Último paso para sumar o asasinato de Alexandre Bóveda á querela arxentina contra o franquismo

Alexandre Bóveda e a súa esposa, Amalia Álvarez Dominio Público Remitida pola Deputación de Pontevedra

Hemeroteca

Xunto á familia de Bóveda, secundan a querela contra o franquismo os descendentes dos políticos republicanos Amancio Caamaño e Ramiro Paz, tamén asasinados na Caeira polos golpistas en 1936

A finais de 2019, a familia de Alexandre Bóveda decidiu iniciar os trámites para adherirse á querela arxentina contra os crimes do franquismo, o proceso impulsado no país sudamericano polo galego Darío Rivas, fillo do alcalde de Castro de Rei asasinado polos golpistas. Xunto á filla e ao neto de Bóveda apostaban tamén por secundar a demanda os descendentes do médico Amancio Caamaño, membro de Izquierda Republicana que chegara a presidir a Deputación de Pontevedra e que foi asasinado en novembro de 1936 na Caeira (Poio), onde tamén mataran ao líder galeguista.

Algo máis dun ano despois daquela decisión, ambas familias e mais a de Ramiro Paz, presidente da Federación Socialista de Pontevedra, asasinado xunto a Caamaño, xa realizaron todos os trámites precisos para sumárense formalmente á demanda. Farano este 18 de xaneiro no Consulado de Arxentina en Vigo, segundo confirma a Deputación pontevedresa, que axudou ás familias neste proceso.

Amancio Caamaño (dereita), con Castelao e o político republicano Joaquín Maquieira, en 1934 Dominio Público Remitida pola Deputación de Pontevedra

A revogación das condenas impostas polos tribunais formados polos golpistas e a reparación e compensación polos asasinatos é un dos principais obxectivos da demanda que, explica a Deputación, chega tras un "traballoso proceso de recompilación de documentación, bibliografía e información". Todo, detallan, para poder "explicar e contextualizar" que Bóveda, Caamaño e Paz "foron asasinados polo seu fondo compromiso cos valores democráticos e republicanos e a defensa do país".

"Estas son as primeiras de moitas familias galegas que xa contactaron con CeAqua, a Iniciativa Galega pola Memoria ou a Deputación para amosar o seu interese por sumarse á querela arxentina"

Xunto ao goberno provincial pontevedrés, as familias destes tres represaliados polos fascistas contaron co asesoramento Coordinadora Estatal de apoio á Querela Arxentina contra os Crimes do Franquismo (CeaQua). Tamén co apoio da Comisión de Dereitos Humanos do Grupo de Avogados Novos de Vigo, que traballaron "de xeito totalmente desinteresado", destacan. A Iniciativa Galega pola Memoria e o grupo de investigación Histagra tamén colaboraron nuns traballos que se demoraron máis do previsto por mor da COVID-19.

Deste xeito, por parte da familia de Alexandre Bóveda querelaranse formalmente a súa filla, Amalia Bóveda, e o seu neto, Valentín García Bóveda. Begoña e Olga Caamaño, netas de Amancio Caamaño, querelaranse a prol da memoria do seu avó e Ángel Ramiro e Anxos Paz, netos de Ramiro Paz, formularán a querela polo seu avó. "Estas -destaca a Deputación pontevedresa- son as primeiras de moitas familias galegas que xa contactaron con CeAqua, a Iniciativa Galega pola Memoria ou a Deputación para amosar o seu interese por sumarse á querela arxentina". Nesta liña, avanzan, "concluído este proceso, iniciarase a preparación das querelas de varias familias da comarca da Barbanza".

