Á volta do verán, a presidenta da Comisión Europea presentou o equipo do seu segundo mandato coa incorporación de pesos políticos, como Teresa Ribera como vicepresidenta primeira e responsable da Transición Ecolóxica e do departamento de Competencia, e a creación de novas carteiras para afrontar desafíos perentorios da Unión. Entre elas, Ursula von der Leyen prometeu prestar máis atención e recursos ao crecente problema da vivenda, especialmente o acceso da mocidade.

Haberá un Plan de Vivenda Accesible e unha Estratexia para a Construción de Casas apoiadas nunha Plataforma Paneuropea de Investimento

En novembro do ano pasado, Von der Leyen recoñeceu en Estrasburgo que "a vivenda era unha das grandes cuestións expostas polos europeos nas pasadas eleccións, que xorde unha e outra vez como a maior preocupación das familias", á vez que anunciaba que por primeira vez a Comisión tería un responsable directo nesa materia porque se necesitaba "afrontar a crise de vivenda que temos por diante".

O 1 de febreiro, a Comisión Europea creou un grupo de traballo dedicado á vivenda co encargo de atender a crise sufrida por millóns de persoas, "especialmente familias e mocidade cuxas necesidades deben afrontarse de maneira urxente", sinalaba Bruxelas no lanzamento do seu Task Force. Segundo puido saber infoLibre, haberá un Plan de Vivenda Accesible, unha Estratexia para a Construción de Casas e estas dúas patas apoiaranse nunha Plataforma Paneuropea de Investimento. Bruxelas proporá dobrar os fondos de cohesión dedicados a estes tipo de inmobles.

Un mes despois, este grupo de traballo xa solicita información sobre a situación no continente. E un dos seus primeiros encontros vén de ser en Bruxelas con Rita Maestre, a líder de Más Madrid, e a portavoz desta formación na Asemblea desa Comunidade, Manuela Bergerot, xunto ao eurodeputado de Compromís, Vicent Marzà, membro ademais da Comisión Especial sobre a Crise de Vivenda, de recente creación no Parlamento Europeo.

As dúas políticas madrileñas sentan con infoLibre en Bruxelas para explicar que a súa reunión foi "co director da Task Force de Vivenda que ten o encargo de realizar o plan de vivenda que presentará a principios do próximo ano" o comisario Dan Jorgensen, socialdemócrata danés. Maestre relata que o obxectivo "era trasladarlle as prioridades políticas, de análises e propostas que vemos como fundamentais e urxentes na escala local e municipal, nacional e estatal, pero tamén europea. A principal e máis importante, a de loitar contra a especulación inmobiliaria, un cancro que carcome o dereito á vivenda no noso país e en todo o continente".

A 'Task Force' que ten o encargo de realizar o plan de vivenda recibe de representantes de Más Madrid propostas como a do contrato de alugueiro indefinido, que xa funciona en varios países europeos

Entre esas prioridades presentadas a Bruxelas está a campaña do alugueiro indefinido, para conseguir que a Comisión recolla esa modalidade dentro do Plan de Vivenda Accesible e que así os Estados Membros a incorporen como opción para os inquilinos. Para España, di Maestre, sería "a ruptura deste contrato que se vai actualizando cada tres, cinco ou sete anos e que é, segundo o Banco de España, o principal motivo de suba dos prezos do alugueiro".

Hai países europeos onde este contrato de alugueiro indefinido xa existe. En Alemaña, por norma, os alugueiros son baixo esta modalidade e só se pode limitar se aparece expresamente indicado no contrato, por exemplo necesidades do arrendador. O prezo pode aumentar cada ano, pero cun tope do 20% nun trienio e sempre segundo as comparativas locais. En Dinamarca, os contratos de alugueiro poden ser de 6, 12 ou 24 meses ou non ter unha data de finalización e nese caso o inquilino debería informar o propietario con tres meses da súa saída mentres que o arrendador non podería concluílo agás causa maior, como o seu desexo xustificado de habitar o inmoble, a súa completa renovación ou a demolición. Fórmulas similares ás empregadas en Países Baixos, onde existe o contrato de alugueiro indefinido, o de prazo fixo por un máximo de dous anos ou por un período concreto se o propietario se mudase a vivir no inmoble a curto ou medio prazo.

