Voltar

Grial en Praza

  • Cando o feminismo fala, adoita falar ben

    Para poder falar ben é preciso, en primeira instancia, poder falar, algo que as mulleres tiveron prohibido durante séculos, cando menos, desde que hai testemuños escritos. No decurso do ensaio As benfaladas, (Editorial Galaxia, 2024) reflexiónase sobre esta circunstancia e propóñense alternativas para acelerar o proceso de normalización equitativa e civilizador que supón respectar e propiciar o acceso da voz e do pensamento feminino á sociedade, entendido como necesidade perentoria para combater a violencia simbólica que padece.

  • O Consello de Galiza, Goberno galego no exilio

    A fundación do Consello de Galiza tivo lugar en 1944. A súa lexitimidade derivaba do plebiscito de xuño de 1936, de cuxa vontade política o futuro Consello de Galiza sería unha institución “fideicomisaria”. Aquel acto foi o punto de chegada dun longo proceso que comezara na Asemblea das Irmandades da Fala celebrada en Lugo, en novembro de 1918, mais tamén o principio dunha nova andaina de defensa da autonomía de Galicia, que embocaría na aprobación dun novo Estatuto de Autonomía.

  • Galego na escola. Feitos e procuras. Derrubando valados (1963-1976)

    A lingua galega só chegaba á porta das escolas, pero as escolas impoñían os valados da españolización, aínda moi fortes anos despois da desaparición biolóxica do franquismo. A partir de 1975 recomezouse a propoñer a necesidade de incorporar a lingua galega ao espazo social, dándolle lexitimidade, e por iso, apuntando igualmente á necesidade da súa incorporación ao sistema educativo, baixo o reclamo Galego na escola. Antón Costa debulla a loita polo ensino en galego nos últimos anos da ditadura.

  • A síndrome do impostor no neofalante

    Falo galego orgulloso de falalo. Porque era a miña lingua mesmo antes de eu sabelo ou recoñecelo. Son neofalante, e, xa que logo, o meu galego é imperfecto. Porén, é meu. E, como me dixo un bo amigo, o único galego malo é o galego non falado.

  • As orixes de Zeltia

    O estudo da historia é sempre unha magnífica fonte de aprendizaxe e, por suposto, a historia da farmacia non é ningunha excepción. Con estas premisas realízase o presente estudo onde se analizan as orixes de Zeltia, buque insignia da industria farmacéutica galega. Unha empresa que nace tras a fractura do Instituto Bio-Químico Miguel Servet e nun contexto social e político extraordinariamente complexo: o final da Guerra Civil española e o comezo da Segunda Guerra Mundial.

  • Trinta e cinco anos de Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia

    Hai 35 anos botou a andar a Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix), un sector que gozou durante varias décadas dunha boa saúde económica, excelentes cifras de publicación e venda e unha calidade recoñecida en certames e con traducións a outras linguas. Porén, a LIX enfróntase agora ao reto dunha infancia e mocidade galegofalante en devalo. Miguel Alonso Diz reflexiona sobre o pasado, presente e futuro da literatura infantil e xuvenil en Galicia neste texto publicado no número 242 de Grial

  • Catro anos da pandemia

    En 2024, cumpridos os catro anos desde o inicio dun desastre para a saúde pública a nivel mundial, facemos unha reflexión. A pandemia conseguiu transformar a sociedade, causar dano á nosa saúde. Seguimos a preguntarnos que se fixo mal e que se podería mellorar para cando a seguinte pandemia faga a súa aparición.

  • ParanoIA

    A Intelixencia Artificial está presente cada día nos medios de comunicación. Moitas veces de forma equivocada, esaxerada ou mesmo distópica. Isto é moi negativo, xa que provoca desinformación, deformación da realidade e, o que é peor, unha alarma innecesaria, que ademais pode distraernos do que si é real e xa ocorre agora. Debemos centrarnos en abordar os riscos reais e actuais da IA, en lugar de alarmar a sociedade con futuros escenarios apocalípticos. Regular a IA dun modo racional, definir normas éticas con sentido común e deseñar e aplicar protocolos de seguridade rigorosos, é unha parte importante do camiño a seguir. Un texto de Senén Barro e Alberto Bugarín publicado orixinalmente en Grial

  • Muller e tradición. De Leilía a Tanxugueiras

    Grazas a Leilía, á recollida da tradición oral e á experimentación por parte de Mercedes Peón e os camiños abertos e expansivos de Faltriqueira, hoxe en día a tradición, as pandeiretas e a muller son protagonistas na música galega. Na actualidade temos que falar de Tanxugueiras, de Fillas de Cassandra e de Caamaño & Ameixeiras, como expoñentes dunha escena actual en feminino que recolle toda esa tradición dende unha nova perspectiva máis aberta e emocionante