos proxectos para a longamente reclamada supresión nel de 36 pasos a nivel.

As melloras agora licitadas concéntrase entre Monforte e a capital provincial, en treitos nos que non está previsto construír trazados novos, que carecen de data

A viaxe en tren polos poucos máis de cen quilómetros que separan Ourense e Lugo dura actualmente preto de dúas horas, unha lentitude provocada tanto polo revirado do trazado actual como pola sucesión de pasos a nivel que limitan a velocidade dos convois. Unha vez constatado que a promesa de Feijóo era iso, unha promesa electoral que non se ía converter en realidade, e que Fomento non ía construír unha liña enteira nova entre Ourense e Lugo, os concellos afectados, da man do Eixo Atlántico de cidades de Galicia e o Norte de Portugal, impulsaron unha proposta alternativa de melloras puntuais da liña actual.

Ese plan B para mellorar o tren entre Ourense e Lugo, elaborado a proposta do Eixo Atlántico polo ex-director xeral de Transportes da Xunta Miguel Rodríguez Bugarín, catedrático experto en ferrocarrís, permitiría conectar as dúas cidades nunha hora coa execución de diversas variantes da vía actual que sumarían preto de 30 quilómetros e que suporían un investimento, xunto coa electrificacións, duns 650 millóns de euros. De feito, a primeira desas melloras da liña actual xa está case rematada. É a coñecida como variante da Pobra de San Xiao, só pendente do remate da instalación dos equipos técnicos, pero cuxa posta en servizo Fomento vén adiando sen explicacións malia que permitiría reducir uns cantos minutos de viaxe e mellorar a seguridade. A segunda actuación sería a construción dunha variante en Rubián (Bóveda) duns 13 quilómetros. A terceira variante sería duns dez quilómetros e realizaríase nos Peares para mellorar o complexo cruce dos ríos Miño e Cabe.

O prazo de redacción dos proxectos de supresión dos pasos a nivel é de dez meses, pero máis tarde aínda haberá que executar as obras. Mentres, Adif segue sen detallar os seus plans para as variantes de novo trazado.

Nos Orzamentos do Estado xa aparece na planificación plurianual, sen data concreta de execución, unha referencia a eses 650 millóns de euros necesarios para executar variantes entre Ourense e Lugo. Porén, os responsables de Fomento e Adif aínda nunca verbalizaron en público que esa execución puntual de dúas novas variantes de novo trazado sexa o seu plan para mellorar o tren entre Ourense e Lugo. Pero agora veñen de admitilo de xeito implícito por escrito. Adif vén de licitar a redacción dos proxectos para a supresión de 36 pasos a nivel nesa liña e, nos pregos de condicións a empresa pública sinala de xeito expreso que esas obras non se van realizar en treitos onde se executaría unha variante, o que sería redundante, senón en treitos nos que permanecería o trazado actual, de xeito que as actuacións sexan complementarias. Segundo a empresa pública, eses 36 pasos a nivel que agora suprimirá están “ubicados en diferentes puntos do traxecto [Ourense-Monforte-Lugo que] non se ven fóra de servizo polo efecto de construción de algunha das variantes estudadas”. Isto é, Adif disipa algo o medo de que a supresión de pasos a nivel supoña que non se van executar variantes de trazado e di que precisamente elimina eses cruzamentos coas vías alí onde non haberá trazado novo porque se manterá o actual.

Porén, Adif segue sen aclarar que prazos baralla non só para esas novas variantes senón mesmo para a xa case rematada da Pobra de San Xiao, que prometeu para o pasado 2017 nas súas previsións oficiais, documento cuxos incumprimentos xa foron criticados pola Comisión Nacional da Competencia. O que si especifica nos pregos de condicións é que os prazos de redacción deses proxectos serán dun máximo de dez meses, e despois hai que executar as obras, polo que aínda tardará en percibirse unha redución dos tempos de viaxe.

A maioría dos pasos a nivel, 30, suprimiranse entre Lugo e Monforte, mentres que 6 sitúanse entre Monforte e Ourense

Os pregos tamén detallan onde se sitúan eses 36 pasos a nivel e confirman que efectivamente están en treitos nos que non se prevén variantes, como se pode comprobar no gráfico que acompaña esta información. A maioría, 30, concéntranse entre Lugo e Monforte, mentres que só 6 están entre Monforte e Ourense. En concreto, no termo municipal de Lugo eliminaranse 14, no de Sarria outros 14, en Monforte 5 (entre eles o situado na céntrica rúa Florida, no que o pasado 20 de decembro morreu atropelada unha muller), en Sober 1 e na cidade de Ourense 2. As obras estarán divididas en nove lotes e suporán un investimento de 2,85 millóns de euros.