As dúas políticas españolas explican a infoLibre que desde a Task Force sobre Vivenda da Comisión lles trasladaron que "estudarían a súa proposta" para incluíla nas recomendacións ao propio comisario Jorgensen. Maestre busca o apoio europeo para conseguir en España "o que xa se aplica en Alemaña, Dinamarca, Suecia, Holanda, noutros países da Unión Europea" porque "hai relación directa entre os contratos curtos que existen case excepcionalmente en España en comparación co resto de Europa e a subida inflacionaria do prezo da vivenda".

Visións diferentes sobre o alugueiro

As visións na UE sobre o problema da vivenda e o acceso a ela, a especulación turística con estes bens e as realidades inmobiliarias son moi diferentes entre países, pero tamén a escala interna estatal.

Austria é posiblemente o exemplo inmobiliario que analizan formacións progresistas polo seu extenso parque de vivenda pública e social na capital, Viena, e polas modalidades contractuais. Alí o alugueiro non recolle en principio un período determinado, por defecto é indefinido, aínda que se poida limitar a cinco ou dez anos. En calquera caso, o propietario está fortemente constrinxido se quere rematalo con antelación.

Con todo, as visións na UE sobre o problema da vivenda e o acceso a ela, a especulación turística con estes bens e as realidades inmobiliarias son moi diferentes entre países, pero tamén a escala interna estatal. Amsterdam asemellaríase á situación de Barcelona, pero Países Baixos no seu conxunto non vive unha realidade como a da costa mediterránea española.

A turistificación afecta a capitais e grandes cidades do continente onde plataformas como AirBnB ofrecen miles de inmobles de particulares pero cada vez máis da carteira de grandes fondos de investimento. As visións coa Comisión baten neste sentido, onde falan dos problemas para acceder a vivendas alcanzables ou de familias que ofrecen un cuarto das súas casas para obter ingresos extra. Disrupcións do mercado, é un dos termos utilizados en Bruxelas, mentres que en España o problema é cada vez máis de grandes propietarios.

Desde o equipo da Task Force pediron ás representantes de Más País datos concretos sobre esta concentración inmobiliaria e evidencias científicas do impacto de aplicar ou non regulacións de prezos ao alugueiro. "Non temos un comentario sobre medidas nacionais concretas", explica unha fonte comunitaria en relación as limitacións de prezos en cidades como Barcelona ou Ámsterdam, pero "a Comisión actualmente está a recoller información dos mercados inmobiliarios en todos os Estados Membros". O obxectivo, explica esta fonte da UE é "entender mellor o impacto económico das medidas a nivel nacional, rexional e local".

A idea de Bruxelas pasa por ofrecer recomendacións aos Estados membros sen introducir novas regulacións con medidas obrigatorias nin propostas para limitar os prezos dos alugueiros. A Comisión si confirma que na futura estratexia "os fondos e o financiamento serán a clave"

Manuela Bergerot afirma que co grupo de traballo da Comisión debateuse "a importancia dos investimentos europeos para manter o parque público de alugueiro alcanzable en áreas metropolitanas como a madrileña". Unha das peticións foi que Bruxelas inclúa no seu plan fondos europeos para desenvolver estas vivendas sociais, con condicións para a súa adquisición. Así o confirma tamén o eurodeputado Vicent Marzà. "As políticas de vivenda da UE deben ser condicionadas, non poden transferirse fondos europeos aos Estados sen que vaian a vivenda accesible e pública". O membro da Comisión Especial sobre a Crise de Vivenda da Eurocámara pide impedir que pasados uns anos estes inmobles se vendan "a fondos voitres que logo as meten no mercado para especular".

Na Comisión por agora non son tan ambiciosos. Pero unha voceira si confirma que na futura Estratexia Europea de Construción de Casas "os fondos e o financiamento serán a clave... imos estudar fontes de apoio desde os fondos da UE e lanzaremos unha proposta para permitir que os Estados Membros inxecten liquidez no mercado inmobiliario". Segundo puido saber infoLibre, unha posibilidade que estuda Bruxelas é duplicar os investimentos planificados na política de cohesión para vivendas alcanzables.

A idea de Bruxelas pasa por ofrecer recomendacións aos Estados membros pero sen introducir novas regulacións con medidas obrigatorias. Os plans da Comisión, por agora, non recollen propostas para limitar os prezos dos alugueiros, como se pide en España para aliviar o problema de vivenda da mocidade e das familias.