O experto ao que o xuíz encargou pescudar nas denuncias dun ex-mecánico de Talgo insiste en que a causa do accidente non foi o estado do tren senón o exceso de velocidade sen que existise ningún sistema que evitase o despiste do maquinista

Non hai probas documentais de que Talgo deixase sen reparar avarías previas no tren Alvia que o 24 de xullo de 2013 descarrilou en Angrois provocando 80 mortes, pero aínda que así fose o tren non descarrilaría por elas senón polo seu exceso de velocidade nunha liña de AVE, a Ourense-Santiago, deseñada sen ningún sistema que evitase ou paliase un despiste como o que sufriu aquel día o maquinista. Esas son as conclusións ás que chega o perito xudicial ao que o instrutor do caso encargou pescudar a denuncia dun ex-mecánico de Talgo de que xusto tras o accidente a empresa borrara das súas bases de datos supostos defectos do tren.

Hai case un ano, cando o xuíz instrutor xa propuxera xulgar polo accidente ao maquinista e ao daquela director de Seguridade na Circulación de Adif como responsable de non habilitar as medidas de seguridade necesarias na liña, un ex-mecánico de Talgo asinou unha declaración xurada na que asegurou que poucos minutos despois do accidente a empresa borrara das súas bases de datos diversas eivas non reparadas no tren cando este pasara polos seus talleres uns días antes. O pasado 10 de xullo o ex-mecánico ratificouse verbalmente na súa denuncia, mentres que responsables de Talgo negárona.

O perito di que "non existe ningún documento no que figuren as anotacións" con supostas eivas no tren que o ex-mecánico denunciante di que Talgo borrou posteriormente da súa base de datos

O xuíz instrutor encargou daquela a un dos tres peritos xudiciais da causa, o enxeñeiro industrial imposto ao xulgado pola Xunta, que a partir da documentación facilitada por Talgo respondese a tres preguntas: se os defectos denunciados polo ex-mecánico realmente existiron e existe constancia documental, se no caso de existir foron ou non reparados antes de saír o tren do taller, e se no caso de non ser reparados, “puideran ter algunha incidencia causal na causación do accidente”.

Mes e medio despois de encargarllo o xuíz, o perito entregou a súa análise no xulgado o pasado 27 de agosto e agora o instrutor vén de facilitarlla ás partes persoadas. Na peritaxe, o enxeñeiro sinala que, segundo a documentación facilitada pola propia Talgo, cando o Alvia pasou polos talleres detectáronse 14 eivas.

 “Todas estas avarías repáranse substituíndo os compoñentes defectuosos e montando uns novos”, di a peritaxe, sinalando que todas as actuacións foron “confirmadas mediante sinatura individual de cada unha delas e supervisadas” por un xefe de equipo sen que en ningunha delas haxa nada consignado no apartado de “observacións”. O propio ex-mecánico denunciante, di a peritaxe, figura vinculado a só dúas avarías de falta de aceite en motores pero “non existe ningún documento no que figuren as anotacións que asegura [o denunciante] que fixo”.

O perito volve preguntarse "como é posible" que na liña Ourense-Santiago a única protección fronte a un exceso de velocidade fose o maquinista

“Todos os defectos e avarías detectados foron reparados ou corrixidos polos operarios correspondentes corroborando coa súa sinatura que as reparacións se realizaron satisfactoriamente, e verificando ditos traballos o xefe de equipo correspondente mediante a súa sinatura”, conclúe a peritaxe, indicando que o tren saíu do taller “apto para ser utilizado”.

É ao dar resposta á terceira pregunta que lle formulou o xuíz instrutor, a de se as eivas denunciadas, aínda que non estivesen documentadas, puideron ter algunha incidencia causal no accidente, cando o perito volve poñer o foco na seguridade da liña e non no tren. O perito remítese ao informe que xa entregara no xulgado en febreiro de 2017 a respecto do risco existente en Angrois e volve reproducir a súa conclusión final. “A causa” do descarrilamento do tren, di, “foi o exceso de velocidade”, elemento sobre o que formula a pregunta de “como é posible que unha liña” como esa na que os trens poden circular a máis de 200 quilómetros por hora “fose concibida NON dispoñendo dun segundo nivel de protección que cubra a posibilidade de que o maquinista, polos motivos que sexan, non atenda en tempo á necesidade de freado”.

A conclusión deste perito enxeñeiro industrial que agora volve reiterar coincide coa do perito enxeñeiro de telecomunicacións, o máis independente dos tres designados polo xulgado (o terceiro, enxeñeiro de Camiños, foi imposto pola Xunta, como o industrial). O experto en telecomunicacións, que centrou as súas análises nos sistemas de seguridade, concluíu que Adif incumprira a súa obriga de analizar o risco que existía na liña e palialo. 

A falta desa análise de riscos que e evitase ou paliase un despiste como o que sufriu o maquinista cando recibiu unha chamada do interventor do tren está detrás da proposta do instrutor, formulada en decembro de 2018, de xulgar ao ex-director de Seguridade na Circulación de Adif. Unha proposta pendente de ser ratificada pola Audiencia Provincial da Coruña que esta deixou aparcada á espera de que se aclarase a denuncia contra Talgo sobre a que agora se pronuncia, restándolle importancia, a nova peritaxe. Con ela, o foco volve virar do tren á liña.