Fálase

Morre aos 50 anos Manoel Vello Salvado (Manolo de Mesía), militante galeguista que levou a cabo un intenso labor activista a prol da lingua (por exemplo, promovendo a etiquetaxe en galego ou a aprobación da ILP da Lei Paz Andrade), da cultura galega en xeral, tanto no ámbito editorial como a través da música, e colaborando en movementos coma a Plataforma Nunca Máis, o sindicalismo no sector da banca ou a denuncia dos enterramentos ilegais de vacas tolas no seu concello. Cristián de base, foi sancristán na súa parroquia de Xanceda e participou no movemento Irimia por unha igrexa galega e progresista. O seu funeral celebrarase esta tarde na igrexa de San Xulián de Lardeiros, procedendo despois ao seu enterro.

Morre en Lisboa aos 85 anos Nélida Piñón. Brasileira de nacemento e filla de emigrantes galegos procedentes de Cerdedo-Cotobade, a escritora nunca perdeu a súa relación con Galicia e facía gala continuamente desta identidade mixta, constituíndo ela propia unha ponte sobre o Atlántico. Galicia, onde recibiu numerosos recoñecementos, estivo continuamente presente nos seus libros, tanto nas obras de ficción (por exemplo en A República dos Sonhos ) coma nas biográficas, coma a recente Uma furtiva lágrima, onde escribe "Gardo Galiza no nicho da memoria".

A Xunta activa unha alerta laranxa por vento no mar nas costas da Coruña e Pontevedra para este domingo. Agárdase vento do sur de forza 8 e de forza 9 entre Vilán-Sisargas e entre Fisterra-Sisargas

O Banco Central Europeo multa con 3 millóns a Abanca por informar fóra de prazo dun ciberataque que sufriu en 2019. Segundo informa o regulador nun comunicado, en febreiro daquel ano, Abanca sufriu un ciberataque ao que respondeu supendendo temporalmente servizos como caixeiros ou banca móbil. O BCE engade que, alén da comunicación fóra de prazo, "a entidade abordou puntualmente os efectos do ciberincidente no momento en que se produciu" e que a multa non implica avaliación ningunha sobre a "solidez" do sistema informático do banco. A sanción é recorrible ante o Tribunal de Xustiza da UE.

Irmandiñas, de Aurora Marco, gaña o Premio de Investigación Baltar Feijóo que convoca a Fundación Rosalía de Castro. O xurado salienta que o libro é "unha obra de dilatada investigación que ilumina unha parte fundamental da cultura galega contemporánea desenvolta no período das Irmandades: a protagonizada por mulleres". Este premio de investigación, que chega á súa terceira edición, naceu para "contribuír ao fomento do estudo do período histórico" relativo ao fondo documental de Ramón Baltar Feijóo, depositado no Arquivo da Casa de Rosalía e que inclúe uns 400 documentos "dende o Rexurdimento e ata a Xeración Nós". Nesta reportaxe de Montse Dopico coñecemos máis sobre o libro, publicado en Laiovento.

• Irmandiñas: as mulleres esquecidas das Irmandades da Fala

A Xunta autoriza a reapertura dos tres polígonos de bateas que ordenou pechar este xoves na Pobra do Caramiñal, na ría de Arousa, por "manchas de contaminación". Tras as inspeccións realizadas este venres por efectivos da Xunta e do Estado "por terra e aire", a Consellería do Mar sinala que "non se detectaron restos de contaminación" e quedou "constatado" que "non hai risco de contaminación para os polígonos bateeiros". "Non obstante -agrega a Consellería- seguirá facéndose un seguimento da situación". O Goberno galego remite a Salvamento Marítimo e á Capitanía Marítima de Vilagarcía ao respecto das causas da contaminación. Polo momento, non foi confirmado oficialmente se as manchas proviñan do mesmo buque que verteu o chapapote detectado esta semana na Illa de Arousa. Na imaxe, bateas na Pobra do Caramiñal

• Chapapote na Illa de Arousa vinte anos despois do Prestige

O alcalde de Quiroga, que leva 35 anos no cargo, confirma que non será candidato do PP ás eleccións municipais de 2023 tras a escisión do partido no histórico feudo da dereita na montaña de Lugo. Julio Álvarez xa suxerira esta posibilidade nos últimos días mentres o que fora o seu concelleiro de Cultura durante dúas décadas, José Luis Rivera, anunciaba que competirá pola alcaldía á fronte dun novo partido independente. A través dun comunicado, Álvarez -na imaxe, durante unha reunión na sede da Xunta en 2019- afirma que "motivos persoais" como a súa xubilación e "unha actividade no mundo empresarial axudaron tomar esta decisión" e mantén que "deixa Quiroga convertida nunha pequena cidade con todos os servizos". A vila quiroguesa ten actualmente uns 3.000 habitantes, 2.000 menos que cando Álvarez asumiu o bastón de mando en 1987.

• O PP escíndese no gran feudo da dereita na montaña de Lugo

O Congreso aproba por maioría absoluta a reforma para desbloquear o Constitucional e mudar varios aspectos do Código Penal malia ao boicot da dereita. A reforma pasa agora ao Senado, onde aínda pode influír unha eventual suspensión do propio Tribunal Constitucional, que abordará o luns o recurso do PP tras o adiamento da sesión deste xoves. Na imaxe, un intre do pleno [© Congreso]

• O Constitucional adía a votación para decidir se paraliza a reforma que pretende desbloquealo, como pide o PP
• 📺 VÍDEO | Rueda aplaude o recurso de Feijóo contra o desbloqueo do TC: "Teño clarísimo que é necesario reaccionar"

A Xunta pecha tres polígonos de bateas na Pobra do Caramiñal (A, B e C), na ría de Arousa, "como consecuencia da contaminación detectada" na zona e para "evitar que cheguen ao mercado produtos mariños en condicións non aptas para o consumo humano", segundo consta na resolución ditada polo Instituto Tecnolóxico para o Control do Medio Mariño de Galicia (Intecmar). Fontes do sector consultadas por Praza.gal atribúen o peche á vertedura de fuel detectada o pasado martes na Illa. A Consellería do Mar, a preguntas de Praza.gal, confirma que Salvamento Marítimo "solicitou a mobilización" de Gardacostas "ante a aparición de manchas de contaminación mariña" na zona. Medios aéreos e mariños, engade a Consellería, están a facer seguimento para determinar o alcance deste episodio e esclarecer o acontecido". Na imaxe, vista de bateas na ría de Arousa dende a A Pobra do Caramiñal [CC BY-SA Praza.gal]

• Chapapote na Illa de Arousa vinte anos despois do Prestige

A Xunta aproba un anteproxecto de lei para xestionar o litoral malia a oposición do Estado. O Goberno galego someterá nos próximos días o texto a exposición pública pero xa avanza que quere considerar “estratéxicos” os “establecementos de turismo litoral situados en inmobles preexistentes de valor histórico ou arquitectónico”.

• HEMEROTECA | A Xunta amaga con desafiar o Estado cunha lei para xestionar a ocupación privada da costa sen traspaso de competencias
• HEMEROTECA | As derrotas da Xunta na súa campaña pola ocupación privada de terreos públicos do litoral