Memoria antifranquista

Este domingo homenaxéase en Baiona os nove sindicalistas executados o 15 de outubro en vinganza pola morte dun garda civil e dende entón lembrados na Volta dos Nove con outras tantas cruces pintadas.

O vindeiro martes cúmprense sesenta anos da execución de Benigno Andrade, histórico loitador antifranquista. A filla do guerrilleiro lembra unha figura á quen as autoridades e as súas múltiples fazañas converteron nunha lenda.

Un documental aborda a Memoria Histórica desde o innovador punto de vista de sete rapaces, que investigan sobre o sufrimento dos represaliados. O filme finánciase a través do crowdfunding e recibe tamén o apoio desinteresado da cidadanía.

Falece o galego Manuel Fernández, mítico dianteiro de Celta e Deportivo, triunfador no Real Madrid e vetado na selección española por "rojo" e por ler a Tolstoi, Dostoievski ou Hemingway.

O III Seminario sobre a memoria: A guerrilla e os campos de concentración, terá lugar entre Melide e Rianxo os próximos 1, 2 e 3 de xuño e contará coa participación de Francisco Martínez, Quico, un dos últimos guerrilleiros.

A Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña continúa coa súa campaña para difundir as coaccións e ameazas a través das que os cidadáns da comarca foron obrigados a achegar cartos para mercar o inmoble para regalarllo ao ditador. En concreto, fai pública unha serie de documentos que exemplifican como se levou a cabo este espolio en Carral.

O 23 de abril de 1937 nove persoas -socialistas, anarquistas, galeguistas e comunistas- que tentaban fuxir a Francia dende o Berbés no bou Eva, perderon a vida ao ser descubertos polas autoridades fascistas. Preferiron suicidarse a entregárense. A asociación cultural viguesa á que lle dá nome a embarcación organiza un recital poético este luns, a partir das oito e media no Berbés.

A homenaxe á escritora e tradutora arousá, que desenvolveu no exilio unha intensa actividade cultural, centra os actos ao redor do aniversario da Segunda República da Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica, nos que tamén se presentará o libro A represión franquista na comarca da Coruña, coordinado por Emilio Grandío, Dionisio Pereira e Eliseo Fernández.

O mito da Galicia leal ao franquismo revélase máis feble con cada unha das novas investigacións historiográficas que cuestionan a imaxe dos labregos como aliados do réxime. A comprensión da lóxica propia dos movementos sociais do agro foi un paso fundamental neste proceso, ao que a historiadora Araceli Freire achegou unha perspectiva non tan desenvolvida, que é o estudo do protagonismo feminino. O seu libro O monte é noso. As mulleres e a conflitividade social no medio rural galego durante o franquismo gañou o premio Xohana Torres de Ensaio.

Os conservadores opóñense a unha moción contra o "réxime franquista" e o "fascismo" no concello ourensán un día antes de que o alcalde de Santiago participase no recoñecemento público ás persoas asasinadas polos golpitas en 1936

O grupo de investigación Nomes e Voces publica na súa web un monográfico multimedia sobre os procesos de investigación, vixilancia e control social en Galicia durante os anos da guerra civil.

“Os fascistas nunca nos poñerán no lugar que corresponde, sempre nos rebaixarán. As guerrilleiras eramos como todas as mulleres e nada tiñamos que ver coa imaxe que tiñan de nós. Sabiamos cal era a nosa loita. Eramos donas dos nosos actos e non tiñamos que darlle explicacións a ninguén". Fala así Consuelo Rodríguez López, ‘Chelo’, unha das protagonistas do ensaio de Aurora Marco ’Mulleres na guerrilla antifranquista galega’.