Mundo

María Rosario López Juárez fala mam, un dos 25 idiomas que cohabitan, en desigual situación, dentro de Guatemala. En lingua mam pequeno dise nunch, rabia tx’u’j, queixo é kyes, e q’anlob’aj significa "mamón". Recolle o cabelo coa diadema tradicional da súa estirpe maia, rematada en borlas shoap, e se dirixe con paciente didactismo ao pequeno auditorio dunha xornada organizada por Panxea-Comercio Xusto e Sodepaz na Biblioteca Ánxel Casal de Compostela.

Mentres no Estado español a investigación e reparación dos crimes cometidos pola ditadura fascista do xeneral Franco sofre continuos retrocesos e a opinión pública segue sometida a un constante exercicio de propaganda sobre a suposta exemplaridade da transición política española, son cada vez máis numerosos os lugares do mundo onde crimes semellantes son obxecto de investigación e xulgamento. Neste artigo, faise un repaso dos casos máis recentes, tanto daqueles que revisan o seu pasado (Brasil, Guatemala e República Democrática do Congo) como doutros onde a sociedade civil loita en presente para mudar o curso dos acontecementos (México).

Baixo un tenso clima político, a República Democrática de Timor Leste celebrará este 17 de marzo a súa terceira elección presidencial para un período de cinco anos, tras a proclamación da súa independencia de Indonesia en 1999 e o seu recoñecemento formal internacional en maio de 2002. En xuño próximo, Timor Leste celebrará eleccións lexislativas.

O que non ocupa titulares é que, máis alá dos mortos e as mentiras, hoxe, un día normal no México lindo, millóns de mexicanos e mexicanas irán traballar onde lles deixen, manifestaránse nas rúas, comerán tacos e gorditas con amigos e familiares, amaranse a ritmo de ranchera, lerán libros e xornais, verán telenovelas ou irán ao cine, aprenderán na escola ou nas prazas e nos parques. E farán todo isto mentres agardan, uns sentados e outros en pé, a que lles devolvan dunha vez o país que lles roubaron.

A pesar da onda de frío polar que se abateu sobre Romanía, o descontento popular segue presente en prazas e rúas de Bucarest e outras cidades e algúns comentaristas políticos poñen en dúbida que un gabinete de tecnócratas dereitistas poida dirixir o país até as próximas lexislativas. Unha crónica de Correo Diplomático.

Este domingo Rusia celebrará eleccións presidenciais nas que por vez primeira elixirase un mandatario para un período de seis anos. O ex presidente e actual primeiro ministro Vladimir Putin lidera comodamente as enquisas e apunta ao seu retorno presidencial ao Kremlin, tras anteriormente ocupar este cargo no período 2000-2008. Porén, estes comicios veñen precedidos pola inédita vaga de protestas cidadáns contra un presunto fraude electoral. Haberá que observar cal será o efecto real destas protestas e se lograrán vertebrarse nunha alternativa política crible no futuro. Crónica do IGADI.

O chamado Exército Libre de Siria non tivo éxito no seu intento por enrolar a maioría dos máis de 20.000 militares que desertaron do exército de Bachar Al Assad, que se amosa máis preocupado polos grupos armados islamitas, provintes do movemento sunita radical do Líbano e mais de Libia. Unha crónica de Correo Diplomático.