Memoria antifranquista

O director explica que chegou á historia da illa un pouco por casualidade, no medio doutro proxecto artístico, mais, cando coñeceu o pasado de San Simón, atopouse coa historia e xa non a puido soltar. “Canto máis sabía da illa crecía en min a necesidade de transformar iso nun proxecto audiovisual e así xurdiu a película”. O filme San Simón, unha sorte de elexía ás vítimas da represión franquista cativas nesta illa prisión, chegará ás salas de cinema o 24 de outubro.

O xornalista catalán publica 'El verano de los inocentes', onde defende que o vigués, fusilado polo franquismo hai 50 anos, non cometeu o crime que lle atribuían. 

Na mañá do 27 de setembro de 1975 a ditadura levou a cabo as súas derradeiras cinco execucións, entre elas a deste militante do FRAP que fora acusado da morte dun policía. O mes pasado o Goberno anulou a "ilexítima" condena. Falamos coa súa irmá Flor Baena, que destaca que "é importante que os rapaces de hoxe saiban o que pasou neses anos, porque hai un gran descoñecemento"

O Comité de Memoria Histórica da Comarca de Celanova e representantes de 18 familias das 90 vítimas do fascismo soterradas no cemiterio de San Breixo solicitan ao Goberno de España que o declare Lugar de Memoria "para garantir a súa protección"

A Xunta volve evitar aparecer na 'foto' da memoria histórica e limítase a transferir os fondos remitidos polo Goberno de España ao grupo Histagra da USC, que asume todos os traballos desta volta en Teo, Rianxo, Narón, Viana do Bolo, A Capela, Crecente, Lousame e Mañón

Carmina Gustrán (Zaragoza, 1982) é a comisionada do programa España en liberdade, impulsado polo Goberno do Estado para conmemorar o 50 aniversario do remate da ditadura franquista e as case cinco décadas que España leva vivindo en democracia. Falamos con ela sobre os obxectivos do programa, nun momento no que medran os discursos negacionistas sobre a represión e se crean mitos sobre a ditadura.

Xa está en marcha o procedemento para declarar a Illa de San Simón como Lugar de Memoria Democrática. Polo campo de concentracióm franquista pasaron máis de 5.600 prisioneiros entre 1936 e 1943 e nel está documentado o falecemento de máis de 500 persoas por fame ou enfermidades, ademais das fusiladas ou paseadas. Os usos futuros da illa deberán desenvolverse "con pleno respecto á dignidade das vítimas", sinala a declaración.

A publicación no BOE do inicio do procedemento para a declaración foi acompañada dun acto no propio Pazo no que participaron o secretario de Estado de Memoria Democrática e a comisionada do programa 50 años en Liberdade. Este mércores publicarase a incoación do procedemento para a Illa de San Simón.

Este martes o Goberno central celebra no Pazo de Meirás un acto para anunciar o inicio do procedemento para a súa declaración como Lugar de Memoria Democrática. A CRMH e outras asociacións memorialistas galegas reclaman "garantías e transparencia" e reducen a "propaganda" un evento ao que non acudirán. En cambio, concentraranse ás portas do Pazo en sinal de protesta.

50 anos despois da morte do ditador as súas decisións seguen marcando a Galicia actual. Nas fins de semana de agosto lembramos algunhas, como as apropiacións de bens en beneficio da familia Franco.

O 27 de agosto de 1936, hai 89 anos, foron fusilados no cemiterio vigués de Pereiró un grupo de políticos republicanos e de esquerdas, entre eles os alcaldes de Vigo e Lavadores, ademais de numerosos sindicalistas. Abel Caballero destaca que "foron asasinados por ser demócratas e defender a cidadanía” e alerta de que “estamos a vivir o revival daquel fascismo" e critica os que "pactan" con estas forzas.

Asasinados pola Garda Civil en 1952 en Mesía, e exhumados en 2024 grazas ao empeño dos seus familiares de da ARMH, este luns os seus restos foron entregados nun acto solemne no Concello de Culleredo. Posteriormente, foron soterrados no camposanto de Almeiras.