Ramiro Paz, impresor e líder republicano pontevedrés asasinado en novembro de 1936 Dominio Público Remitida pola Deputación de Pontevedra

Despece

  • As familias Bóveda, Caamaño e Paz presentan no Consulado arxentino as querelas polo asasinato dos seus familiares en 1936

    Amalia Bóveda Álvarez, filla de Alexandre Bóveda, este luns cunha fotografía de seu pai © Deputación de Pontevedra

    Familiares de Alexandre Bóveda, Amancio Caamaño Cimadevila e Ramiro Paz Carbajal formalizaron este luns no Consulado de Arxentina en Vigo a súa incorporación á causa xudicial contra os crimes da ditadura franquista que instrúe a xuíza Servini. A inclusión das tres familias fora anunciada a finais do ano 2019 nun acto celebrado na sede da Deputación Provincial de Pontevedra, no mesmo salón no que Alexandre Bóveda foi sentenciado a morte. Alí, a súa filla, Amalia Bóveda sentenciou: "eiquí o futuro nos foi roubado, eiquí o presente comeza a reclamalo".

    Alexandre Bóveda, Amancio Caamaño Cimadevila e Ramiro Paz Carbajal foron asasinados entre agosto e novembro de 1936 no monte da Caeira 

    Na formalización da querela estiveron presentes Amalia Bóveda Álvarez e Valentín García Bóveda, filla e neto de Alexandre Bóveda, dirixente galeguista fusilado no monte de A Caeira o 17 de agosto de 1936; Begoña Caamaño Santos e Olga Caamaño Santos, netas de Amancio Caamaño Cimadevila, médico e presidente da Deputación nos anos 1932-1933, fusilado en A Caeira o 12 de novembro de 1936; e ‘Cano’ Paz García e Anxos Paz García, netos de Ramiro Paz Carbajal, impresor e líder político pontevedrés fusilado en A Caeira o 12 de novembro de 1936. Tamén estiveron presentes no acto representantes de CeaQua, Iniciativa Galega pola Memoria, e a deputada provincial de Memoria Histórica María Ortega.

    Representantes das familias Bóveda, Caamaño e Paz, este luns no Consulado arxentino © Deputación de Pontevedra

    Valentín García Bóveda, neto de Alexandre Bóveda, subliñou que o proceso se pode converter “nunha vía de recuperación de dereitos colectivos. Non só de Paz, Caamaño e Bóveda, senón de todos os fusilados e represaliados"

    No acto, as tres familias subliñaron que “hoxé é un día importante para loitar contra a impunidade, o silencio e o esquecemento dos crimes de lesa humanidade cometidos durante o Franquismo”. E Valentín García Bóveda, neto de Alexandre Bóveda, subliñou que o proceso se pode converter “nunha vía de recuperación de dereitos colectivos. Non só de Paz, Caamaño e Bóveda, senón de todos os fusilados e represaliados e de toda unha sociedade que vive desmemoriada absolutamente”. García Bóveda instou a que a querela sirva para animar a outras familias a incorporarse ao proceso de denuncia, posto que hai algunhas “que coñecen perfectamente que os asasinatos dos seus familiares foron inxustos e seguen con medo a tomar este camiño”.

    "O Estado español está a consolidar un sistema de impunidade porque non quere investigar e enxuizar os crimes de lesa humanidade cometidos durante toda a ditadura franquista e durante a transición”, criticou a avogada Irene Álvarez

    A avogada do equipo de Dereitos Humanos do Grupo de Avogados Novos de Vigo. Irene Álvarez Francés, criticou a posición que segue a soster o Estado español nesta cuestión: "está a consolidar un sistema de impunidade porque non quere investigar e enxuizar os crimes de lesa humanidade cometidos durante toda a ditadura franquista e durante a transición”, dixo.

    Finalmente, a deputada de Memoria Histórica da Deputación de Pontevedra, María Ortega, lembrou o apoio emprestado polo ente provincial á querela, subliñando que "estaremos sempre do lado das vítimas". Ortega apuntou que é "fundamental" que sexa a xustiza a que recoñeza oficialmente que "as condenas, os asasinatos, as torturas, ou as depuracións de galegas e galegos polas súas ideas foron realmente crimes contra a humanidade e non feitos individuais".

    Amalia Bóveda Álvarez, filla de Alexandre Bóveda, este luns no Consulado arxentino cunha fotografía de seu pai © Deputación de Pontevedra

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.
Quero ser de Praza