O PSdeG, que pedía constituír un Consello da Memoria de Galicia, lamenta que os populares "abrazan as teses do negacionismo franquista", e o BNG di que "están cruzando todas as liñas vermellas na súa carreira cara á ultradereita"
A figura, recollida na Lei de Memoria Democrática de 2022, obriga ás administracións "a asegurar a súa perdurabilidade, identificación, explicación e sinalización axeitada" e a promover a investigación e difusión da súa historia. A Iniciativa Galega pola Memoria, que realizou a solicitude o pasado mes de xullo, celebra a nova pero lamenta non ter recibido comunicación ningunha e coñecer o feito a través da prensa
"A internacional reaccionaria e ultradereitista liderada polo home máis rico do planeta ataca directamente a institucións e chama a apoiar os herdeiros do nazismo", advirte o presidente do Goberno de España. Baixo o lema 'España en Liberdade', Sánchez inaugura doce meses de lembranza do remate do franquismo: "Non cómpre ser dunha determinada ideoloxía para mirar con terror eses anos escuros e temer que o retroceso se repita, basta con ser demócrata"
O Plan Cuadrienal de Memoria Democrática permitiu, por primeira vez, intervir en fosas comúns de vítimas dos golpistas con aval e financiamento público. A historiadora Conchi López, membro do equipo de Histagra que interveu nas fosas, explica que os traballos acrecentan "os indicios" de que os cadáveres "foron ocultados á mantenta" e ratifica que "queda moito por facer" nun contexto no que a Xunta se limita a transferir os fondos que envía o Estado, pero evita aparecer 'na foto' da memoria histórica
Amalia Bóveda relata a emoción vivida no acto que oficializou a nulidade do xuízo simulado polos golpistas para asasinaren o seu pai. O agradecemento mestúrase pola mágoa "porque a miña nai, que o desexaba tanto, non puido chegar a velo". A filla do mártir do galeguismo recolleu o certificado de reparación da súa memoria portando a pulseira coa que agasallou a Amalia Álvarez para pedirlle casar. "Agarreina todo o tempo" e así, dalgún xeito, "estiveron os dous recollendo" o ansiado documento
Amalia Bóveda, filla do líder galeguista, recolle de mans de Pedro Sánchez o documento que acredita a súa reparación oficial ao abeiro da Lei de Memoria Democrática nun acto que tamén homenaxeou o monfortino Francisco Javier Elola, fiscal do Estado e maxistrado na II República asasinado polos franquistas, e mais ao ex-militar e historiador Xosé Fortes, encarcerado nos 70 por impulsar a Unión Militar Democrática. O presidente do Executivo central avanza un amplo programa de actos para conmemorar os 50 anos da fin da ditadura durante 2025
O conselleiro de Cultura confirma que a familia do ditador recorreu a multa de 3.000 euros por non abriren o histórico edificio coruñés como manda a lei propoñendo "unha fórmula de colaboración" para "permitir as aperturas". O Goberno de Feijóo chegou a asinar cos herdeiros do xeneral golpista dous convenios e unha engádega para sufragar "os custos derivados" de abrir Meirás en eidos como a seguridade que ascenderon entre 2011 e 2012 a 53.713 euros
"Non haberá traslado dos fondos documentais depositados no Arquivo Militar de Ferrol", afirma o ministerio tras a alerta de colectivos de defensa da memoria histórica sobre un posible traslado a Madrid de documentos clave para o estudo da represión franquista en Galicia
A historiadora Conchi López detalla a complexidade de intervencións como a que o grupo Histagra realiza estes días no cemiterio naronés do Val, escenario dunha das maiores matanzas colectivas dos golpistas en Galicia, con medio cento vítimas, a maioría mariños fieis á II República cuxos corpos foron guindados a unha foxa común sobre a que tres décadas despois construíron nichos. Os labores, realizados ao abeiro do Plan Cuadrienal de Memoria Democrática, son necesariamente lentos nun contexto no que "o tempo sempre xoga na nosa contra", advirte
A Asociación Cultural Memoria Histórica Democrática e a Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica, advetidas da presenza dunha empresa de mudanzas que estaría a realizar un orzamento para o traslado, demandan o mantemento da documentación en Ferrol "e que en todo caso se dixitalice" e lembran a importancia que este arquivo tivo "para fornecer investigacións sobre a represión en todo o territorio galego"
No cemiterio do Val "seguen a aparecer indicios que apoian a hipótese da localización da fosa", onde o equipo coordinado polo grupo de investigación Histagra da USC estudará se é tecnicamente posible exhumar os restos das vítimas, para o que cumprirían as autorizacións das familias. O Goberno de España vén de encomendar a Histagra elaborar o primeiro censo estatal de vítimas do franquismo, unificando coa súa metodoloxía os diversos censos existentes no Estado